Can: Kocaoğlu'na yanlış bilgi vermişler
Büyükşehir Belediyesi'nin İzmir Körfezi'nde 300 milyon liralık karbon malzemeli katamaran tipi yolcu vapuru alım ihalesi yeni boyut kazandı. Turyol Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Can, bu tip teknelerin Türkiye'de üretilemeyeceğini belirterek "Başkan Kocaoğlu zerre kadar kötü niyetli değil ama bürokratları onu yanlış yönlendirmiş. İstenirse 15 gemi 60 milyon dolara alınır, 300 milyon liraya yazık olur" dedi.
16 yıldır İzmir'in deniz ulaşımında Büyükşehir'e hizmet veren İstanbul merkezli Turyol'un Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Can, geçtiğimiz Salı günü İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu'nun sektör temsilcileri ile buluşmasına katılmıştı. 4 saati bulan görüşmenin ardından Yunus Can, hem toplantıyı değerlendirdi hem de ihaleye yönelik soruları yanıtladı.
Toplantının "Çok geç" yapıldığını ifade eden Can, Büyükşehir'in ihale şartnamesinde tercih ettiği karbon malzemeli katamaran tipi gemilerin, göllere uygun olduğunu, İzmir'in imbatı ve hakim rüzgarlarına uygun olmadığını belirterek, "Hele açık körfezde ulaşımda kullanılırsa, sallantıdan bir binen bir daha denizi görmek istemez" dedi. İşte Yunus Can'ın 300 milyon liralık ihaleyle ilgili görüşleri:
'DİNLEMEDİLER'
- Sektördeki sivil toplum kuruluşları, şartname hazırlığı öncesinde görüşlerinin alınmadığını söylüyor. Size hiç danışan oldu mu?
- Gönül isterdi ki, şartname öncesinde değil, bunlar kafada üretildiği, henüz hayal kurulduğu zaman böyle bir toplantı yapılsın. Ancak maalesef, çok gecikmeli bir toplantı yapıldığını söylemek isterim. Şundan eminim, Başkan Kocaoğlu zerre kadan kötü niyetli değil. Bunu çok iyi biliyorum. Çünkü o daha iyi hizmetler vermek üzere gayret sarf ediyor ama altındaki bürokratlar, onu maaselef yanlış yönlendiriyor. İsterdim ki, Büyükşehir, sektörü dinlesin.
- Siz hiç Büyükşehir'e başvurdunuz mu?
- Burada gemiye ihtiyaç var ise, yeni bir modele ihtiyaç var ise bunla ilgili 2 yıl önce ben projeler ürettim. Yap-işlet-devret modeline göre bir taslak sözleşme hazırladık, bunları Büyükşehir'le paylaştım. Bu hazırlıklarımızı hem gemi modelleri hem yap-işlet-devret modelinin prensibleriyle ilgili olarak o zamanın genel sekreterine ilettim. Maalesef geri dönüş olmadı, olumlu olumsuz dönüş olmadı.
'UYGUN TERSANE YOK'
- Bu şartnameye uygun yerli üretim mümkün mü?
Gelinen noktada şartname hazırlanmış, ilan edilmiş, istekliler şartnamelerden almış. Bu şartnameye uygun teklif verilir mi verilmez mi bilemiyorum ama Türkiye'de böyle bir şartnamaye cevap verebilecek, böyle teknik imkanlara sahip tersaneci olduğunu sanmıyorum.
- Peki böyle bir tekneyi kim yapar?
Böyle bir geminin yapımı ancak yurtdışında ya da yurtdışından teknolojinin Türkiye'ye transferiyle mümkün. Yurtdışından ithal edilmesi yüksek maliyetleri beraberinde getirebileceği gibi, böyle bir gövde ilk defa yapılacağından dolayı ne olacağı da bilinemez. Çünkü hiç denenmemiş. Sonuçta, teknolojik açından bakıldığında ortaya ne çıkacağı çok bulanık.
4 AY İMBAT RÜZGARI
- Bu teknoloji hangi ülkelerde var?
Benim bildiğim Avustralya, Hollanda ve Norveç'te var. Ancak, şöyle birşey de var: Bu arkadaşlar (şartnameyi hazırlayanları kast ediyor), bu işi ne kadar inceledi, konuya ne kadar vakıf bilemiyorum. Bu gemiler, bir kanal niteliği olan yani rüzgardan ve denizden neredeyse arındırılmış nitelikte olan göl gibi alanlarda işletiliyor. Yani bizim burada, Körfez'e uygun değil. Çünkü, körfezde 4 ay süresince özellikle öğleden sonra esen ağır imbat rüzgarı var.
'İskeleler korunaksız'
- İmbatın gemiye nasıl etkisi olur?
Bu imbat, ağır denize neden olur, dalga çıkar. Ağır denizlerin iskeleleri sürekli vurduğuna da İzmirliler tanıktır. Konak, Alsancak ve Bayraklı'ya baktığınızda bunları görürsünüz. Bu üç yer korunaksızdır. Dolayısıyla bizim gemilerimiz sürekli buralarda deniz tarafından dövülür. Bu gemiler ise hafif yapılacak, sacının ya da metaryalinin ne kadar dayanıklı olduğunu bilmiyorum. Körfez dışında Foça ya da Karaburun'a gidecekseniz, öyle bir sallanır ki bir daha denizi bile görmek istemezsiniz.
- İstanbul deniz ulaşımını özelleştirdi, İzmir ise gemi yaptıracak. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Evet İDO özelleştirildi ve böyle bir ortamda kendi adınıza gemi yapmaktansa, hizmet satın almak en doğru iştir. Gemi almak ve gemi işletmek ayrı bir konu, işletilen bir gemiden hizmet almak ayrı bir meseledir. Eğer 15 gemi daha lazımsa, o 15 gemi için hizmet alımı ihalesine çıkarsınız. Siz sağ ben selamet bu işi en iyi şekilde yaparsınız. Belediyenin hiçbir işi yokmuş gibi gemi işletme işine soyunuyor.
'Burada 5 milyon dolara mal olur'
- Şartname dışındaki bir gemi kaça mal olur?
Burada yapılacak gemi, 4-4.5 milyon dolar civarındadır. 15 gemi 60 milyon dolara kadar ulaşabilir. Üretimleri biliyoruz, işletme esasındaki giederleri de biliyoruz. Tüm bunlar ortadayken ben isterdim ki Büyükşehir bu işi çok daha düzgün kotarabilseydi, düşüncelerini paylaşabilseydi. O zaman bunları hiç konuşmazdık.
'Öncelikli sorun bu mu?'
- Büyükşehir'e bu gemilerin yaklaşık 300 milyon liraya mal olacağı hesaplanıyor. Evet. Bu para İller Bankası'ndan alınacak, neticede geri ödenmesi gereken bir meblağ. Biz burada 16 yıldan bu yana bu hizmeti veriyoruz. Şunu sormak isterim. Bunu da yüreğinde İzmir sevgisi olan biri olarak sormak isterim. İzmir her türlü güzelliğe layık ama öncelikli problemi bu mu? Böyle bir eksiklik var mı da, çok büyük bir bütçeyi gemi yapımı için ayırıyorsunuz. Bu çok üzücü.
