Gemiyi Tanrı değil, kaptan batırır!
Costa Concordia kazası 30 milyar dolarlık pazara ulaşan cruise turizmine büyük zarar vermiş olsa da gemi kaptanını hataları ve zaaflarıyla gündemde tutarak, zararın bir nebze de olsa düşürülmesine çalışılıyor. Çünkü bu gemiyi Tanrı veya bir buzdağı değil, kaptan batırdı.
15 Nisan 1912 yılında asrın teknolojisi kullanılarak inşa edilen Titanic’in Kaptanı Edward Smith bir gazetecinin “Bu gemi için batmaz diyorlar; doğru mu?” sorusu üzerine “Bu gemiyi Tanrı bile batıramaz“ cevabını verir. Gemi limandan ayrıldıktan birkaç gün sonra Atlantik’te bir buzdağına çarparak batar. Aradan bir asır geçer. Bir kaptan asrın son teknolojisine göre yapılmış başka bir gemiyi Akdeniz’de batırmayı başarır. Titanic sahip olduğu seyir yardımcıları konusunda Costa Concordia’nın yanına bile yaklaşamaz. O dönemde radar görevini bile gözlemciler yapardı. Titanic’in batışı ile ilgili olarak, Kaptan Smith’in bir ihmalinin olup olmadığı günümüze kadar tartışılan bir konudur. Gerçek olan tek şey ise kaptan Smith’in gemiyi terk etmediği ve öldüğüdür. Costa Concordia kazasında ise manşetlerde sadece gemi kaptanı Francesco Schettino var. Bunun en büyük nedeni kaptanın yaptığı hatalar zinciri ve şirketin kaza nedenini tamamen insan hatasına çekmek istemesidir. Gazeteler her gün yeni bir iddiayla kamuoyun dikkatini gemi kaptanına çekti. Bu şirketin ve cruise sektörünün de istediği şeydi. Çünkü yaklaşık 1 milyar dolara inşa edilen kruvaziyer gemilere (cruise) güvensizlik oluşması sektörün istemeyeceği tek şeydi.
22 milyar dolarlık gemi yatırımı yapıldı
30 milyar dolarlık bir pazara ulaşan cruise turizminde yılda 16 milyonun üstünde yolcu seyahat ediyor. 26 cruise şirketinin oluşturduğu CLIA, bu yıl yolcu sayısının 17 milyonun üstünde gerçekleşmesini bekliyor. Ayrıca bu yıl filoya girecek çok lüks 14 yeni gemi bulunuyor. 2003 ile 2015 yılları arasında ise 10 yeni gemi daha gelecek. CLIA, 2011 ile 2015 yılları arasındaki yeni gemi yatırım tutarının 22 milyar dolara ulaştığına dikkat çekiyor.
Bugün cruise marketine baktığımızda 425 bin yolcu kapasiteli 256 geminin hizmet verdiği görülüyor. Costa, Carnival’ın sahip olduğu 10 cruise şirketinden biri. Carnival’ın filosunda 17’si Costa da olmak üzere 103 gemi bulunuyor. 5 şirketten oluşan Royal Lines’ın ise 40 gemisi var. Carnival’ın pazar payı % 51.6 iken, Royal Caribbean’ın payı % 25.6 seviyesinde.
Şirket kaptanı suçladı: Bu bir insan hatası
Yetkililerin kazanın nedenini belirlemek için açtıkları soruşturma sürerken, yolcu gemisini işleten şirket, kaptanın ‘hata yapmış olabileceğini’ açıkladı. Kazanın hemen ardından Costa Crociere şirketi, kaptan Francesco Schettino’nun kaza sırasında karaya çok yakın seyrettiğini ve şirketin acil durum kurallarını uygulamadığını savundu. Şirketin CEO’su Pier Luigi Foschi yaptığı açıklamada, “Gemi 2011 yılı güvenlik ve teknik testlerinin tamamından geçmişti. Rotalar programlıdır. Gemi rotadan saparsa uyarı zilleri çalar. Bu bir insan hatası. Kaptan, yetkili de olmadığı bir manevra yaptı. Bu davranışıyla aramıza mesafe koysak da kaptanın mahkeme masraflarını karşılayacağız” dedi.
Kazanın Carnival’a maliyeti şimdilik 95 milyon dolar
Gemi kaptanı her gün yeni iddialarla gündeme getirilse de New York Borsası’na kayıtlı Carnival kazadan sonra hisselerini düşüşe engel olamadı. Costa Concordia kruvaziyerinin sahibi Carnival şirketi felaketin mevcut cari mali yılda maliyetinin 95 milyon dolar olacağını duyurdu. Hem Londra hem de New York’ta işlem gören Carnival hisseleri, kaza sonrası Londra borsasında yüzde 21 düştü ve düşüş devam ediyor. Düşüşün yatırımcıların, kazanın şirketin gelecekteki kazançlarına etkisi konusunda kaygılarını yansıttığını açıkladı. Analistler Kazanın kruvaziyer turizminin en canlı döneminde meydana geldiğine dikkat çekerek bu yıl Carnival’ın yüzde 10 gelir kaybı yaşayabileceğini açıkladı. Enskilda Menkul Kıymetler’den analist Terje Fatnes, geçen yıl 1.91 milyar dolar net gelir elde eden şirketin kaza yüzünden en az 200 milyon dolar kaybedebileceğini ileri sürdü. Carnival, sigorta kapsamının 40 milyon dolar olduğunu açıkladı. Kapsamın 30 milyon dolarının yolcu ve mürettebatı, 10 milyon dolarının ise üçüncü taraf kişileri kapsadığı açıklandı. Dünyanın en büyük kruvaziyer turizmi şirketi olan Carnival’ın Standard & Poor’s'un listesindeki BBB+ notunun değişmediği bildirildi.
Rezervasyonlar iptal edildi
ABD-İngiliz ortaklığındaki Carnival şirketine maliyeti ağır olacak. 450 milyon Euro’luk yolcu gemileri 40 milyon Euro’ya sigortalanmış olsa da, küresel bir dev olan Carnival’in hisseleri kazadan beri yüzde 21 düştü ve şirket değeri 1.2 milyar Euro eridi. Sadece Concordia’nın devre dışı kalacak olması bile şirkete bu yıl 70 milyon Euro zarar yazdıracak. 100 yolcu gemisiyle dünyanın en büyük kruvaziyer işletmecisi olan şirketin imajını lekeleyen kaza, dünya çapında kruvaziyer turizminde yüzde 38’e varan rezervasyon iptallerine neden oldu. Carnival’a bağlı gemi sahibi Costa Deniz Yolları, Cenova’da bir kriz masası kurarak kazazedelere denizcilik kuralları çerçevesinde tazminat ödeme kararı aldı. Buna göre yaşamını yitiren yolcular için 425 bin Euro (yaklaşık 1 milyon TL) ödenecek. Diğer yolculara verilecek tazminat için sulh mahkemesi kararı esas sayılacak. Ancak Costa’nın ödeyeceği toplam tazminat miktarının geminin değerinin iki misli, yani 1 milyar uuro civarında olacağı tahmin ediliyor.
2011 Cruise Marketi
Ciro beklentisi 29.4 milyar dolar, büyüme % 9.5
Taşınan yolcu sayısı 19.2 milyon, büyüme % 4.1
Son 20 yılda her yıl ortalama % 7 büyüdü
Carnival’ın Pazar payı % 51.6
Royal Caribbean % 25.6
Perşembe Rotası
