Taraf Gazetesi'nden Adnan Keskin'in haberine göre ABD, Seyhan’daki HES için Türkiye’ye 669 bin dolar hibe verirken “yolsuzluk ve rüşvetle ilgili kanunları ihlal etmeme” şartı koydu. Hibe anlaşmasında, HES ve baraj inşaatıyla ilgili gizli bilgilerin halktan gizlenmesi de öngörülüyor.
ABD Ticaret ve Kalkınma Ajansı (USTDA), Seyhan’da yapılacak 17 Megawatt’lık Hidrogüç Elektrik Santrali projesinin fizibilite çalışması için Türkiye’ye vereceği 669 bin 875 bin dolarlık hibe anlaşmasını rüşvet-yolsuzluk yapmama kriterine bağlandı. Hibe anlaşmasında “yolsuzluk ve rüşvet ile ilgili kanunları”na dikka çekildi. Tam metni dün yayımlanan anlaşmada çalışmayı icra edecek yüklenici olarak Verdant Power A.Ş. gösterildi.
Hibe anlaşmasının “Davranış Standartları” başlıklı 3. maddesinde şu ifadeler yer aldı: “USTDA ve Hibe alan kendi ülkelerindeki kamu görevlilerinin ve ticari işletmelerin davranış kurallarının varlığını kabul ederler. Bu nedenle USTDA, Hibe Alan ve Yüklenici Birleşik Devletler ile Ev sahibi ülkenin yolsuzluk ve rüşvet ile ilgili kanunlarını ihlal edecek şekilde herhangi bir kamu görevlisine doğrudan veya dolaylı para veya herhangi değerli bir şeyi sağlamayacak, teklif etmeyecek veya vaat etmeyecektir”
Seyhan-1 adıyla yapılacak baraj ve HES için imzalanan anlaşmada ABD çıkarları ise açıkça gözetiliyor. ABD’nin bu hibeyi ABD teknolojisinin, mal ve hizmetlerinin kullanılması amacıyla verdiği belirtilerek; “Bu amacın gereği olarak, hHibe Alan, dış kaynaklardan projeyi uygulamak için gerekli teknoloji, mal ve hizmetlerin ihalesine ABD’li tedarikçilerin katılmasına izin vereceğini kabul eder” dendi.
Seyhan Hidrokinetik Elektrik Santrali’ne yönelik fizibilite çalışmasının bitim tarihinin 31 Mart 2015 olarak yer aldığı hibe anlaşmasındaki hükümlerden birkaçı da şöyle:
ABD’Lİ FİRMA MECBURİ
USTDA tarafından finanse edilen mal ve hizmetlerin teslimatında yüklenici ABD firması olmalıdır. Yüklenici sınırlama olmaksızın ABD alt yüklenici firmalarını kullanabilir.
AMERİKAN ÜRÜNLERİ MECBURİ
Çalışmanın yürütülmesi için alınan mallar ve bunlarla ilgili teslimat hizmetleri (uluslarası nakliye, sigorta v.b) ABD milliyetini, menşeini ve orijinini haiz olacaktır.
ABD’Lİ MÜTEAHHİT MECBURİ
ABD ve ev sahibi ülke dışındaki ülkelerden alt yüklenici kullanılmayacaktır. Yüklenici sınırlama olmaksızın ABD alt yüklenici firmalarını kullanabilir.
AMERİKAN ARAÇLARI MECBURİ
Hibe anlaşması altında finanse edilen mal ve insanların hava yoluyla nakliyesi Amerikan uçuş kanunu doğrultusunda düzenlenen ABD devleti yönetmelikleri çerçevesinde bu tür taşıyıcıların mevcut olduğu oranda ABD bayraklı taşıyıcılar ile yapılır. Malların deniz yoluyla nakliyesi tercihen ABD Kargo kanuna uygun olarak ABD taşıyıcıları ile yapılır.
TÜRKLERE MAKSİMUM YÜZDE 20 KAZANÇ
Ev sahibi ülke yüklenicisi sadece alt sözleşmenin iş tanımı belgesinde belirtilen özel hizmetler için kullanılabilecektir. Hibe anlaşmasının yüzde 20’ye kadar bölümü ev sahibi ülke alt yüklenicileri ve-veya yüklenicilerin çalışanları olan ev sahibi ülke vatandaşları tarafından gerçekleştirilen hizmetlerin ödenmesi için kullanılabilecektir.
GİZLİ BİLGİLER HALKTAN GİZLENECEK
HES için yapılan hibe anlaşmasında, bazı bilgilerin halktan nasıl saklanacağına yönelik hükümlerin açık açık yazılması dikkat çekti. Anlaşmanın Nihai Rapor başlıklı maddesindeki düzenlemeler şöyle: “Yüklenici aşağıdakileri USTDA’ya temin edecektir: 1-USTDA kayıtları için bir adet tam Nihai Rapor. Bu nüsha Müşteri (EÜAŞ) tarafından yazılı olarak onaylanmalı ve İngilizce olmalıdır. Eğer varsa gizli bilgilerin belirtilmesi yüklenicinin sorumluluğundadır, USTDA bu tür bilgilerin gizliliğini ilgili kanunlar çerçevesinde muhafaza edecektir. / 2-Nihai raporun kamuya dağıtımı için uygun bir kopyası: Kamuya açık nüsha, halka dağıtım için olacağından, gizli hiçbir bilgi içermemelidir. Eğer Tam nihai rapor gizli bilgi içermiyorsa, bu rapor aynı zamanda Kamuya Açık Nüsha olarak kullanılabilir.”
