Karadeniz’de yıllardır madencilik tekniğine aykırı çalışan ve yöre halkının kâbusu haline gelen taş kırma ve kum eleme tesislerinin faaliyetlerine 1 Ocak 2013 itibarıyla son veriliyor. Zaman’ın gündeme getirdiği konuyla ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 81 il temsilciliğine talimat gönderdi. Buna göre başta Karadeniz olmak üzere ülke genelinde madencilik tekniğine uygun işletilmeyen, çevre ve gürültü kirliliğine sebep olan ocaklar kapatılacak.
Taş kırma ve kum eleme tesisleri hem gürültü hem de hava kirliliğine sebep oluyor. Yerleşim yerlerine yakın olanlar ise vatandaşı toza boğuyor. Bakanlık, bu sorunların önüne geçmek için üstü açık tesislerin kapatılması gerektiğini işletmelere bildirdi. Kırma-eleme tesisleri, Maden Kanunu kapsamına alındı. Bu kapsamda, tesislerdeki toz kaynağı her bir ünitenin kapalı ortama alınması gerekiyor. Konuyla ilgili denetimleri Çevresel Etki ve Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü yürütecek.
Karadeniz Sahil Otoyolu’na dolgu malzemesi sağlamak için orman içinde açılan 200 civarında taş ocağı, bölgede yıllarca büyük çevre tahribatına sebep oldu. Normalde ormanlık alanlar ile yerleşim yerlerinden uzak olması gereken ocakların çoğu dere kenarlarında ve yerleşim bölgelerine kuruldu. Buralarda galeri tekniğiyle dinamit kullanılarak gerçekleştirilen patlatmalar, taş savrulması, heyelan ve yer sarsıntılarına yol açtı. Bundan en büyük zararı yine yöre halkı gördü. 2008 yılından sonra ruhsatı yenilenmeyen çoğu taş ocağı, hiçbir ağaçlandırma ve çevre düzenlemesi yapılmadan kaderine terk edildi. Halk tam derin bir nefes alacakken bu kez de taş kırma, mıcır ve kum eleme tesisleri bölgenin korkulu rüyası haline geldi. Bu tesisler, derelerin üzerinde kurdukları suni setlerden malzeme alarak yerleşim yerlerine zarar verdi, balıkların göç yollarını kapattı. Yoğun yağış alan bölgede suyu ve toprağı kirletti. Tesislerden çıkan toz ise hem havayı kararttı hem de astım ve bronşit gibi hastalıkları tetikledi.
Taş ocaklarına valilikten izin şartı
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan alınan bilgilere göre 2010’da yürürlüğe giren Maden Kanunu gereği, ormanlık alan ve yerleşim yerlerine yakın taş ocakları sıkı denetime tabi tutulacak. Bundan sonra taş ocağı ruhsatına sahip olmak isteyenler, valiliklerden de izin alacak. Ruhsat verirken turizm bölgeleri, yerleşim yerleri, yapılacak faaliyetlerin çevresel etkileri, ilin hammadde ihtiyacı gibi kriterler dikkate alınacak.
