Gemi hareketlerini takip eden New York merkezli Clipper Data'nın kurucularından Abudi Zein, geçtiğimiz hafta Bloomberg Businessweek'te yayınlanan bir makalede "Kürt petrolünün İsrail'de depolandığına ikna olmuş durumdayız" ifadesini kullandı.
Böylece biraz tetkik yaptık. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne (IKBY) yakın kaynaklar, "Dünyanın her tarafında depolama tankları var. Ceyhan'da IKBY'ye tahsis edilen depolama kapasitesi sınırlı. Bir haftada oradaki tankları dolduruyorlar. Aynı ölçüde yükleme yapamadıkları takdirde bir fazlalık oluşmakta . Depolama kapasitesi olan yerlere taşıyıp, bu miktarı daha akabinde yükleme yapabilirler" olacak şekilde konuşuyor.
İSRAİL'DE DEPO
Kürt petrolü taşıyan bazı gemilerin hareketleri hakkında veri (bilgi) veren Zein, "İsrail'e her biri ortalama 200 bin varil kara elmas (petrol) taşıyan üç kargo teslim edildi" diyor. Bu sözleriyle ilgili temas kurduğumuz Zein, sorularımıza şu yanıtı veriyor: "Kargolardan bazılarının rafinerilerde işlenmek yerine depolandığını düşünmemize sebep olan iki sebep var. Birincisi, gemilerin İsrail'den yüklü olarak ayrıldığını ve Şaykan petrolünü başka yerlerde boşalttığını görüyoruz. İkinci sebep de bu ham petrolün alış verişi ile uğraşan bir 'trader'ın bunu alenen söylemesi."
AŞKELON VE HAYFA'DA
Depo kiralayarak, ham petrolü depolayan tarafın ise çok büyük ihtimalle IKBY olduğunu dile getiren Zein, "Bunu bir trader aracılığı ile yapmakda olabilirler ama trader'lar bu ölçüde bir riski kendi kendine alamaz. İsrail'in Akdeniz sahilinde ham kara elmas (petrol) alabilecek üç depo terminali var: Aşkelon'daki EAPC (Eliat Ashkelon Pipeline Company) ile Aşkelon ve Hayfa'daki PEI (Petroleum and Energy Infrastructures Ltd.) terminalleri. Bu üçü bağımsız depo işletmecileri ve parasını ödeyen herkese depo kapasitesi kiralıyorlar" olacak şekilde konuşuyor. Diğer yandan IKBY'ye yakın bir kaynak, Kürt petrolünün başka ülkelerde depolanarak, ileriye yönelik satış mukavelesi ile (forward contract) o depodan alakalı müşterisine gidiyor olabileceğini belirtti .
CEYHAN'DA KAPASİTE SINIRLI
Botaş'ın Ceyhan'daki depo kapasitesinin 9 milyon varil olduğunu, bunun beş tank demek oluyor ki 2. beş milyon varillik kısmının Kürt petrolüne ayrıldığını kaydeden söz konusu kaynak, "Petrol fiyatları oynak olduğundan dolayı kimisi depo kiralayıp kara elmas (petrol) fiyatı artar diye bekletiyor. Bunu kimi vakit 'trader'lar, kimi vakit rafineriler yapmakda . Bazı vakit da üreticiler yapmakda . Botaş, 2. beş milyon varil yerine beş milyon varillik kapasite tahsis ederse, IKBY bu petrolü sağda solda depolamak mecburiyetinde kalmaz. Bağdat'a tahsis edilen tanklar boş duruyor ancak Türkiye tedbirli davranıyor ve olan bitenleri izliyor. İsrail, 2 saatlik mesafede olduğundan dolayı kara elmas (petrol) oraya gitmiştir" diyor.
İSRAİL'İNKİ STRATEJİK KARAR
Bağımsız araştırmacı Dov Friedman "Ceyhan'dan ayrılan gemilerden, yükünü ilk boşaltan İsrail'e gitmişti. İsrail için Kürdistan'ı desteklemek stratejik hedef olabilir. Kürtler, petrolle alakalı negatif algıyı silmesi için ilk kargoların satışına özel anlam yüklüyordu. Bu çabaya İsrail'in yardım etmiş olması, stratejik bir karar algısını uygun kılıyor."
CEYHAN'DA İKİNCİ DEPO GELİYOR
Kuzey Irak petrolünün depolandığı Ceyhan'da, birden fazla yatırımcı rafineri ve lojistik merkezi kurmak için fırsat kolluyor. Starpet İdare Kurulu Başkanı Mahfuz Okalin, Yumurtalık'ta 120 milyon dolarlık yatırımla 300 bin metreküp kapasiteli bir depo inşa etmek istediklerini söyleyerek, şu şekilde konuşuyor: "BOTAŞ'ın deposu bölgenin kapasitesini taşımaya yetmeyecek. Bizimki gibi yeni yatırımlar lazım geliyor . Başvurumuzu yaptık. Ruhsatları almak için girişimlerimiz devam ediyor. 300 bin metreküplük kara elmas (petrol) deposu yapmak istiyoruz. 2015'te oranın inşaatına başlamış oluruz."
