'Kredileri sıkılaştırma dönemi sona erdi'
Merkez Bankasının, Banka Kredileri Eğilim Anketinin Ocak-Mart 2012 dönemi sonuçları açıklandı. Sıkılaştırma yönündeki eğilim Ocak-Mart 2012 döneminde sona erdi.
Merkez Bankasının, Banka Kredileri Eğilim Anketinin Ocak-Mart 2012 dönemi sonuçları açıklandı. Ocak-Mart 2012 dönemi sonuçlarına göre, işletmelere kullandırılan kredilere uygulanan standartlar açısından, 2010 yılının ikinci çeyreğinde başlayan standartları sıkılaştırma yönündeki eğilim bu dönemde sona erdi.
Bankalar, konut ve taşıt kredilerine uyguladıkları standartları sıkılaştırırken, diğer bireysel kredilerde ise standartları gevşetti. Bu yılın ikinci çeyrek dönemi için bankaların standartlara ilişkin beklentisi genel olarak işletme kredilerinde sıkılaştırılacağı, tüketicilere kullandırılan kredilerde ise gevşetileceği yönünde oldu.
2011 yılı boyunca genel olarak standartları gevşettiğini bildiren banka bulunmazken, 2012 yılının ilk çeyrek döneminde standartları gevşeten bankaların oranının, standartları sıkılaştıran bankaların oranından yüksek olduğu gözlendi.
Bu dönemde kısa vadeli krediler, standartlardaki sıkılaştırma eğiliminin devam ettiği tek kredi türü olarak dikkati çekti. Fon maliyetleri ve bilanço kısıtlamaları, rekabet baskısı ve talep edilen teminatlara ilişkin riskler, standartları sıkılaştırıcı yönde etkilemeye devam ederken, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin risklerin standartlar üzerindeki olumsuz baskısı hafifledi.
Diğer bankaların rekabeti, standartları gevşetici yönde etkileyen tek faktör oldu. Bankalar gelecek üç aylık dönemde standartların sıkılaştırılmasını bekliyor.
Teminat ihtiyacı gevşetildi
İşletmelere kullandırılan kredilerde, koşul ve kurallardaki sıkılaştırma eğiliminin standartlarda olduğu gibi zayıfladığı görüldü. 2011 yılında bankalar istikrarlı bir şekilde teminat ihtiyacını sıkılaştırırken; 2012 yılının ilk çeyrek döneminde teminat ihtiyacını gevşettiğini bildiren bankaların oranı bu koşulu sıkılaştıran bankaların oranından yüksek oldu.
Önceki dönemlerin aksine genel olarak işletmelerin kredi talebinin azaldığı 2012 yılının ilk çeyrek döneminde, talepte yaşanan gerilemenin daha çok büyük işletmeler açısından ve uzun vadeli kredilerde yaşandığı görüldü. Küçük ve orta ölçekli işletmelerin kredi talebi ise yavaşlayarak da olsa artışını sürdürdü.
Bankalara göre talepteki daralmada işletmelerin iç finansman kaynaklarına yönelmeleri etkili oldu.
Bireysel krediler açısından bakıldığında; 2012 yılının ilk çeyrek döneminde konut ve taşıt kredilerinde standartların sıkılaştırıldığı, diğer bireysel kredilerde ise standartların gevşetildiği görüldü.
Standartların sıkılaştırılmasının ardındaki neden olarak konut kredilerinde emlak piyasasına ilişkin beklentiler, taşıt kredilerinde ise genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler gösterildi.
Diğer bireysel kredilerde ise tüketicilerin kredi itibarı ve genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentilerin sıkılaştırıcı yönde etkisine rağmen, diğer bankaların rekabeti standartların gevşetilmesinde etkili oldu. Ankete katılan bankalar gelecek üç aylık dönemde tüketicilere kullandırılan kredilere uygulanan standartların gevşetilmesini bekliyor.
Bireysel kredi türlerinin tümünde, faiz dışında alınan ücret ve komisyonlar bu dönemde bankaların en fazla sıkılaştırdığı koşul olarak öne çıktı. Bunun yanında, ortalama ve daha riskli krediler üzerinden alınan kar marjları konut kredilerinde azaltılırken, taşıt kredileri ve diğer bireysel kredilerde artırıldı.
Bireysel kredi talebi arttı
2011 yılının ikinci çeyrek döneminden itibaren gerileyen bireysel kredi talebinin 2012 yılının ilk çeyrek döneminde artmaya başladığı görüldü. Ankete katılan bankaların net yüzde 15'ine göre konut kredilerinde, net yüzde 9'una göre taşıt kredilerinde ve net yüzde 23'üne göre diğer bireysel kredilerde talep arttı.
En düşük talep artışının yaşandığı taşıt kredilerinde, taşıt dışı tüketim harcamalarının talep üzerindeki olumsuz etkisi dikkati çekti.
