6 kat büyük ama daha az kazanıyor
Günlük kirası 300 bin doları aştığı dönemde 100 milyon dolara satılan 170.000 dwt üstü dökme kuru yük gemileri, şu günlerde 10 bin doların üstünde navlun bulabilirse şanslı kabul ediliyor.
Aşırı gemi arzı panamax ve capesize tipi gemilerin saltanatını devirdi. Son birkaç aydır piyasaların nabzının düşük atması nedeniyle bir capesize geminin günlük kirası 9.300 dolar ile 15.700 dolar aralığına kadar geriledi. BIMCO’ya göre piyasaların toparlanması kısa dönemde zor görünüyor. Yılın ilk yarısında Japonya’daki tsunami başta olmak üzere dünya genelinde yaşanan doğal felaketler ve siyasi gelişmeler, denizyolu kuru yük talebindeki büyüme beklentilerinin değişmesine neden oldu. İngiliz araştırma şirketi Clarksons, 2011 yılı için kuru yük talebindeki büyüme oranlarını düşürdü. Dökme kuru yük marketinde aslan payını oluşturan, demir cevheri, kömür, hububat, boksit ve fosfat taşları gibi 5 ana yükün denizyolu taşıma talebindeki büyüme beklentisi % 7.2’den % 6.1’e çekildi. Dünyanın en büyük cevher ithalatçısı Çin, ülkedeki ekonomik durgunluğa rağmen, yılın ilk yarısında bir önceki yıldan 25.6 milyon ton daha fazla cevher ithal ederek 334.25 milyon tona ulaştı. Çin’in yılın geri kalanında daha az ithalat yapması bekleniyor. Bu yüksek gemi arzı ile karşı karşıya olan gemi filosu için hiç de iyi haber değil.
Filo yüzde 7.4 büyüdü
Yıl içinde filoya katılan 52.5 milyon dwt’ye karşın 14.8 milyon ton kapasiteye sahip gemi filosunun hurdaya satılması, aktif dökme kuru yük filosunun % 7.4 büyümesini sağladı. Güçlü gemi sipariş defteri pozisyonunu korurken, yılın ilk yarısında yeni gemi siparişlerinin bir önceki yıla göre % 67 değer kaybetmesi piyasaları sevindiren tek nokta oldu. Böylelikle sipariş defterin, aktif filoya oranı % 79’dan % 42’ye kadar geriledi. Fakat yeni gemi sipariş defteri hala talebin üstünde. BIMCO’ya göre çeşitli nedenlerden dolayı her üç siparişten birinin teslimatı ertelenecek. Diğer taraftan hurdaya çıkışlar da geçmiş yıllara nazaran oldukça güçlü ve daha önce görülmemiş tonaj satışları gerçekleştiği görülüyor. Hurdaya çıkan gemilerin ortalama tonajı 72.747 dwt yani büyük tonajlı gemilerin daha çok hurdaya satıldığı görülüyor. Hurdaya satışların % 49’unu panamax ve capesize tipi büyük tonajlı gemiler oluşturuyor. Bu oran 2009’da % 15’ti.
Dökme kuru yük piyasalarıyla ilgili bazı verilere dikkat çeken BIMCO analisti Peter Sand’a göre navlun değerleri yine kiracılardan yana olacak. Dünya ekonomisinin hala toparlanamaması ve yüksek gemi arzı navlunlar üzerindeki baskısını sürdürecek. Yılın geri kalanında piyasaya ortalama tonajı 84.000 dwt olan 450 geminin daha girmesi bekleniyor. Buna karşı ortalama tonajı 72.500 olan sadece 76 geminin hurdaya çıkması bekliyor. En hazin durumda olanlar ise günlük navlunları 300 bin doları bulan capesize gemilere 100 milyon dolar ödeyerek satın alan armatörler oldu. Geçen yıl piyasaya 213 capesize gemi girdi ve bu yıl da 250 geminin gireceğine dikkat çekiliyor. Capesize üzerindeki bu baskı günlük kiralarını handysize seviyelerine kadar indirdi. Bugün 170.000 dwt’lik bir gemi de günlük 10 bin dolar civarında kazanırken, 30.000 dwt’lik gemi de aynı navlunu kazanabiliyor. Fakat Capesize’ın işletme gideri daha fazla. BIMCO’nun kısa dönemde navlunlarla iligli tahmini ise şöyle: Capesize navlunları günlük 12.000-16.000 dolar seviyesinde seyrederken, panamax ve Supramax navlunları ise 13.000-17.000 dolar aralığında olacak. Handysize tonajının günlük getirisi ise 9.000-13.000 dolar olması bekleniyor.
Kaynak: Perşembe Rotası
