Her ne kadar biz onlara her ihtiyacımızı gören sihirli kutularmış gibi davransak da bilgisayarların sürekli bakıma ihtiyaçları var. Ancak ne yazık ki pek çok insan söz konusu olan bilgisayar bakımı olduğunda hatalar yapıyor. Bu hatalar çoğunlukla donanım hasarlarına, güvenlik açıklarına, veri kaybına, gereksiz harcamalara ve genel olarak dengesiz bir sisteme yol açıyorlar. Bu hatalardan kaçınabilir, bilgisayarınızı ilk aldığınız gün olduğu gibi sorunsuz bir şekilde kullanabilirsiniz. Bunun için yapılmaması gereknler şunlar:
İşletim sistemini ve yazılımları güncellememek: Bilgisayarınızda yüklü yazılımları güncel tutmak son derece önemlidir. İşletim sistemleri, tarayıcılar ve tarayıcı eklentileri, sık sık güvenlik yamalarıyla güncellenirler. Eğer yamanmamış bir Windows, eskimiş bir Firefox ya da riskli bir Java sürümü kullanıyorsanız bilgisayarınız tehlikeler karşısında savunmasız demektir. Yazılımlarınızın güncel olduğundan emin olun.
İnternet tarayıcınızın en son güncellemeleri otomatik olarak yüklemesini sağlayın. Ayrıca Flash, Adobe Reader, Java ve diğer tarayıcı eklentilerinin otomatik olarak güncellendiğinden emin olun.
Gereksiz yere sürücü birleştirmek: Windows siz çalışırken arka planda çalışarak bilgisayardaki sürücüleri birleştirir. Bu nedenle pek çok kullanıcının birleştirme yapmasına bile gerek yoktur. Ancak istisnalar olabilir: Örneğin sürücüde çok yer tutan bir oyun yükledikten sonra en yüksek performansı elde etmek istiyor olabilirsiniz.
Ancak çoğu zaman sürücüyü birleştirmenize gerek yoktur. Hatta Katı Hal Sürücülerinde kesinlikle birleştirme yapmamanız gerekir: Sürücüye geri dönülemez şekilde zarar verebilirsiniz.
Tozun birikmesine izin vermek: Bilgisayar kasanızın içi zamanla tozla dolar. Toz fanları tıkar, hava akışını azaltır ve bilgisayar içindeki ısıyı yükseltir. Biriken toz miktarı arttıkça, CPU ısısının yükselmesi nedeniyle sistem kilitlenmelerine kadar giden ciddi soğutma sorunlarına yol açar. Eğer kasası toz dolu bir bilgisayarda makineyi zorlayan oyunlar oynarsanız, yüksek ısı nedeniyle donanımınıza zarar verebilirsiniz. Kasa içindeki hava akışını arttırmak için arada sırada kasayı açmalı ve biriken tozu temizlemelisiniz.
Diz üstü bilgisayarlar genellikle zor açılacak şekilde tasarlandıklarından, biriken tozu temizlemek büyük ihtimalle daha zor olacaktır. Bilgisayarın hava çıkışlarına basınçlı hava püskürtmek biriken tozun bir kısmını temizleyecektir. Ancak ciddi bir temizlik yapmak niyetindeyseniz eninde sonunda kasayı açmanız gerekeceğini unutmayın.
Dosyaları yedeklememek: Bilgisayarınızın sürücüsü eninde sonunda iflas edecektir. Hatta son nefesini hemen yarın bile verebilir. Kaçınılmaz son yarın gelecek olursa, önemli belgelerinize, fotoğraflarınıza ve diğer dosyalarınıza ne olacak? Bütün bu önemli veriler tarihe mi gömülecek?
Önemli dosyalarınızın bilgisayarınızla birlikte kaybolmaması için bir yedekleme stratejisi belirleyin. İster bir yedek sürücü üzerinde olsun isterse de cloud üzerinde, bir şekilde verilerinizi yedeklemeniz gerekiyor. Windows 8'de, Apple'ın Time Machine özelliğine benzer bir şekilde çalışan bir yedekleme aracı bulunuyor.
Bilgisayarı doğrudan fişe takmak: Bilgisayarınızın elektrik kablosu doğrudan prize takılıysa, hata yapıyorsunuz. Bilgisayarı elektrik akımındaki dalgalanmalardan korumanız gerekir. Bu nedenle de bilgisayarınız akım koruyucuya, akım koruyucu da prize takılı olmalı, asla bilgisayarı doğrudan prize takmamalısınız. Koruyucu alırken dikkat etmeniz gereken bir şey var: Ucuz cihazlar sadece uzatma kablosu işlevi görürler, akım değişimlerine karşı koruma sağlamazlar.
Koruyucular, özellikle fırtınalı havalarda görülen akım değişimlerine karşı bilgisayarınızı korurlar. Böylece elektrik dalgalanmalarına karşı hassas olan donanımınızın zarar görmemesini sağlarsınız. Diz üstü bilgisayarınızla kullanabileceğiniz portatif bir koruyucu almayı da düşünebilirsiniz.
Birden fazla anti virüs programı çalıştırmak: Bilgisayarınızda sadece bir anti virüs programı bulunmalıdır. Bu programlar kendilerini işletim sisteminin derinliklerine gömerler ve çalıştıkları zaman programları gözetim altında tutarlar. Eğer aynı anda iki anti virüs programı çalıştırırsanız beraber iş yürütmeye çalışırlar ve sonuçta bilgisayarınız kilitlenir. Hatta birbirlerini zararlı yazılım zannedip karşılıklı olarak çalışmalarını engelleyebilirler.
Bilgisayarınızda sadece bir anti virüs programı yüklü olduğundan emin olun. Eğer güvenliği çok ciddiye alıyorsanız sadece sistem taraması yapan, arka planda çalışmayan ikinci bir anti virüs programı yükleyebilirsiniz.
Kayıt defteri ya da PC temizleme uygulamaları kullanmak: Piyasada yığınla ücretli PC temizlik programı bulunuyor. Neredeyse her internet sitesinde karşımıza çıkan reklamlarda, bilgisayarınızın daha da hızlı çalışmasını sağlayacak kayıt defteri temizleme yazılımlarından bahsediliyor. Ancak unutmayın ki bu yazılımlar kayıt defterine ciddi zararlar verebilirler. Eğer amacınız bilgisayarınızdaki gereksiz dosyaları temizlemekse banka hesabınızı boşaltmanıza gerek yok: Windows'un Disk Temizleme aracını ya da ücretsiz CCleaner aracını kullanın.
Hava çıkışını kapamak: Bilgisayarınızın düzenli bir şekilde soğutulması gerekiyor. Hava çıkışlarının tozla dolmasını engellemek dışında ayrıca hava çıkışlarının önünde bir engel bulunmadığından emin olmalısınız. Eğer siz de çoğu kullanıcı gibi kule tipi bir kasa kullanıyorsanız, kasanın yanında ve arkasında yer alan havalandırma deliklerinin ve fan kapaklarının hiçbir şekilde duvar, mobilya ya da ofis eşyası tarafından kapatılmadığından emin olun. Yatakta uzanmış dizüstü bilgisayarınızı kullanırken yumuşak örtüler içine gömülen bilgisayarın havalandırma kapaklarının kapanmamasına dikkat edin.
Bu özellikle bilgisayarı zorlayan oyunlar oynarken dikkat etmeniz gereken bir şey. Eğer sadece internette dolaşıyorsanız bilgisayarınız çok ısınmayacaktır. Bilgisayarı zorlamayan işlemler sırasında çok endişelenmenize gerek yok. Ancak havalandırmanın hafife alınmayacak bir konu olduğunu unutmayın.
Tehlikeli ve rahatsız edici programlar yüklemek: Bilgisayarınıza yeni bir program yüklerken dikkatli olmakta fayda var. İndirmeden önce programların güvenilir olduğundan emin olun. Şüpheli görünen programları indirmeyin. Programı yüklerken, tarayıcı araç çubukları ve diğer can sıkıcı eklentiler de yüklememeye dikkat edin. Tehlike barındırabilecek dosya tiplerinin neler olduğunu öğrenin ve bunlarla çalışırken dikkatli olun. Örneğin virüs barındırdığını düşündüğünüz duvar kağıtlarını indirmeyin.
Su gibi elektrik harcayan grafik kartları kullanmak: Güçlü donanımları herkes sever ama çoğu kullanıcının bunlara ihtiyacı yoktur. Eğer anne babanız için bir bilgisayar topluyorsanız ya da mevcut bilgisayarınızı yükseltiyorsanız, bulabildiğiniz en çok enerji harcayan ekran kartını seçmenin bir anlamı yok. Güçlü ekran kartları, yoğun bir şekilde kullanılmadıkları durumlarda bile çok fazla enerjiye ihtiyaç duyarlar. Böyle bir kart eğer hiç oyun oynamıyorsanız elektrik faturanızı şişirmek dışında hiçbir işe yaramayacaktır.
Bilgisayarı oluşturan diğer donanımların da çok fazla elektrik harcamadığından emin olun. Örneğin hala eski bir CRT monitör kullanıyorsanız, çok daha az elektrik tüketen yeni nesil LCD monitörlerden almayı düşünebilirsiniz. Hem böylece CRT monitörlerde görülen, baş ağrılarına yol açan ekran kıpırtısından da kurtulmuş olursunuz.
