2012'de ne kadar ücret artışı bekleniyor?
Yıl sonu yaklaşırken herkesi zam telaşı sardı. Çalışanlar 2012'de zammını merak ederken uzmanlara göre 2010 ve 2011'de olduğu gibi 2012'de zam oranlarının bakın ne belirleyecek?
Yıl sonu yaklaşırken herkesi zam telaşı sardı. Çalışanlar 2012'de zam konusunda umutsuz görünse de araştırmalar birçok şirketin yüzde 6-8 oranında zam yapmayı planladığını ortaya koyuyor.
2012 yılına az bir süre kala yeni dönemde zam oranlarının ne olacağı merak edilirken, son dönemde Avrupa'da yaşanan kriz nedeniyle hem yerli hem de yabancı sermayeli şirketlerin zam konusuna temkinli yaklaştığı konuşuluyor.
Ancak uzmanların çoğu tıpkı 2010 ve 2011'de olduğu gibi önümüzdeki yıl zam oranlarının belirlenmesinde en çok enflasyon oranının etkili olacağı konusunda hemfikir. Çalışanların işverenden beklentisi ise zam oranının şu anki enflasyona göre değil önümüzdeki yılın enflasyon oranına göre belirlenmesi. Zira ücret, motivasyonda önemli bir faktör ve işe göre doğru bir ücret belirlenmesi gerekiyor uzmanlara göre.
"Ücret ne fazla ne eksik tam ayarında olmalı aksi halde sorun oluşturur. Bir başka önemli nokta ise şeffaflık. Günümüzde teknolojinin de yardımıyla şeffaflık her konuda daha fazla, paylaşım ise hiç olmadığı kadar hızlı. Çalışanların, söz söyleme, soru sorma, fikrini beyan ve hak arayışı her zamankinden daha çok" diyen PwC Türkiye İnsan Kaynakları Hizmetleri Direktörü Murat Demiroğlu, çalışanların artık bilgilendirilmek istediğine dikkat çekiyor ve ekliyor: "Böyle bir ortamda ücret yönetimi de farklılaşıyor; iç ve dış faktörleri dikkate alan, daha dengeli bir süreci yönetmek gerekiyor." Ücretin yanı sıra çalışanlar kariyer ve kişisel gelişimlerine yönelik de patronlardan ciddi iyileştirmeler bekliyor. Zira yetenekleri elde tutmak isteyen kurumlar açısından da bu konu büyük önem taşıyor. Bu nedenle de şirketler 2012'de de yan haklar konusunda elini cebe atacak.
"Yetenek diye tanımlanan çalışanları bünyeye katmak, şirket genelinde var olan potansiyelleri ortaya çıkartmak ve elde tutmak artık çok önemli" diyen PwC İnsan Kaynakları Hizmetleri Kıdemli Müdürü Murat Karakaş, çalışanların ihtiyaç ve beklentilerini özel olarak anlamak ve onlara yönelik çalışmalar yapmanın da şirketlerin gündemine girdiğini söylüyor. Şu anda şirketlerde çalışanların büyük bir oranı X kuşağı diye tabir edilen grup olmakla birlikte bünyeye katılan ve sayıları her geçen gün artan Y kuşağının beklentileri ve önceliklerini anlayarak geleceğin yöneticilerine yönelik uygulamalar geliştiren şirketlerin sayısı da gün geçtikçe arttığını vurgulayan Karakaş, genel uygulamalara ek olarak patronların çalışanlarının beklentilerini anlayıp ona uygun çözümler geliştirmek zorunda olduğunu söylüyor.
Yüzde 6-8 oranında ücret artışı bekleniyor
2008 -2009 yıllarında ekonomik durgunluk dönemindeki "zamsız" süreç sonrasında kurumların odaklandığı temel noktanın yıllık enflasyon oranı olduğuna dikkat çeken Karakaş, genel uygulama olarak geçmiş yılın enflasyon oranının baz alındığını, bu durumda da çalışanların ücret kaybının telafi edilmesi durumunun ortaya çıktığını söylüyor. 24 farklı sektörden 45 kurumda yaptıkları "2011 yılı İK, Mali İşler ve BT Fonksiyonları Ücretleri ve Yan Hakları Araştırması" sonucunda zam oranlarında yüzde 6- 8 aralığını kullanan ve kullanmayı planlayan kurumların sayısında artış olduğunu vurgulayan Karakaş, 2010 ücretleri belirlenirken yüzde 6-8 ücret artışı yapan kurum oranının yüzde 38 iken bunun 2011 maaşları için yüzde 47'ye çıktığını, 2012 planlarında ise kurumların yüzde 56'sının yüzde 6-8 oranlarında zam yapmayı planladığını ifade ediyor. Böylece artış oranı olarak bu aralığı planlayan kurumların oranının toplamda yüzde 86'ya ulaştığını söylüyor Karakaş. Planlar bu şekilde yapılıyor olsa da zam oranının belirlenmesinde yıl sonunda gerçekleşmiş olan enflasyon oranı nihai belirleyici olacak gibi görünüyor. Karakaş'a göre aralık ayı bittikten sonra netleşecek 2011 yıllık enflasyon değeri büyük önem taşıyor. Son iki yıldır uygulanan zam oranlarının çalışanlar tarafından "az" karşılanmadığını vurgulayan Murat Karakaş, "Enflasyon kadar zam" uygulamasının çalışanlara kurumlar karşısında çok fazla söz söyleme hakkı tanımadığı zira kurumlar tarafından kullanılan çok güçlü bir argüman olduğu görüşünde.
Çalışanlar zam konusunda umutsuz
Araştırmalara göre patronlar ortalama yüzde 8 oranında zam yapmayı düşünürken çalışanlar 2012 yılındaki zam konusundan oldukça umutsuz görünüyor. Zira online kariyer sitesi Secretcv.com'un yaptığı anket sonuçlarına göre çalışanların yüzde 35'inin 2012'de ücret zammı beklentisi yok. 14 bin 200 kişinin katıldığı ankette "Yeni yılda firmanızdan yüzde kaç zam bekliyorsunuz?" sorusuna çalışanların yüzde 27'si yüzde 5 - 10 arası, yüzde 15'i yüzde 5'in altında, yüzde 12'lik kesim yüzde 11-20 arasında, yüzde 11'i ise yüzde 20'nin üzerinde cevabını vermiş.
İnşaat sektörü parladı
MSearch Danışmanlık Hizmetleri Ortağı Barbaros Eneç Avrupa'da yaşanan kriz nedeniyle hem yabancı hem de yerli sermayeli grupların krizin derinleşmesiyle birlikte zam konusunda frene bastığı görüşünde. "Burada iki yaklaşım var. Firmalar enflasyon oranında zam yapmayı planlıyor ancak çalışanlar 2012'de enflasyon oranının bu yıla göre daha fazla olacağı düşüncesiyle zam oranının da ona göre yapılmasını istiyor" diyen Eneç, performans zamları dahil 2012'de yüzde 10- 12 aralığında ücret artışı yaşanacağını düşünüyor. "Şirketler prim zamları konusunda cimri davranmıyor. Şirket kârlılık göstermişse primleri de dağıtacak" diyen Eneç'göre 2011'in parlayan sektörleri inşaat ve demir-çelik oldu. Bu sektörlerde ücret artışlarının daha fazla olacağını söyleyen Eneç, genelde piyasanın üzerinde ücretlerin ve zam oranlarının gerçekleştiği ilaç sektöründe ise maaşların piyasayla paralel duruma geldiğini belirtiyor. Şu anda Türkiye'de ücret konusunun, 2012'de büyüme planı olan şirketler için sıkıntı yaratmadığını vurgulayan Eneç, büyüme hedefli şirketlerin piyasada rekabetçi olacağını da ifade ediyor.
