Sadece işadamlarına özel havayolu
Lüks araç kiralama out, lüks jet kiralama in! Filosu tamamıyla iş jetinden oluşan havayolları işadamlarının yeni gözdesi.
İşadamlarının sayıları giderek artan özel jetlerine alıştık, ancak bundan böyle filosu tamamıyla iş jetinden oluşan havayollarına odaklanmamız gerekiyor. Cenevre’de gördüm ki işadamlarına, “Uçak alıp işletmeciliğiyle, bakımıyla, personeliyle, yakıt hesaplarıyla uğraşmayın bize gelin, istediğiniz konforda hesaplı uçun” diyen havayollarının, tamamı iş jetinden oluşan şirketlerin hem sayısı artıyor hem de işletme modelleriyle cazibeleri...
Dünyanın önemli havacılık organizasyonlarından iş jeti fuarı EBACE’nin, hafta başında İsviçre-Cenevre’de ekonomik krizin gölgesinde 12’nci kez kapılarını açtığı o kadar belli oluyordu ki, ortada işadamı görmek neredeyse mucize gibiydi. Buna rağmen üretim tarafı hareketliydi. Durgunluk yaşayan iş jetleri pazarı yavaş yavaş toparlanıyor, yeni modellerini görücüye çıkarıyor. Fuarda Ekonomik açıdan sıkıntılı bir dönem geçiren Hawker bile arzı endam ediyordu. Fakat asıl önemlisi Embraer’in Legacy 500, Bombardier’in Learjet 75 ve Cessna’nın Latitude ile Longtitude modellerinin mock-up’larının sergilenmesiydi.
Daha önceye göre daha az ziyaretçinin katıldığı fuarı 99 ülkeden 13 bine yakın kişinin gezdiğini öğrendim. Apronda Embraer, Cessna, Dassaut, Gulfstream, Bombardier ve Hawker gibi firmalara ait 60 uçak sergilendi. Bell ve Eurocopter ise helikopter modelleriyle fuardaydı.
Ve bana ilginç gelen Katar Havayolları CEO’su Akbar Al Baker’in iş jetlerini tek tek gezmesi oldu. Hatta fuarda Katar, filosunda 80 iş jeti bulunan Flexjet’le ortaklık anlaşması imzaladı. First veya business class uçuşlardan öteye işadamlarına özel havayolu modeli görüldüğü kadarıyla farklı bir boyut kazanacak.
Embraer, Cenevre’de iş jetlerinin Türkiye temsilciliğini yolcu uçaklarıyla birlikte Delta Havacılık’ın yapacağını açıkladı. EBACE Fuarı’nda Phenom100, Phenom300, Legacy 650 ve Lineage 100 uçaklarını sergileyen Embraer, ilk uçuşunu bu yıl yapmaya hazırlanan Legacy 500, dümdüz tabanı ve 1.82metre tavan yüksekliğiyle rakiplerini zora sokacak gibi görünüyor.
YEŞİL BOYALI G650
Fuarda sergilenen uçakların en dikkat çekici olanı ise ABD’li uçak üreticisi Gulfstream’in dünyanın en uzun menzile sahip, en hızlı iş jeti olarak ürettiği G650. Yeşil boyalı uçuş testleri için kullanılan uçak, fuarda sadece iki gün kaldı. Uçuş testleri devam ettiği için kabin içinde fotoğraf çekimine bile izin verilmeyen uçak EBACE sebebiyle ilk kıtalararası uçuşunu da yapmış oldu. GulfstreamG650 dışında G280, G550, G450 ve G150 uçaklarını da sergiledi.
10 YILDA 14 BİN İŞ JETİ ÜRETİLECEK
2011’de üretilen iş jetlerinin yarısı ABD pazarına teslim edildi. Geçen sene 641 uçak teslim eden iş jeti üreticileri hâlâ 2008’deki 1224 uçaklık teslimatın yüzde 48 gerisinde. Bu yıl için iş jeti pazarında yüzde 6 büyüme, gelecek yıl ise yüzde 8 artış öngörüyor. Önümüzdeki 10 yılda 310 milyar dolar değerinde 13 bin 879 uçak üretileceği tahmin ediliyor. Bunların 10 bin 249’u geleneksel iş jetleri, 568’i uçakların kurumsal versiyonları ve bölgesel jetler, 3 bin 62’si pervaneli iş jetleri.
HAVACILIK FUARI NASIL YAPILIR?
Havacılıkta vizyonsuzluğumuzun iyice ortaya çıktığı şu günlerde, işin fuar boyutunu da ihmal ettiğimizi söylemeye gerek var mı? Atatürk Havalimanı yerine daha geniş katılım sağlanacak uygun bir özel mekâna ihtiyaç var. Havacılık fuarı için Ulaştırma ve Milli Savunma Bakanlıklarının ortak bir fikir geliştirip İleri Teknoloji Parkı’nda (İTEP) hemen Sabiha Gökçen Havalimanı’nın bitişiğinde özel fuar merkezi oluşturmaları gerekir. Yoksa yoğun meydanda keyfe keder fuar yapılmaz. Ya nasıl yapılır? İşte örnekleri...
Avrupa’nın iş jeti fuarı EBACE, Cenevre Havalimanı’nın hemen yanındaki fuar alanı Palexpo’da düzenleniyor. Fuar havalimanının parçası olarak düşünülmüş. Paris Airshow’un düzenlendiği Le Bourget Havaalanı, Paris’in 11 km dışında. Le Bourget 1980’de uluslararası trafiğe kapatılarak sadece iş jetlerinin kullandığı bir meydan haline geldi. Paris Airshow ise 1953’ten itibaren Le Bourget Havaalanı’na taşındı.
Londra Farnborough Havaalanı’nda iki yılda bir yapılan fuar, şehrin 48 km uzağında. Yoğun bir hava trafiğine sahip olmayan havaalanı daha çok iş jetleri tarafından kullanılıyor. Singapur Airshow ise Changi Havalimanı’nın hemen yanında inşa edilmiş Changi Exhibition Centre’da gerçekleşiyor. Dünyanın en iyi meydanlarından Changi’ye sadece 10 dakika mesafede. Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) Dubai Airshow için Uluslararası Dubai Havalimanı’nın yanında bir fuar alanı inşa edildi. Dubai Emirliği fuarın gelişmesi, için geçen sene 100 milyon dolar yatırım yaptı.
Ve İstanbul Airex nerede yapılacak? İş jeti uçuşlarının sorun yaşadığı, lodos yüzünden uçuş iptallerinin olduğu, fuarcılık için hiçbir düşüncenin olmadığı ve geleceğin planlanamadığı Atatürk Havalimanı’nda...
