Denizdeki kriz konteyner marketine hakim olan Alman armatörlerin tahtını tehdit ediyor. Yılın ilk yarısında 2 milyar dolar gemi yatırımı yapan Yunan armatörlerin yeni gözdesi konteyner gemileri. Son dört yılda sipariş edilen konteyner gemilerin yaklaşık yarısı Yunan armatörlere ait. Son bir yılda ise onlarca ikinci el konteyner gemisi aldılar. Bir elin parmaklarını geçmeyecek Türk armatörler ise konteyner pazarında orta tonajda pay kapma mücadelesi veriyor.
2008 krizi sonrası alman armatör ve operatörlerin hakim olduğu konteyner taşımacılığında dengeler değişmeyebaşladı. Son dönemde Yunan ve İngiliz armatörlerin yatırımları Alman armatörlerin tahtını tehdit ediyor. Denizdeki kriz konteyner marketine hakim olan Alman armatörlerin tahtını tehdit ediyor. Yılın ilk yarısında 2 milyar dolar gemi yatırımı yapan Yunan armatörlerin yeni gözdesi konteyner gemileri. Son dört yılda sipariş edilen konteyner gemilerin yaklaşık yarısı Yunan armatörlere ait. Son bir yılda ise onlarca ikinci el konteyner gemisi aldılar. Bir elin parmaklarını geçmeyecek Türk armatörler ise konteyner pazarında orta tonajda pay kapma mücadelesi veriyor.
Alman armatörlerin sipariş defterindeki konteyner tonajı ekonomik kriz sonrası düşmeye başladı. Araştırma şirketi Clarkson’un verilerine göre 2008 basında 2.5 milyon teu kapasitesinde yüzlercegemi siparişi olan Alman armatörlerin sipariş defteri 600 bin teu’ya geriledi. Crs’ye göre bu düşüş trendi, alman armatörlerin baskın oldukları orta ve küçük tonaj gemi tedarikinde bariz şekilde görülüyor. Alman armatörler, 2009’dan buyana sadece 67 konteyner gemi siparişi verdi ve bu gemilerin 34 tanesi1.000-5.000 teu aralığında. Almanların 2005 ile 2008 arasında siparişdefterinde 509 tanesi küçük tonaj olmak üzere 811 gemi siparişi vardı. Buveriler, alman armatörlerin konteyner marketindeki zayıflamasını net şekilde gösteriyor.
Almanların güç kaybettiği markette yunan armatörlerin yükselişi ise dikkat çekti. Araştırma şirketi Alphalıner, Alman armatörlerin chartermarketinde % 57.4, küresel konteyner gemisi pazarında ise % 33.1’lık paya sahipolduğunu ve hala ana gemi tedarikçi konumda olduğunu belirtiyor. Fakat Yunan ve İngiliz armatörlerin yeni gemi siparişleri ve ikinci el konteyner gemi alımları Almanların tahtını sarstığını da vurguluyor. Alphalıner kayıtlarına göre, Yunanarmatörler, ekonomik kriz sonrasında bugüne kadar 463 bin teu kapasitesinde 73gemi siparişi verdi. Birleşik krallık merkezli firmalar ise aynı dönemde 241bin teu kapasitesinde 35 gemi sözleşmesi yaptı.
Aynı dönemde alman armatörler161 bin teu’luk 37 gemi sipariş etti. Mevcut sipariş defterinde Almanların %15’lık payı bulunurken Yunan armatörler, % 44’luk payı elinde bulunduruyor. Clarkson, Almanların hala dünyanın en büyük konteyner filosuna sahip olduğunubelirtiyor ve ekliyor `sahip olduğu 5.5 milyon teu’luk kapasite, Japonya,Danimarka, Yunanistan, İtalya ve Çin gibi büyük filolara sahip ülkelerden çokdaha fazla. Yunan armatörlerin son yıllarda konteyner gemilerine çok paraharcamaya başlamış olsa da Almanların düşüşü küresel konteyner gemisiparişindeki azalmayı yansıttığı belirtiliyor. Japonya’nın sipariş defteri 510bin teu’dan 60 bin teu’ya geriledi. Çin’in ise üçte bir azaldı ve 300 bin teuoldu.
Filo dev gemilerle büyüyor
Küresel konteyner gemi siparişdefteri temmuz 2008’de 6.8 milyon teu kapasitesindeydi. Bu kapasite o günkümevcut filonun % 59’una tekabül ediyordu. Sipariş defteri bugün 3.5 milyon teu’ya geriledi yanı aktif filonun beste biri. Fakat konteyner gemi filokapasitesi son bir yılda % 6.5 büyüdü. 20 sirkatin son bir yılda markete kattığı 844 bin teu’luk ilave kapasiteyle birlikte küresel konteyner filotasıma kapasitesi 16.5 milyon teu’ya ulaştı. Alphalıner, 2015 yılına kadar 122civarında 10 bin teu ustu mega geminin filoya gireceğinin altını çiziyor. Bu gemilerin bir kısmı piyasaların çok yüksek olduğu dönemde bir kısmı ise dipte oldu zamanlarda verildi. Dört yıl önce 160 milyon dolara sipariş edilirken son siparişler 50 milyon dolardan verildi.
Türk armatörlerin de Almanya’da şirketi var
Almanya’nın konteyner filosundaki erime The Telegraph gazetesinde de kaleme alındı. Haberde ‘‘Almanya’nın denizcilik endüstrisiönümüzdeki aylarda iflas dalgalarıyla karsı karsıya, kaynaklar kuruyor ve derinleşen ekonomik sorunlar konteyner gemi filosunda keskin bir küçülmeye sebep oluyor’’ denildi. Almanya’nın denizcilik yatırım şirketleri kg fonları, denizcilik piyasalarının zirve yaptığı dönemde Alman konteyner filosunun hızlı büyümesini sağladı. Turkon ve Frustrans gibi bazı Türk şirketler de Almanya’daki fonlarını kullanarak filolarını büyütme şansı yakalamıştı. Alman kgfonlarının sağladıkları olanaklar birçok ülke armatörünü Almanya’da yatırıma teşvik etti. Fakat ekonomik kriz sonrası navlunların dip yapmasıyla kg fon şirketleri finansal sıkıntıya girdi. Hamburg’daki danışmanlık şırketı Tpw’ye göre, küresel kriz 100’den fazla Alman gemi fon şirketinin kapanmasına neden oldu. 800 gemi fonu da iflas tehdidi altında.
Dünyanın gemi finansmanı sağlayan ikinci en büyük bankası Commerzbank’ın rehin gemilerden oluşan küçük bir filosu var. Bu banka 20 milyar euroluk gemi finansman operasyonlarını durdurma kararı aldı. Sadece Commerzbank değil denizcilik sektörüne kredi sağlayan en büyük 20 bankanın çoğunluğu da finansmanı durdurdu. GıorgosXıradakıs (danısman xrtc sırketınden) dediğine göre Yunan şirketleri Çin bankaları ile işbirliğine gidiyorlar. Çinli Wen Jıabao, hem Avrupa birliğimarketinde yerini sağlamlaştırmak hem de yangtze gemi inşa endüstrisine satıcıfinansmanı sağlamak için iki yıl önce Yunan armatörlere 5 milyar dolar borç verdi. Alman denizcilik uzmanlarının görüşüne göre, ülkenin konteyner gemi filosunun üçte ikisi finansal stres altında. Eğer kriz süresi uzarsa, Yunan armatörler bir sıçrayışta öne geçebilir ve konteyner gemi sahipliğinde dünya lideri haline gelebilirler.
