Toplantının açılış konuşmasını Türk Armatörler Birliği Başkanı Bedri İnce yaptı. İnce konuşmasında, yakın zamanda vefat eden ve Türk Armatörler Birliği başkanlığı görevini yürütmekte olan Şadan Kalkavan’ı rahmetle andı. Şadan Kalkavan’ın vefatından sonra kendisini başkanlık görevine getiren çalışma arkadaşlarına da teşekkür eden İnce, koster filosunun yenilenmesi konusunda birlik çatısı altında çeşitli çalışmalar yürütüldüğünü dile getirdi. Türk denizciliğinin bu günlere gelmesinde koster taşımacılığının önemli bir yeri olduğuna da vurgu yapan İnce, koster filosunun yenilenmesi projesine emeği geçen herkese teşekkür ettikten sonra proje kapsamında yapılan çalışmalar hakkında bilgi vermek üzere sözü Türk Armatörler Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili Erol Yücel’e bıraktı.
Erol Yücel, Türk koster filosunun yenilenmesi için 10 yıldır çalışmalar yürütüldüğünü, dernekler kurulduğunu, araştırmalar yapıldığını ancak bir sonuç alınamadığını ifade ederek, “Son olarak Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanımız Lütfi Elvan 20 Ocak 2015 tarihinde Ankara’da gerçekleştirilen Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin Deniz Ticaret Odaları Konsey Toplantısında bu konuda bir çalışma yaptıklarını ve bu çalışma sonunda iki önemli karara vardıklarını açıkladı. Bunlardan bir tanesi Türk koster filosuna yapılacak hurda teşviki ile koster filosu yenileme projesinin hayata geçirileceği ve bununla ilgili olarak yapılacak kanuni düzenlemenin mecliste görüşülmekte olan torba yasa kapsamına dahil edilerek konunun yasalaştırılacağını ifade etti. İkincisi de gemi inşa sanayi ile ilgili olarak yurt dışına inşa edilecek gemilerin teminat sorununu halletmek üzere Kredi Garanti Fonu’ndan teminat desteğinin verileceğini ve bunun da limitinin artırılacağını ifade ettiler” dedi.
Koster filosu yenileme projesinde somut adımların bu söylemler ile başladığını ifade eden Yücel, projenin taslağının hazırlanması konusunda yürütülen çalışmalar hakkında katılımcılara bilgiler aktardı. Türk Armatörler Birliği’ne üye olan veya olmayan herkesi konuyla ilgili bilgilendirdiklerini ve konuyla ilgili çalışmaları yürütmek adına bir çalışma gurubu oluşturulduğunu belirten Yücel, çalışma gurubunun elde ettiği verileri katılımcılara sundu.
22 Mart 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan taslakta yer alan koşulları değerlendirdiklerini, bu koşullar üzerinde yatırımın finansmanı, hurdaya çıkarma işlemleri, yerli malzeme kullanımı, ortak proje dizaynı ve ortak gemi işletmeciliği konularında netlik kazanması gereken hususlar olduğunu ve bu hususlara sektör tarafından yapılan önerileri katılımcılar ile paylaşan Yücel, proje kapsamın ifade edilen %35 yerlilik oranı için Pendik’te geçmişte faaliyet gösteren Pendik Sulzer makine fabrikasının yeniden faaliyete geçirilmesi, Tülomsaş’ın faaliyetlerinin bu projede değerlendirilmesi, Ereğli Demir Çelik Fabrikası’ndan uygun koşullarda sac alımının yapılabilmesi gibi konularda fikir alışverişleri yapıldığını ifade etti.
Yapılan çalışmaların Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı yetkilileri ile paylaşılarak kanun taslağı çıkmadan önce sektörün görüşlerinin idareye iletilmesinin taslağın oluşmasında önemli rol oynadığını ve projenin uygulanabilirliğine önemli katkı yapacağını ifade eden Yücel, projenin bu günlere gelmesinde emeği geçen ve halen çalışmaları sürdürenlere teşekkür etti.
Gemi Makinesi Üretmeden Gemi Üretiyoruz Diyemeyiz
Yücel’in ardından kürsüye gelen Koster Filosu Yenileme Gurubu Yerli Malzeme Üretimi ve Yerli Malzeme Kullanımı Komitesi’nden Hakkı Toros da şuanda yürütülmekte olan gemi inşa çalışmalarında yerlilik oranın söylendiği gibi %30’lar civarında olmadığını, aksine %19 seviyelerinde olduğunu ifade etti. “Biz gemi üretmiyoruz. Gemi makinesi üretmeden gemi üretiyoruz diyemeyiz” diyen Toros, “Biz 99 yılında gemi makinesi yapıyorduk. O yıllarda genel sınıf gemilerinin yapımında dünya piyasasında ihaleye çıkıldı. Güney Kore’nin cevabını ben kendi gözlerimle gördüm. Biz gemi yapacak güçte değiliz dediler. Bugün geldikleri nokta ortada” şeklinde konuştu.
Tülomsaş’a yaptıkları ziyarete ilişkin gözlemlerini katılımcılara bir sunum ile aktaran Toros, Tülomsaş’ın demiryollarına hizmet etmek için kurulduğunu fakat bugün 8 adet dizel gemi makinesi ürettiğini ve bu makinelerin 4 tanesinin şuan Van Gölü’nde hizmet veren gemilere monte edildiğini, diğer 4 tanesinin de inşası devam eden gemilerde kullanılacağını belirtti. Yerli malzeme kullanımının artırılması için Tülomsaş’ın modernize edilmesini gerektiğini ve Pendik motor fabrikasının yeniden işlerlik kazanması gerektiğine vurgu yapan Toros, bu çalışmaların koster filosu yenileme projesinin ilk gemilerine yetişmeme ihtimali olmasına karşın bir yerden başlamak gerektiğini ifade etti.
Yerlilik oranı yüzde 65 civarında
Toros’un konuşmasında yerlilik oranlarını yüzde19 olarak telaffuz etmesinin yanlış olduğunu belirten Nevzat Kalkavan, kendi tersanelerinde inşa etmekte oldukları gemilerde yüzde 65, yüzde68 yerlilik oranını yakaladıklarını ifade etti. Türkiye’de yan sanayinin geliştiğini, bunu görmezden gelmenin haksızlık olacağını söyleyen Kalkavan, “Burada söylediğiniz rakamları küçümseyerek söylerseniz bazı meslektaşlara hakaret ediyorsunuz, olmuyor. Türkiye’de bizim övündüğümüz bir şey var, şuanda bizim ürettiğimiz gemilerin hepsinde yüzde 35 ile yüzde 38 arasında ithal mal kullanıyoruz. Gerisinin tamamı yerli malıdır. Siz bunu kalkıp yüzde 19’a indirirseniz orda durun” dedi.
Koster filosu çalışma gurubu ortak proje dizayn komitesi adına konuşan Asım İlker Meşe de inşa edilecek gemilerde kullanılacak makine ve ekipmanlar konusunda yaptıkları çalışmalar hakkında katılımcılara bilgiler aktardı. Yaptıkları çalışmalarda ekipmanların verimliliğini ve çevre hassasiyetini dikkate aldıklarını ifade eden Meşe araştırmalarının nihai sonuçlarının da sektör ile paylaşılacağını ifade etti.
Meşe’nin ardından kürsüye gelen Koster Armatörleri İşletme Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Salih Zeki Çakır da konuşmasının başında projede emeği geçenlere teşekkür etti. Sektörün bu projeden maksimum şekilde yararlanması için çalışmaların halen sürdürüldüğünü belirten Çakır, projeden yararlanan gemi sayısının düşük kalması durumunda bunun bir üst çalışması yapılması gerekliliğini söyledi. Yapılan görüşmelerde Başbakan’ın kendilerine projenin uygulanmasında sorun yaşanması halinde haberdar olmak istediğini söyleyen Çakır, bu söylemin gelecekte projelerin geliştirilmesi adına bir avantaj olduğunu dile getirdi. Ortak işletme konusunda da çalışmalar yürütüldüğüne değinen Çakır, katılımcılara ve emeği geçenlere tekrar teşekkür ederek konuşmasını sonlandırdı.
Salih Zeki Çakır’ın konuşmasının ardından Deniz Ticaret Odası Başkanı Metin Kalkavan toplantının basına kapalı yapılması gerektiğini belirterek basının salonu terk etmesini istedi....
Haber ve Fotoğraf : Hakkı Taşdemir / Deniz Haber Ajansı
