25.08.2011 günü içinde yolcularıyla birlikte dümeninin kilitlenmesi sonucunda Konak İskelesi’nde tüm yolcularını çıkardıktan sonra batan İhsan Alyanak isimli yolcu vapurunun yüzdürülmesi için çalışmalar devam ederken en uygun yöntemin balon ile yüzdürme olduğu belirtildi.
Konu ile ilgili görüşlerine başvurduğumuz Safetmade Genel Müdürü Kaptan Ercan Hacifettahoğlu, yolcu vapurunun yüzdürülme yöntemin çok basit, ucuz, çevreye zararsız ve tehlikesiz olduğunu söyledi.
Olay hakkında detaylı bilginiz var mı? Bizi aydınlatabilir misiniz?
Aslında olayın nasıl vuku bulduğundan ziyade olayın nasıl neticelendiğinin tartışılmasının daha iyi olacağını düşünüyorum. Nihayetinde hem Denizcilik Müsteşarlığı’nın kaza araştırma ekibinin hem de İzmir Büyükşehir Deniz Ulaştırması Müdürlüğü’nün olayın nasıl olduğunu araştırdıklarını ve buradan kesin bir sonuç çıkarılacağını eğer varsa hataların ortaya konulacağından eminim. Ancak bence esas konuşulması gereken İhsan Alyanak Gemisi’nin su altında almış olduğu yaklaşık 80 cm*150 cm ebadındaki yarığa rağmen gemi personelinin paniğe kapılmadan ve uygun manevraları yaparak Konak İskelesine yanaşması ve tüm yolcu ile personelin sağ salim burunları dahi kanamadan emniyetle sahile çıkarılmasının başarılmasıdır. Tüm yolcular iskeleye çıkarıldıktan sonra gemi olduğu yerde batmıştır. Tersi bir durum olsaydı biz bugün sıklıkla Uzakdoğu ve Afrika’da duyduğumuz yolcu gemisi felaketlerinden birini yaşamış olabilirdik. Bugün Türkiye olarak yas tutar bir durumda da bulunabilirdik. Birçok insanımızı kaybedebilirdik. Ancak İzdeniz firmasının gemilerde bulunan personelinin işini bilen, konusuna hakim insanlardan oluştuğunu da kabul etmek gerekir. Milli bir felaket olabilecekken kimsenin burnunun kanamaması gerçekten gemi personelinin takdire şayan sakin ve doğru davranışları sonucu olmuştur. Bu nedenle şahsım adına ben başta gemi kaptanı olmak üzere tüm gemi personelini tebrik ediyorum.
Geminin şuan ki durum nedir?
Şu an gemi konak iskelesinin doğu tarafında baştankara pozisyonunda ve kıç tarafı tamamen batmış baş tarafından bir kısmı hafifçe su üstünde ve iskele tarafına yatmış durumdadır. Etrafı bariyerlerle çevrilmiş ve içindeki yakıt emniyetle alınmış durumdadır. Ancak geminin bulunduğu yerin dip yapısının çamurlu olması nedeniyle bir an önce çıkarılması gerekmektedir. Aksi takdirde her geçen gün çamura biraz daha saplanması veya gittikçe daha fazla iskeleye yatması ve tamamen suya gömülmesi olası bir durumdur.
Geminin yüzdürülmesi için hangi yöntem kullanılmalıdır?
Bilindiği gibi gemi sığ sularda kısmen batık bir durumdadır. bu nedenle en uygun yüzdürme yönteminin balonla kurtarma yönteminin olacağını düşünüyorum. Bilindiği üzere birkaç çeşit kurtarma ve yüzdürme yöntemi vardır. Bunları kısaca özetlersek;
Su altında keserek parçalama ve çıkarma yöntemi
Bu yöntem batığın şehir içinde olması ve çevreye vereceği zararlardan ötürü tercih edilmemektedir.
Vinç vasıtasıyla dışarı alınması veya maçura vasıtasıyla söküm bölgesine gönderilmesi
Bu yöntemde çevreye vereceği zararlar nedeniyle tercih edilmemektedir.
Bir maçura tarafından kaldırılarak götürülmesi
Bu yöntem uygulanabilir olmasına karşın pratik uygulamada geminin yaşı nedeniyle ciddi bir sorun olabileceğini düşünüyorum. Özellikle 50 yaşını aşmış ve doğal olarak ana gövdesinde ve yapı elemanlarında metal yorgunluğu ile paslanmaya dayalı zayıflamaların olduğu düşünüldüğünde çok ciddi bir kırılma riski taşımaktadır. bu tür yaşlı gemilerin anılan yöntemle kaldırılmalarında birçok kaza kayıt altına alınmıştır. Ayrıca kurtarma sahasının kıyıya çok yakın olması nedeniyle maçuraların çalışmasına imkan sağlayacak derinlikte suya sahip olup olmadıklarını da bilmiyoruz.
Su balonları ile yüzdürülmesi
Tüm dünyada özellikle liman bölgelerindeki sığ sularda bulunan batıklar için ideal çözüm yöntemidir. Tehlikesiz, ısıl işleme ihtiyaç duymayan ve çevreye duyarlı bir yöntemdir. Biz İhsan Alyanak gemisinin yüzdürülmesi için bu yöntemi önermekteyiz.
Balon ile kurtarma yöntemi hakkında bilgi verir misiniz?
Olayı önceliklebir soru ile açıklamaya çalışayım. Gemi neden batık durumdadır? Çünkü yarık nedeniyle su almıştır ve içindeki su nedeni ile yüzme kabiliyetini kaybetmiştir. Öyleyse yapılacak şey geminin içindeki suyun yeteri kadarını tahliye etmek ve aynı yerlere suyun tekrar dolmasını engellemektir. Bu nedenle biz geminin kapalı alanlarının hacimlerine uygun hava ile çalışan balonlar koyarak dışarda kurulu bir düzenek ve kompresör vasıtasıyla içlerine hava basmak suretiyle suyu tahliye etmeyi (su ile havayı değiştirmeyi) düşünüyoruz. İçi hava ile dolan balonlar kapasiteleri kadar suyu dışarı atacaklar ve hacimleri kadar da kaldırma kuvveti sağlayacaklardır. Kontrollü bir şekilde verilen hava yardımıyla dolan balonlar geminin yüzer hale gelmesini sağlayacaktır. Bu şekilde yüzdürülen gemi ise romorkör ile çekilerek istenilen yere götürülecektir.
Tüm bu işlemler boyunca hiç ısıl işlem kullanılmayacak mı?
Kesinlikle hayır. Kaynak ve oksijenle kesim gibi hiçbir ısıl işlem uygulanmayacaktır. Özellikle İhsan Alyanak gemisinin kapalı alanlarına erişim bir yolcu gemisi olması nedeniyle çok uygundur. Bu nedenle ısıl işlem uygulanmayacaktır.
Yüzdürme esnasında geminin eski oluşu nedeniyle kırılma yaşanabilir mi?
Hayır. Çünkü geminin yüzdürülme işlemi için en az 25 adet değişik ebatta balon kullanmayı düşünüyoruz. Bu balonların herbiri kendi yüzeyinde kaldırma işlemi uygulayacağı için uygulanan ağırlı gemi bünyesine eşit olarak dağıtılacaktır. Bu nedenle olası bir kırılma ve hasarlanma işlemi meydana gelmeyecektir.
Eklemek istediğiniz bir şey var mı?
İhsan Alyanak gemisinin sahile çok yakın ve sığ bir bölgede batması nedeniyle en uygun yöntemin balon ile yüzdürme yöntemi olduğunu düşünüyorum. Geminin mevkii ve bulunduğu pozisyon maalesef balon yönteminden hariç yöntemler için birçok zorluğu barındırmaktadır. Sığ su, şehir içi olması, körfez gibi kapalı bir denizde bulunması bunlardan bazılarıdır. Yinede hangi yöntemle olursa olsun bir an önce bulunduğu yerden çıkarılması gerekmektedir. tek bir şartla: çevreye zarar vermemek burda olmazsa olmaz koşullardan biridir.
