Nijerya petrol zengini ama sefaleti diz boyu
Doğal kaynaklar açısından zengin ülkelerin sefalet içerisindeki yaşaması özellikle en çok eleştirilen konulardan oldu. Nijerya'da onlardan biri. Türkiye'nin nükleerde üretmeyi hedeflediği elektrik Nijerya'nın tüm ülkesine yetiyor.
Dünyanın 8. büyük petrol ihracatçısı olmasına karşın enerji sıkıntısı çeken Nijerya'nın enerjiden sorumlu Devlet Bakanı Nuhu Somo Wya, Türkiye'nin mevcut kapasitesine ek olarak, 4 bin megavat kapasiteli bir nükleer santral kurmak için anlaşma imzalarken, Nijerya'daki toplam kapasitenin bu kadar olduğunu söyledi.
Devlet Bakanı Zafer Çağlayan'ın ziyareti sırasında Nijerya'daki enerji durumu konusunda bilgi veren Bakan Wya, Türkiye'nin elektrik ve enerji teknolojisi konusunda güçlü bir ülke olduğunu, Nijerya'nın da bu teknolojiye ihtiyacı bulunduğunu belirterek, ''Doğru bir zamanda geldiniz. Birbirimizden faydalanmamız gerekir'' dedi.
Devlet Bakanı Çağlayan, Nijerya'ya son 1 yılda Türkiye'den 3 üst düzey heyet geldiğini, Nijerya Devlet Başkanı'nın şubatta Türkiye'ye geleceğini hatırlatarak, ''Biz Nijerya'yı gerçekten seviyoruz ve kendimize yakın hissediyoruz. Bu sevginin gereğini de yapıyoruz. İki ülke ekonomik açıdan 'Diğer 11' içinde. Bu birlikte oynamamızı gerektiriyor'' dedi.
Türkiye'nin enerji, özelleştirme, KOBİ, müteahhitlik müşavirlik alanlarındaki çok önemli tecrübelerini Nijerya ile paylaşmak istediğini vurgulayan Çağlayan, Nijerya'nın kalkınmasını daha hızlı yapması için her türlü desteğe hazır olduklarını ifade etti.
Türkiye'de enerji üretiminin tamamen özelleştirildiğini, dağıtımdaki özelleştirmenin de tamamlanmak üzere olduğunu, özelleştirmeden sonra enerji kaçağının yüzde 25'in altına indiğini, yenilenebilir kaynaklar ile enerjide dışa bağımlılığın azaltılmasını sağlamaya çalıştıklarını anlatan Çağlayan, 4 bin megavat gücünde bir nükleer santral kurmak için Rusya ile anlaşma imzalandığını, 5 bin megavat gücünde yeni bir santral kurulması için hazırlık yapıldığını kaydetti.
Çağlayan, üretim, dağıtım, bakım modernizasyon konusunda her türlü desteği vermeye hazırız. Buraya gelen Türk firmalarının çok büyük tecrübeleri var ve çok güçlü.''
PETROL KARŞILIĞI TİCARET-İŞ TEKLİFİ
Devlet Bakanı Çağlayan, iki ülke arasındaki iş imkanlarını artırmak için, petrol karşılığı iş-ticaret önerdi.
Çağlayan, ''Günlük 60 bin varil petrol almak istiyoruz. Tabii kaynaklarınızla biz barter yapalım. Maden, LNG, petrol kaynaklarınızı biz devlet olarak alalım. İş icin finansmanı biz yaratalım. Siz bu kaynaklarla altyapı ve enerji yatırımlarınızı yaparsınız. Nijerya ve Nijeryalılara, hem kalbimizi, hem de iş imkanlarını açtık'' dedi.
Nijerya enerjiden sorumlu Devlet Bakanı Nuhu Somo Wya, enerji yatırımlarının özel sektörün öncülüğünde gerçekleşmesini istediklerini, hükümetin sadece politika belirleyen, düzenleyen, denetleyen konumda olmasını öngördüklerini söyledi.
Nijerya'nın 140 milyon nüfusuna karşılık elektrikte sadece 4 bin megavat kurulu gücün olduğunu bildiren Wya, bunun yeterli olmadığını belirtirken, şöyle devam etti:
''Türkiye ise sadece bir santralda 4 bin megavat enerji üretimi için nükleer santral anlaşması imzalıyor. Bizim santrallarımız bize yetmiyor. Elektrik bulamayan insanlarımız ağaç, mum, gaz lambası yakıyor, dizel jeneratör kullanıyor.
Nijeryalılar, enerjiye, diğer ülkelere göre daha yüksek para ödüyor. Enerji sorunu nedeniyle büyümemiz de olumsuz etkileniyor. Devlete ait enerji şirketini özelleştirdik.
Buna karşılık bir elektrik alım şirketi kurduk. Özel sektörün üreteceği elektriği alma garantisi veriyoruz. 10 yıl süreyle her yıl enerjide 10 milyar dolar yatırım kararı alındı. 2010 yılına kadar 100 milyar dolar yatırım palanlandı.
Hidroelektrik santral kurulumu için uluslararası partnerler arıyoruz. Firmalardan, sadece müteahhitlik değil, yatırımcı olmalarını da bekliyoruz. Talep ve alıcının hazır olması nedeniyle yatırımların geri dönüş hızı çok yüksek. Alıcılar zaten yüksek bedel ödüyor.
Elektrik üretimi ve dağıtımında karşılıklı işbirliği yapabiliriz. İş hacminin artması, iki ülkenin büyümesini hızlandırır. Karşılıklı fayda elde edebileceğimiz bir işbirliği bekliyoruz. Zaten şimdiye kadar burada çalışan Türk firmaları, iş etikleri ve profesyonelliklerini çok iyi sergiledi.''
Nijerya'nın yıllık 50 milyar dolar civarındaki ihracatının yüzde 95'ini petrol oluşturuyor. Nijerya'nın dünyanın 8. büyük petrol ihracatçısı olmasına karşın, rafineri yetersiz olduğu için kullanılan benzinin büyük bölümünün ithal edildiği belirtiliyor.
Bu arada, dün öğleden sonra Abuja'da düzenlenen iş forumuna katılmak için 200 civarında Nijerya firmasının kayıt yaptırdığı, bunların büyük bölümünün ise görüşmeye geldiği, firmaların görüşmelerden memnun kaldığı kaydedildi.
