Atatürk’ün 1000 lirası 250 bin liraya satışta
En nadir Türk paralarından 1927 tarihli 1000 lira, 250 bin liradan müzayedeye çıkıyor. Türkiye’de iki koleksiyonerde olduğu bilinen binlikle, ‘zamanında’ İstanbul’da 3 katlı ev almak mümkündü.
Atatürk’ün 1000 lirası 250 bin liradan müzayedeye çıkıyor. En nadir Türk paraları arasında ilk sırada yer alan 1. emisyon 1000 lira Antik AŞ tarafından 5 Aralık’ta Swissotel’deki müzayedede satılacak.
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kâğıt paraları arasında en büyük banknot olan lacivert binlik için 250 bin lira açılış fiyatı belirlendi.
Ön yüzünde Atatürk portresi, arka yüzünde Sakarya Demiryolu Hattı bulunan banknot, Antik AŞ’nin 264. müzayedesinin en değerli parçaları arasında yer alıyor. Antik AŞ, paranın sahibini açıklamıyor.
Türkiye’de 1. emisyon 1000 liraya sahip olduğu bilinen 2 koleksiyoner var. Bunlardan ilki Türk Nümismatik Derneği Başkanı Cem Mahruki. Diğeri ise tanınmış koleksiyoner Emekli Deniz Kurmay Albay Güvendik Fişekçioğlu.
AKUT Başkanı Nasuh Mahruki’nin babası olan Cem Mahruki ve Fişekçioğlu, müzayedeye çıkan paranın kendilerine ait olmadığını belirtiyor.
‘Fiyatı 250 bin euro etmeli’
Kendi 1000 lirasını bir süredir satmak istediği bilinen Fişekçioğlu, “Bu paradan benim bildiğim Türkiye’de 2, ABD’de 1 ve İsviçre’de de 1 koleksiyonerde var.
Ben elimdeki parayı 1980 sonunda aldım. Bildiğim kadarıyla Cem Mahruki’de iki tane var. Bunların dışında 1 tane de yırtık bir 1. emisyon 1000’lik gördüm.
Yani taş çatlasa bu paranın sayısı dünyada 7 - 8 taneyi geçmez. Ben yaşlandığım için elimdekini satmak istiyorum. Antik AŞ’nin sahibi Turgay Artam parayı satmak istediğimi söylediğimde çok ilgilenmedi.
Sonunda müzayedeye çıkmış. Bence fiyatının 250 bin euro’yu bulması lazım” diyor. Fişekçioğlu, ilk piyasaya sürüldüğünde bin lirayla İstanbul’da üç katlı ev alınabildiğini de belirtiyor.
Cem Mahruki ise yaklaşık 16 bin adet basılan 1. emisyon 1000 liranın 1949’da tedavülden kalktığını hatırlatıyor. 1954’e kadar piyasadan toplanan banknotlardan 23 tanesinin Merkez Bankası’na iade edilmediğini anlatan Mahruki, “Bu 23 banknottan 5 - 6 tanesinin varlığı biliniyor. Değerini varın siz düşünün” diyor.
İade edilmeyen 23 banknot var
Türkiye Cumhuriyeti kuruluşundan bugüne kadar piyasaya dokuz kez banknot sürdü. Bugün, 9. emisyon banknotları kullanıyoruz. Atatürk döneminde piyasaya sürülen 1. emisyon 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 liralık yedi adet kâğıt paradan oluşuyor.
1000 liranın çok nadir bulunması nedeniyle Güvendik Fişekçioğlu ve Cem Mahruki dışında Türkiye’de Cumhuriyet dönemi kâğıt para koleksiyonunu tamamladığı bilinen kimse yok.
Cem Mahruki’ye göre Osmanlı’dan Cumhuriyet dönemine 153 milyon liralık kâğıt para kaldı. Cumhuriyet, 1927’ye dek Osmanlı’dan kalan paraları kullandı.
1927’de ise İngiltere’de Thomas de la Rue şirketi tarafından basılan 1. emisyon banknotlar piyasaya sürüldü.
İngiltere’de basıldı
Fransızca ve eski Türkçe yazılı ilk paralar, yeniden para basmanın masrafı nedeniyle 1928’deki harf devriminin ardından da kullanıldı. Yeni alfabeyle ilk banknot 1937’de çıktı.
Merkez Bankası’na iade edilmeyen 23 adet 1000 liranın zayi olduğu veya saklandıkları yerde unutulduğu düşünülüyor.
