Avrupa'da açık ara lider olduk
Türkiye, 2011 yılında benzindeki dolaylı vergide (KDV ve ÖTV) Avrupa Birliği ülkeleri arasında ilk sırada, motorinde ise İngiltere ve İsveç'ten sonra üçüncü sırada yer aldı.
Petrol Sanayi Derneği (PETDER) verilerinden yapılan derlemeye göre, 2011 yılında benzinde litrede ortalama 1,04 avro vergi alınan Türkiye, AB ülkeleri arasında en yüksek verginin bulunduğu ülke oldu. Benzinde vergi miktarı bakımından Türkiye'yi 0,93 avro ile İngiltere, 0,92 avro ile İsveç, 0,89 avro ile Danimarka, 0,88 avro ile Belçika ve 0,87 avro ile Almanya ve Hollanda takip etti.
Benzindeki vergi yükü litre başına, Fransa ve İtalya'da 0,86 avro, Finlandiya'da 0,81 avro, Slovakya'da 0,79 avro, Çek Cumhuriyeti'nde 0,76 avro,
Avusturya ve Portekiz'de 0,73 avro, Yunanistan ve Macaristan'da ise 0,72 düzeyinde gerçekleşti.
Avrupa ülkeleri içerisinde benzindeki vergi yükünün en düşük olduğu ülke litrede 0,47 avro ile Slovenya. Slovenya'yı 0,49 avro ile Estonya, 0,53 avro ile de Güney Kıbrıs takip etti.
Motorindeki vergide üçüncü sıradayız
Motorindeki vergilere bakıldığı zaman ise AB ülkeleri arasında litrede 0,94 avro ile motorindeki en yüksek dolaylı verginin bulunduğu ülke İngiltere. Bu ülkeyi 0,80 avro ile İsveç ve 0,77 avro ile de Türkiye izledi.
Avrupa'da motorinde en düşük verginin bulunduğunu ülke ise 0,47 ile Lüksemburg olurken, Lüksemburg'u 0,48 avro ile Malta, 0,50 avro ile Güney Kıbrıs izledi.
Tüketimin azalmasına neden oluyor ve finansman yükünü artırıyor
PETDER raporunda, yüksek dolaylı vergilerin pompa fiyatını artırdığı için tüketimin azalmasına neden olduğu, aynı zamanda dağıtım sektörünün finansman yükünü ve riskini artırdığı vurgulandı.
Her iki durumun da sektör için olumsuz etkiler yarattığı ifade edilen raporda, şu değerlendirmelerde bulunuldu:
“Türkiye'de dağıtım sektörü yüksek olan dolaylı vergiler peşin ödemekte, bunun geri ödemesini ise pompa satışları üzerinden (kredi kartı, taşıt tanıma, taksitlendirme, vadeli satışlar...vb) daha uzun bir süreç içinde tahsil edebilmekte ve bu nedenle verginin finansman maliyetinin yanı sıra finansman riskini de üzerinde taşımaktadır. Yüksek vergi ve verginin finansmanı da dağıtım sektörü açısından önemli bir yük teşkil etmekte olup bu durumun da Türkiye Avrupa pompa fiyatlarına ilişkin karşılaştırmalarda, Türkiye'deki dağıtım sektörünün Avrupa'dan yapısal farklılıklarının getirdiği etkilerle birlikte dikkate alınması gerekmektedir.”
PETDER raporuna göre, geçen sene benzinde bir litrelik pompa fiyatının ortalama 2,53 lirasını (pompa fiyatının yüzde 60,4'ünü) dolaylı vergiler oluşturdu. Bu tutar motorinde 1,86 lira (pompa fiyatının yüzde 51,1) ve otogazda ise 1,07 lira (pompa fiyatının yüzde 46,1'i) olarak hesaplandı.
Böylece tüketim verileri üzerinden yapılan hesaplamalara göre petrol sektöründen sağlanan vergiler 2011'de bir önceki yıla göre yüzde 10,2 artarak 45,9 milyar lira düzeyine ulaştı. 2005 yılından bugüne kadar olan dönemde ise petrol sektöründen sağlanan dolaylı vergi geliri 234 milyar liraya ulaştı.
Öte yandan, geçen sene akaryakıt ürünlerinden alınan dolaylı vergilerin yüzde 32,2'si motorinlerden, yüzde 6,6'sı benzinlerden, yüzde 6,5'u LPG'den, geri kalanı da diğer siyah ürünlerden sağlandı.
