Otobüs şoförlerinde ''sinsi uyku tehlikesi''
Erciyes Üniversitesi'nde (ERÜ) uzun yol otobüsü şoförlerine yönelik yapılan çalışma, şoförlerin yüzde 7.5'inin farkında olmasalar bile gündüz uyku sorunu yaşadıklarını ortaya koydu.
ERÜ Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Aksu, Aile Hekimliği ve Nöroloji ana bilim dalları işbirliğiyle otobüs şoförlerinin yaşadığı uyku sorununa yönelik çalışma yaptıklarını bildirdi.
Uzun yol araç sürücülüğü yapan kişilerde görülen uyku rahatsızlıkları ve bunların tedavi edilebilirliğine dikkat çekmek için böyle bir çalışma yürüttüklerini ifade eden Aksu, çalışma kapsamında Kayseri'de görev yapan 320 uzun yol otobüsü şoförü ile birebir görüşerek anket yaptıklarını kaydetti.
Anket çalışması sonucuna göre, yolcu otobüsü şoförlerinin yüzde 7,5'inin gündüz uyku sorunu yaşadığının tespit edildiğini dile getiren Aksu, şu bilgileri verdi:
''Uzun yol sürücülerinde gündüz uykululuk hali çok ciddi bir halk sağlığı sorunu. ABD, Fransa ve Almanya'da yapılan araştırmalara göre kişiye bağlı trafik kazaları nedenleri arasında alkol ve uyuşturucu kullanımından sonra uykululuk artışı ikinci sırada geliyor. Uzun süre monoton bir işin yapılması kısa süreli uyku ataklarına neden oluyor. Bu ataklar sırasında masa başı iş yapıyorsanız, çok önemli olmayabilir ve en fazla bir işlem hatası yapılabilir. Ama, uyku atağı geçiren kişi bir yolcu otobüsü şoförüyse veya fabrikada bir makine kullanıyorsa hata yapmaya çok ciddi eğimlilik ortaya çıkıyor. Bu kişiler, birkaç saniyeden 15 saniyeye kadar uzayabilen kısa uyku atağı geçiriyorlar. Bu sırada kişi yolcu otobüsü kullanıyorsa her şey birkaç saniyede bitiyor. Aslında bunun örneklerini çok sık görüyor veya duyuyoruz. Dümdüz yolda giden bir otobüs, yolda ne buzlanma, ne de karşıdan gelen bir araç olmamasına rağmen şarampole yuvarlanıyor. Şoför saniyeler içinde uyku atağı geçiriyor ve her şey orada bitiyor.''
-Şoförler bu sorunun farkında değil-
Anket çalışmasında gündüz uyku atağı geçirdiği belirlenen sürücülerin hiçbirinin, bu rahatsızlıkları nedeniyle doktora gitmediğini veya herhangi bir tedavi almadığını da tespit ettiklerini anlatan Aksu, ''Bu sorunu yaşayanlar, genellikle böyle bir rahatsızlıklarının olduğundan habersizler'' dedi.
Bu tür uyku sorunlarının tedavi edilebildiğini de vurgulayan Prof. Dr. Aksu, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Bu kişilere tanı konulur ve uygun tedavi yöntemleri uygulanırsa mesleklerini sürdürmelerine engel oluşturmaz. Bu sorunun en önemli nedeni, birtakım uyku hastalıkları. Bu hastalıkların içinde de en sık görüleni, uyku apne sendromu. Gece uykusunda kısa süreli nefes durmasına yol açan uyku apne sendromu, uyku kalitesini bozduğu için gündüz kısa süreli uyku ataklarına neden oluyor. Bu çalışmadaki amacımız ülkemizdeki uzun yol sürücülerinde bu tür rahatsızlıkların ne ölçüde görüldüğünü tespit etmek ve bu soruna dikkat çekmekti. Yolcu otobüsü şoförlerinde yüzde 7,5 oranında gündüz uykululuk halinde belirgin oranda artma tespit edildi. Bu ciddi bir oran, çünkü neredeyse her 10 sürücüden biri gündüz uykululuk sorunu yaşıyor. Bu uyku sorunu sürücülük yapmaya engel değil, ama tedavi edilmesi gerekir. Bu durumdaki kişiler hekime başvursunlar ve tedavi olsunlar ki, hem kendilerine hem diğer insanlara zarar vermesinler. Asıl tehlike, bunların bu rahatsızlıklarının farkında olmamaları.''
Söz konusu çalışmada, sürücülerin çalışma saatlerinin düzensiz olduğunu da tespit ettiklerini kaydeden Aksu, hareketsiz yaşam, çalışma saatlerinin düzensizliği ve yeme alışkanlıklarındaki bozuklukların bu tür uyku sorunlarına davetiye çıkardığını da sözlerine ekledi.
