Dünyanın en büyük su türbini merkezi
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ) bünyesinde kurulacak 2 MW güce sahip Su Türbini Araştırmaları Merkezi'nin temeli perşembe günü atılıyor.
20 milyon liraya mal olacak merkezde küçük ölçekli barajların türbinleri üretilecek. Deneysel testleri de yapacak merkez, böylece beş yılda 6 milyar doların yurtdışına gitmesini engelleyecek.
Dünyanın en büyük su türbini merkezi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ) bünyesinde kurulacak. Halen dünyada bilinen en büyük kapasite 1,6 MW düzeyinde iken Ankara'da 20 milyon TL'ye kurulacak Su Türbini Araştırmaları Merkezi, 2 MW güce sahip olacak.
Küçük ölçekli barajların türbinlerinin üretimi yapılırken büyük ölçekli barajların ise modellerini imal edecek olan merkez, üretimin yanı sıra deneysel testleri de yaparak beş yıl içinde test için 6 milyar doların yurtdışına gitmesini engelleyecek. Kalkınma Bakanlığı'ndan 3 yıl süre için, gerekli olan makine-teçhizatı satın almak üzere 10 milyon TL'lik bir hibe desteği alınırken TOBB proje merkez binası inşaatı ve personel konusunda 10 milyon TL'lik katkı sağlayacak. Türkiye Elektro Mekanik Sanayi Genel Müdürlüğü de (TEMSAN) projeyi destekliyor. Deney düzeneği kurulurken TEMSAN'dan destek alınması planlanıyor.
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, her yıl barajlarımızda kullanılan türbinlerin testleri için yurtdışındaki merkezlere verilen kaynağın Türkiye'de daha az fiyata testlerin yapılmasıyla yurtiçinde kalacağını söyledi. Bu merkez kurulduktan sonra sadece tasarım ve testte değil, su türbini üretiminde de dışa bağımlılığı azaltıcı etki yapması bekleniyor. Yerli firmaların su türbini üretecek güce ve yeteneğe sahip olmalarına rağmen tasarım ve test Türkiye'de yapılamadığı için türbin üretimi alanına girmediklerini belirten Hisarcıklıoğlu, üretim sürecine geçilmesinin, bu konuyla ilgili yan sanayi olarak çalışabilecek KOBİ'leri de ortaya çıkarabileceğini kaydetti. "Önümüzdeki 5 yıl içinde, lisansları alınıp kullanıma açılacak olan 1.500 civarında hidroelektrik santral için 6 milyar doların yurtdışına çıkacağı öngörülüyor." diyen Hisarcıklıoğlu, bu tutarın yurtdışına gitmesini engelleyeceklerini vurguladı.
Örneğin, Keban Barajı'nın 2009'da yenilenen su türbinlerinin sadece 1 hafta süren model testlerinin gerçekleşmesi için dışarıya 800 bin Euro ödenmiş. TOBB ETÜ bünyesinde kurulan merkezde, su türbinlerinin hem tasarımı hem de model testleri gerçekleştirilebilecek. Orta büyüklükteki bir baraj için 2-3 türbin kurulması gerekiyor ki, tanesi 2 milyon Euro'ya mal oluyor. Testler halen Çin ve Avrupa'da yaptırılıyor. TOBB ETÜ'deki 'Su Türbini Tasarımı ve Testleri Merkezi' vereceği hizmet için henüz bir fiyat belirlemiş değil ama masraflar dikkate alınarak, zarar da edilmeyecek ama yurtdışı kadar pahalı da olmayacak bir fiyat istenecek.
TEMELİ PERŞEMBE GÜNÜ ATILIYOR
Su Türbini Tasarımı ve Testleri Merkezi için inşa edilecek bina da kendine has olacak. Test merkezi 12 metre yükseklik, 7 metre derinlikte. 650 metreküplük su deposu bulunacak. 600 metrekare taban alan üzerine oturacak.
Böylece tasarlanıp üretilen su türbininin modeli buraya kurularak, su deposundan, ilgili akarsuyun özelliklerine göre akıtılacak su ile test edilecek; sonuçları gözlenecek. Temeli, 12 Temmuz Perşembe günü Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Adalet Bakanı Sadullah Ergin, TOBB Başkanı ve TOBB ETÜ Mütevelli Heyeti Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu tarafından atılacak olan TOBB ETÜ Teknoloji Merkezi'nde laboratuvarlar, stüdyo ve tasarım atölyeleri ile mühendislik alanında faaliyet gösteren enerji araştırma merkezleri bulunacak.
