Türkiye her ne kadar Avrupa- Asya-Afrika üçgeninde köprü olarak görev alsa da lojistik ve taşımacılık alanında son 5 yıldır hızlı bir büyüme trendi göstermeye başladı. Dünya genelinde 12 trilyon dolarlık bir büyüklüğe ulaşan sektörün Türkiye'deki hacmi ise 52 milyar dolar civarında.
Şirketlerin toplam ciroları yıllık ortalama yüzde 30'luk büyüyerek 15 milyar dolara çıkarken, sektörün yapısında önemli değişimler de yaşanmaya başladı. Birleşme ve satın almalarla hızla büyüyen şirkete uluslar arası firmalar da ilgi gösterince, küresel oyuncuların ilgi odağı olan Türkiye, Japonya'dan Almanya'ya kadar bir çok firmanın da radarına girdi. Japon devi Hitachi, rotasını Mars Lojistik'in yüzde 51'ini satın alırken, Yusen Logistics Türkiye'de firma kurdu. Bu firmalara Avustralya'nın önde gelen şirketlerinden Toll katıldı ve Türkiye'de faaliyete başladı. Türk şirketlerinin yanı sıra yabancıların da sektördeki ağırlığı artırması rekabette Türkiye'yi giderek üst sıralara da taşımaya başladı.
REKABETTE YÜKSELİYOR
Dünya Bankası ve Finlandiya'daki Turku Ekonomi Okulu işbirliğiyle hazırlanan "Rekabete Bağlantı - Küresel Ekonomide Ticaret Lojistiği" raporunda yer alan 2014'e ait lojistik performans endeksleri ve göstergelerine göre Lojistik Performans Endeksi'nde ilk 10 sırayı Almanya (4.12 puan), Hollanda, Belçika, İngiltere, Singapur, İsveç, Norveç, Lüksemburg, ABD ve Japonya aldı. Türkiye ise 3.50 puan ile ölçülen 160 ülke arasında 30'uncu sırada yer aldı. Türkiye daha önce 35'inci olmuştu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre verilen yolcu ve yük taşıma değerlerinin ulaşım modlarına göre dağılımına bakıldığında yurtiçinde; yolcu ve yük taşımacılığında karayolunun hakim olduğu, yurt dışı taşımalarda yolcu taşımacılığında havayolunun, yük taşımacılığında ise deniz yolunun hakim olduğu görülüyor.TÜİK verilerine göre 2013 ve 2014 yıllarında sırasıyla ihracatın yüzde 54,6'sı ve yüzde 54,8'i deniz yolu ile taşındı. Deniz yolu taşıması ithalat taşımalarında ilk sırada yer almış 2013 yılına göre payını artırarak yüzde 55,6'dan yüzde 58,4'e çıktı. Buna karşın demiryolunun payında özellikle ithalat taşımalarında olmak üzere azalış gözlemlenmektedir. 2010 yılında demiryolunun ithal taşımalardaki payı yüzde 1,3 iken 2014 yılında bu oran yüzde 0,5'e düştü. Karayolunun dış ticaret taşımalarındaki payı incelendiğinde ithalat taşımalarında ve ihracat taşımalarındaki payında belirgin bir düşüş gözlemlenmektedir. Kara yolunun ithalat taşımalarındaki payı 2010 yılında yüzde 22,8 olan payı 2013 yılında yüzde 15,9, 2014 yılında ise yüzde 15,4'e geriledi.
Aynı dönemde ihracat taşımalarındaki payı sırasıyla yüzde 40,3, yüzde 35,4 ve yüzde 35,1 olarak gerçekleşti. Türkiye'de halen 10'u Ro-Ro limanı olma üzere toplam 21 karayolu sınır kapısı ve Gümrük İdaresi bulunuyor. Haydarpaşa'dan Trieste'ye gerçekleşen Ro-Ro seferleri 2013 yılında başladı. Söz konusu gümrük kapıları arasında en yoğun ihracat çıkışı yapılanlar kapılar; batıda "Kapıkule" doğuda "Sarp ve Gürbulak", güneyde "Habur" ve kuzeyde "Zonguldak Limanı" olarak öne çıkıyor.
100 ÜLKEYE SEFER YAPILIYOR
Uluslar arası Nakliyeciler Derneği verilerine göre Karayoluyla, Türkiye'den 3 kıtada toplam 100'ün üzerinde ülkeye, her yıl ortalama olarak toplam 1.5 milyon ihracat seferi ve 500 bin ithalat seferi gerçekleşiyor. İhraç taşımalarda Türk plakalı araçların payı yüzde 80, yabancı plakalı araçlarınsa yüzde 20 iken, ithalat taşımalarında yüzde 68 Türk aracı payına karşılık yüzde 32'lik yabancı araç payı söz konusu. 2014 yılında Türk araçlarıyla toplam 1.25 milyon ihraç seferi, 431 bin 263 ithalat seferi gerçekleşti. Türkiye üzerinden 75 ülkeye transit taşıma yapılırken, transit amaçlı olarak Türkiye'den yılda ortalama 100 bin taşıma yapılıyor. Bunun yüzde 74'ü yabancı ülke araçlarıyla yapılıyor. İhracatta öne çıkan ülkeler; Avrupa'da; Almanya, İtalya, Fransa ve Romanya, Ortadoğu'da; Irak, İran, Suriye, Ürdün ve Suudi Arabistan ve Bağımsız Devletler Topluluğu bölgesinde; Azerbaycan, Gürcistan ve Türkmenistan olarak öne çıkıyor.
Deniz Haber Ajansı
