İran-Pakistan doğalgaz projesinin iki ülke için büyük önemi var. 2005'te hazırlanan ilk projenin üç ülke, yani İran, Pakistan ve Hindistan tarafından uygulanması planlanıyordu. 2700 kilometre uzunluğunda doğalgaz boru hattı, İran'ın Basra Körfezi'ndeki “Güney Pars” yatağından Pakistan üzerinden Hindistan'a kadar uzanacaktı. Fakat Yeni Delhi, Washington'un baskısı sonucu projeden vazgeçti. Hindistan, kararına gerekçe olarak boru hattının Pakistan bölümünde yaşanabilecek güvenlik problemlerine işaret etti.
Pakistan ise ABD'nin baskısına rağmen projeden vazgeçmedi. Ülke ekonomisi derin enerji krizi yaşıyor. Pakistan Enerji Bakanlığı'nın verilerine göre elektrik kıtlığı yüzünden ülkenin gayri safi iç hâsılası, her yıl yaklaşık yüzde 4 oranında düşüş yaşıyor. Pakistan, bu problemlerin çözümünde İran projesinin yardımcı olacağını düşünüyor.
Fakat Hindistan'ın projeden vazgeçmesiyle boru hattı inşaatı konusunda ciddi finansal zorluklar ortaya çıktı. Uzmanlar, projenin uygulanabilirliğinden şüphe etmeye başladı. Pakistan Cumhurbaşkanı Asıf Ali Zardari, doğalgaz boru hattının yapımına ilişkin sonuç belgelerini imzalamak üzere geçtiğimiz aralıkta Tahrana yapması planlanan ziyareti askıya alarak ilgili kuşkuları duyulur derecede artırdı. Boru hattı projesinin toplam maliyeti 1,5 milyar dolar olarak tahmin edilmekte. Pakistan, şimdilik bu miktarda paraya sahip değil.
Böyle zor durumda Pakistan'ın yardımına İran ve Çin yetişti. İran, projenin uygulanması amacı ile Pakistan'a elverişli koşullarla 500 milyon dolarlık kredi vermeyi kabul etti. İslamabad, bu krediyi 20 yılda ödemeli. Pakistan, kalan 1 milyar doları, kredi olarak Çin'den almayı planlıyor. Rusya'nın Sesi radyosuna verdiği demeçte İran-Pakistan doğalgaz projesi için bir şans doğduğunu belirten Rusya Petrol Üreticileri Birliği Başkanı Gennadiy Şmal şunu söyledi:
“Doğalgaz, bu yüzyılın sonuna kadar, Pakistan da dâhil tüm ülkelerin yakıt dengesinin ana unsurlarından biri olacak. Sözü geçen proje, Pakistan'ın işine yarıyor. Bölgenin diğer ülkeleri Hindistan ve Afganistan da bu projeye, büyük ihtimalle, ilgi gösteriyor. Finansman probleminin de çözüleceğinden eminim. Çin olmasa da diğer ülkeler, bu projeyi finanse edecek. Böyle projeler, bir kaide olarak hızlı ve etkili bir şekilde uygulanıyor.”
Fakat İran-Pakistan doğalgaz boru hattına ilişkin olumlu karar, Washington'da olumsuz tepkiye neden oldu. İslamabad'daki ABD büyükelçisi Richard Olson, Pakistan-İran işbirliğinin ABD'de tedirginlik uyandırdığını açıkladı. ABD'nin, asi ortağına karşı sert önlemler alabileceği göz önünde bulundurulmalı.
