Batık bir fabrikadan çıkan 800 ortaklı mucize
Kapanma noktasındaki Aşkale Çimento, onlarca kişinin ortak olduğu şirket tarafından satın alındı. Kısa sürede borçlar ödendi, devreye yeni tesisler alındı.Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde Erzurum'u tek temsil eden Ancak Aşkale Çimento'da, şimdilerde geçen hafta Rekabet Kurulu'nun verdiği yüksek cezanın şoku yaşanıyor...
Aşkale Çimento, ‘Doğu’nun Paris’i olarak anılan Erzurum’un sayılı birkaç sanayi tesisinden biri konumundaydı. Kamu idaresindeki fabrika kapanma tehlikesi ile yüzyüze kalmıştı. 1968’de kurulan fabrika 1980’lerin sonunda özelleştirme takvimine alındı.
1993’te 31 milyon 150 bin dolara özelleştirilen fabrikayı Erzurumlu esnaf, çiftçi ve işçilerden oluşan çok ortaklı bir yapı (Er-Çim-San Holding) satın aldı. Kapanma noktasındayken alınan Aşkale Çimento zaman içinde büyüdü, altı ayrı ilde farklı tesisleri bünyesinde çıkardı.
Bir başarı hikayesi
Aşkale Çimento’nun son 20 yılık süreci dikkat çekici bir başarı hikâyesi olarak öne çıkıyor.
Fabrikanın temeli 1968’de atılır ve 1971’de üretime geçilir. Erzurum İl Özel İdaresi denetimindeki fabrikada işler kötü gitmeye başlar. 1980’lerin sonunda özelleştirme kapsamına girer.
Sabancı, Uzan, Lafarge gibi büyük grupların da ilgilendiği fabrika için farklı bir arayış da sürer. Dönemin Erzurum Valiliği, Belediye ve Sanayi Ticaret Odası öncülüğünde yürütülen görüşmelerde fabrikayı Erzurumlular’ın alması planlanır.
Aşkale Çimento için belirlenen fiyat 31 milyon 150 bin dolar seviyesinde olur. Başlangıçta 100 kadar kişi tüm varlıklarını ortaya koyar. Ancak toplanan para, değil fabrikanın ödemesini karşılamayı, devir işlemlerini yapmayı dahi karşılayamaz.
“Bankalar kredi vermedi oturup ağladım”
Aşkale Çimento Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Yücelik, 1993 yılı Haziran ayında teslim aldıkları fabrika için belirlenen 31 milyon doların 4 eşit taksitte ödenmesi kararı alındığını hatırlattı. Ödeme konusunda yaşadıkları zorlukları anlatan Yücelik, bankaların o dönem kendilerine teminat mektubu vermediğini, o süreçte yaşadığı bir anısını şu sözlerle aktardı: “Teminat mektubu için Ankara’da bankaların genel müdürleriyle görüşmeler yapıyordum.
Bir bankanın genel müdürüne gittim, teminat mektubu veremeyeceğini söyledi. Otele döndüm, odada televizyonu açtım. Adnan Şenses ‘Bu dünyada malın varsa sat babam’ isimli türküsünü söylüyordu. O kadar dolmuştum ki; ben bu işe nereden girdim diye iç geçirirken dakikalarca ağladım.”
800 ortaklı yapı
Şimdilerde 800 kadar ortağı bulunan Aşkale Çimento, Uzanlar Grubu’na ait çimento fabrikalarının özelleştirmesi sürecinde adını duyurdu.
Sabancı, Limak, Sanko gibi dev grupların yarıştığı ihalelerde Aşkale Çimento, Uzanlar’ın iki fabrikasını satın aldı. Kapanma noktasındayken satın alınan Aşkale Çimento’nun Erzurum’un yanı sıra Ağrı, Trabzon, Erzincan, Gümüşhane ve Van’da da tesisleri bulunuyor. Gümüşhane’de 100 milyon dolarlık ikinci bir tesis yatırımı ise sürüyor.
‘500 Büyük’ arasındaki tek Erzurumlu
Aşkale Çimento, 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesine Erzurum’dan giren tek firma konumunda. Bin kişinin üzerinde istihdam sağlayan şirket geçtiğimiz yıl açıklanan listede 347 milyon lira ciro ile 164’üncü sırada yer aldı.
Aşkale Çimento’nun 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamalarında istikrarlı bir tırmanış kaydettiği gözleniyor. İlk olarak 1999 yılında İkinci 500 listesine 114’üncü sırada girdi. İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesine ise 2004 yılında 478’inci sırada girdi. Devam eden yıllarda sıralamanın önlerine doğru yol almaya başladı. Şirketin bir adım sonraki hedefi ise ilk 100 arasında yer almak.
Tüm hayatım Aşkale Çimento oldu
Aşkale Çimento’nun 20 yıla yakın süreçte kaydettiği başarının gerisinde payı en çok öne çıkan isimler arasında Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Yücelik’in
olduğunu belirtmek yanlış olmasa gerek. Aynı zamanda Erzurum Sanayi ve Ticaret Odası Başkanlığı da yapan Yücelik “Tüm hayatım Aşkale Çimento” oldu diyor ve ekliyor: “Çimento işi öncesi başka işlerimiz vardı. Hepsini bıraktık. Gecem gündüzüm çimento fabrikaları oldu” diyor.
Başarı cezalandırılıyor gibi
Aşkale Çimento’nun da aralarında bulunduğu 10 çimento üreticisine geçen hafta değişen miktarlarda rekabeti ihlal gerekçesi ile para cezası verilmişti. En yüksek ceza ise 10 milyon 750 bin TL’lik seviye ile Aşkale Çimento’ya kesildi. Kurulun aldığı ceza kararlarını şirketlerin Danıştay’a götürme seçeneği bulunuyor.
Lütfü Yücelik’e, Rekabet Kurulu’nun geçtiğimiz hafta aldığı para cezası kararını soruyorum, aldığım yanıt “Burada başarı sanki cezalandırılıyor gibi. Batık bir şirketi bu noktaya getirdik. Binlerce kişi istihdam ediliyor. Ve haksız bir biçimde rekor bir ceza ile karşı karşıya kaldık” şeklinde oldu.
En yüksek cezanın kendilerine verildiğini söyleyen Yücelik haksız bir karar ile karşı karşıya oldukları iddiasında. Söz konusu rakamın oldukça yüksek olduğunu ifade eden Yücelik bu durumu kâr rakamları ile kıyaslayarak açıklıyor: “Geçen yılki kârımız 20 milyon lira seviyesinde. Gelen ceza kârın yarısı... Ve buranın 800 ortağı var. Hepsine kâr payı dağıtıyoruz. Üstelik çetin geçen kış koşulları nedeni ile altı aydan beri doğru dürüst çalışamıyoruz da.
