Uçaklar lodostan nasıl kurtuldu?
Atatürk Havalimanı, hafta içi tam 1090 adet iniş-kalkışla bir rekora imza attı.
Uçak ve yolcu sayısı artıyor, İstanbul önemli bir merkez olma yolunda ağır-aksak ilerliyor. Türkiye her alanda olduğu gibi havacılıkta da büyüyor. Dolayısıyla her büyümeyi rekor olarak ele alıp övünmek yerine, doğru ve mantıklı büyüyüp büyümediğimize, gelişmeleri nasıl yönettiğimize bakmak gerekir. Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ), bizlerin de uzun süredir eleştiri oklarını yönelttiğimiz Atatürk Havalimanı’nda, uçuşlarda sınırlamaya yol açan lodosa karşı yeni önlemler ve işletme mantalitesini uygulamaya koyarak, önemli bir rahatlama sağladı.
Hafta içi lodosun kuvvetli estiği saatlerde bizzat gözlemde bulundum, eski uygulamaya göre en az 20 uçağın kuyrukta olması gerekirken, bir tek uçak bile kalkış için kuyrukta değildi. Viyana Havalimanı ile aynı özellikleri taşıyan Atatürk Havalimanı, geç de olsa saatte 70 iniş-kalkış sayısını yakalamak üzere. Gelelim lodos meselesinin nasıl çözüldüğüne. Atatürk Havalimanı’nda 3 pist var. Bunlardan yan yana olan Sefaköy-Halkalı yönündeki 35-17 sağ ve sol pistler kalkışa ayrıldı. Ve kalkışlar bu iki pistin denize yakın tarafında 35’ten yapılıyor. Ancak pist 200 metre içeriye kaydırılarak (sadece kalkış noktası için başlangıç yer tespiti yapılarak) kuzeyden-güneye kalkış trafiği, güneyden-kuzeye çevrildi. Böylece diğer pistle ‘V’ formundaki kesişme ortadan kaldırılmış oldu.
200 METRE KAYDIRILDI
Arkadan alınan güney rüzgârlarındaki limitlerin de yukarıya çekilmesiyle, “Lodos esiyor” diye Ataköy yönündeki 05-23 pistine inen uçakların arasındaki 3 millik mesafenin 6 mile çıkarılmasından vazgeçilerek, iniş tamamlanmadan diğer 2 pistten uçakların havalanmama meselesi de ortadan kaldırılmış. 200 metrelik kaydırma sayesinde tüm pistler her zaman çalışır duruma gelmiş. Hem bekleme alanı oluşturulmuş hem inen uçaklarla kesişme sorunu bitirilmiş. Hatta yan yana pistlerin başında aynı anda iki uçak bekletilerek, 30-40 saniye aralıkla havalandırılması sağlanarak kapasite artırılmış. Bu uygulamayla uçakların kalkış için apron ve taksi yollarında kat ettikleri mesafe azalmış.
Dış ve iç hat terminalinin kalkış pistlerine olan mesafesi çok yakın. Pistlerin kaydırılmasıyla aynı anda 4 uçağın kalkışa hazır hale getirilme imkânı yaratılmış. Atatürk Havalimanı’nda pistleri uzun süre gözlemleyince iç geçirmeden edemedim. Madem böyle bir çözüm vardı, neden bu kadar bekledik, tartıştık? Halbuki önceden rüzgâr güneyden estiğinde kalkış ve iniş trafikleri kuzeyden güneye doğru planlandığından üç pist kesişiyordu. Kısa piste (Ataköy yönündeki) uçak inmeden, diğer iki pistten uçak kaldırılması söz konusu olmuyordu. Hatta yan yana pistlerin taksi yolu kesiştiği için beklemeler de artıyordu. Ve kapasite otomatikman bir rüzgârda daralıyor, rötarlar yaşanıyordu.
Şimdi lodos estiğinde bile kısa pistten inişler devam ediyor. Yeni uygulamanın tüm havayollarına duyurulmasıyla Atatürk Havalimanı önemli bir meselesini çözdü, ama artan trafiği karşılamak için iyileştirme çalışmalarının ve yönetim anlayışının değişimine devam edilmesi gerekiyor. Bir de bu meydana emeği geçen, gece-gündüz gayret gösteren DHMİ çalışanlarının, trafiği az olanlardan ayrılmasını sağlayacak formül bulunması şart.
Tüm yapılanlar bu kadar değil. 8-10 knot üzerindeki lodos nedeniyle iniş ve kalkışlarda uygulanan minimalar da 20 knota çekilmiş. 20 knota kadar olan ters rüzgârlarda bile 03-05 pisti artık kullanılabiliyor. Böylece rüzgâra dayalı gecikmeler ciddi oranda azalacak. Lodos sebebiyle pist değişimi olmayacak. Uçak park yeri sıkıntısı ise; Teneke Mahallesi’yle (30 adet) Askeri Meydan’ın (60 adet) devreye girmesiyle büyük oranda giderilecek. Ama hâlâ Atatürk Havalimanı’nda birçok şirket slot sorunu yaşamaya devam ediyor. Yani bu rahatlamanın şirketlere yansıması için Ulaştırma Bakanlığı’na görev düşüyor.
Atatürk Havalimanı 912 kamerayla izleniyor!
Los Angeles Havalimanı’nda çok sayıda izleme kamerası görünce şaşırmıştım. Şüpheliler daha havalimanına girmeden izlemeye alınıyor. Ama bizdeki gibi psikolojik rahatsızlığa sebep olan polisler ortada falan görünmüyor. Fakat Atatürk Havalimanı’nın da ondan farkı yokmuş. Merkezi, Atatürk Havalimanı Emniyet Koruma Şube Müdürlüğü’nde olan tam 912 kamerayla tüm meydan 24 saat izleniyor. Buna rağmen meydanın ana girişinde polise selam vermek zorundayız.
