rak’a mal götürmek üzere Habur Sınır Kapısı’na gelen TIR’lar, yoğunluk sebebiyle günlerce sıra bekliyor.
Irak tarafındaki gümrüğün yetersiz olmasından dolayı Habur Sınır Kapısı’nda TIR kuyruğu 40 kilometreye ulaştı. Sevkiyat aksadığı için Güneydoğu’da birçok fabrika üretimini en düşük seviyeye indirdi. Mallarını zamanında teslim edemeyen işadamları, Irak pazarını kaybetme tehlikesi yaşıyor.
Türkiye’nin Irak’a açılan kapısı Habur’da TIR kuyrukları 40 kilometreyi buldu. Bu sebeple mal sevkiyatının aksaması Güneydoğu’daki fabrikaları olumsuz etkilemeye başladı. Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır ve Mardin’de ihracata çalışan fabrikalarda çarklar durma noktasına geldi. Güneydoğulu işadamları, haftalarca kuyrukta bekleyen mallarını zamanında teslim edemedikleri için Irak pazarını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya.
Mardin Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunan 98 fabrika, Irak’a zamanında siparişlerini gönderemediği için üretimi en düşük seviyeye düşürdü. Akduy Un Fabrikası’nın sahibi işadamı Orhan Duyan, “Irak’a aylık 6 bin ton civarında un ihracatı yaparken, kuyruklar yüzünden şimdi ayda bin tona düştük. Suriye’yi kaybettik, Irak pazarını da kaybetmek istemiyoruz.” ifadelerini kullanıyor. Diyarbakır Organize Sanayi İşadamları Derneği Başkanı Aziz Özkılıç ise “Kamyonlar haftalarca bekliyor. Nakliye giderimiz üç katına çıktı. Habur artık yetmiyor. Ne yapacağımızı şaşırdık.” diyor.
Gümrükler Genel Müdürü Cenap Aşçı ise Habur’daki uzun kuyrukların Irak tarafındaki Halil İbrahim Gümrüğü’nün kapasitesinin düşük olmasından kaynaklandığını ifade ederken sorunun birkaç gün içinde çözüleceğini belirtiyor.
Şırnak’ın Silopi ilçesinden Irak’a açılan Habur Sınır Kapısı’ndaki sorunlar bir türlü bitmiyor. Suriye’deki güzergâhı kullanan kamyonların iç savaştan sonra Habur’a yönelmesiyle birlikte zaten yoğun olan sınır trafiği adeta çileye dönüştü. Kuyruk zaman zaman Cizre’ye dayanıyor. Bu durum en çok Irak ve Irak üzerinden diğer Ortadoğu ülkelerine ihracat yapan firmaları etkiliyor. Mardin Organize Sanayi Bölgesi Müdürü Abdullah Ensari, bölgelerindeki 98 fabrikanın mallarını Irak’a gönderemediğini söylüyor. Üretimin durma noktasına geldiğini belirten Ensari, “Geçen yıl Irak’a 1 milyar dolar ihracat yaptık. Bu yıl hedefimiz daha yüksekti. Ancak gümrükte yaşanan uzun kuyruklar sebebiyle işadamlarımız mallarını zamanında teslim edemiyor. Oradaki tüccarlar da başka ülkelere yöneliyor.” diyor.
Bir aydır Irak’a mal gönderemediğini belirten Mardin’deki Akduy Un Fabrikası’nın sahibi işadamı Orhan Duyan ise “Aylık Irak’a 6 bin ton civarında un ihracatı yaparken, kuyruklar yüzünden şimdi ayda bin tona indik. Mardin sanayisi çökmek üzere. Suriye’yi kaybettik, Irak pazarını da kaybetmek istemiyoruz.” değerlendirmesini yapıyor. Marduy Un Fabrikası’nın sahibi Cemil Duyan da, “Irak’tan aşure günü için sipariş aldığım 300 ton malzeme depoda bekliyor. Irak pazarını bu gidişle İran’a kaptıracağız.” uyarısını yapıyor.
Diyarbakır Organize Sanayi İşadamları Derneği Başkanı Aziz Özkılıç, “Habur’da çok sayıda peron olmasına rağmen sadece birinin çalışmasını anlayamıyoruz. Personel sıkıntısı da var, Habur artık yetmiyor.” şeklinde konuşuyor. Diyarbakır Girişimci İşadamları Derneği Başkanı Alaaddin Korkutata, Güneydoğu’ya yatırım yapan girişimcileri küstürmemek için Habur’daki sorunun çözülmesi gerektiğini ifade ediyor. Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Eyüp Bartık, “2023 yılında 500 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşmak için sınır kapılarındaki sorunlara köklü çözüm getirilmeli.” tavsiyesini yapıyor.
Habur’da sıra bekleyen kamyon şoförü Kahraman Azbey ise “Bir yük için 15 gün beklemek maliyet açısından bize de zarar veriyor. Bizim her hafta sefer yapmamız gerekir.” ifadelerini kullanıyor. Şoför İhsan Demir de aracın başından ayrılamadıkları için yemek ve tuvalet gibi ihtiyaçlarını bile karşılamakta sorun yaşadıklarını dile getiriyor.
Gümrükler Genel Müdürü Cenap Aşçı, Habur’daki uzun kuyrukların Irak tarafındaki Halil İbrahim Gümrüğü’nün kapasitesinin düşük olmasından kaynaklandığını belirterek şu açıklamayı yapıyor: “Bizim tarafımızda bayram sonrasında bir birikim olmuş. Buna bir de dönemsel yoğunluk eklenmiş. Günde 10 bin araç da göndersek karşı taraf 2 bin 200 araç kabul ediyor. Görüştük, kapasiteyi 200 araç daha artırdılar. Bu hafta sonu kuyruğun hepsinin eriyeceğini düşünüyoruz.”
