UlaşımOnline Dergisi’nin bu ayki konuğu Otokoç Genel Müdürü Görgün Özdemir oldu. Özdemir ile otomobil sektörünü sizler için masaya yatırdık. Otokoç Genel Müdürü Görgün Özdemir konuşmasına ÖTV oranlarındaki artışların ve vergi rakamlarının sektörün önündeki en büyük engel olduğunu belirtti ve ÖTV ve vergi oranlarında yapılacak bir düşüşün tüm otomotiv sektörünün önünü açacağını söyledi. Konuşmasında Azerbaycan ve Kuzey Irak’ta araç kiralama alanına giren ve yakında da bu hizmetle Kazakistan pazarında yer almayı planlayan Otokoç’un yakın coğrafyadaki bu alanda daha pek çok yatırımı olacağı müjdesini de veren Özdemir gelecekten oldukça umutlu.
Özdemir’in otomobil sektörünün bugünü ve yarını hakkında düşüncelerini okuyucularımızla paylaştı.
YÜZDE 4’LÜK DARALMA
-Otomotiv sektöründe 2013’ün 2012’den daha zor geçeceğine dair öngörüler var. Ancak siz Otokoç için tersi bir durum yaşanacağını öngörüyorsunuz. Bu öngörünün dayanaklarını öğrenebilir miyiz?
Özdemir:Otomotiv Sanayicileri Derneği’nin söyledikleri otomotiv satışlarıyla ilgili. Sanayiciler ihracatlarının büyük kısmını Avrupa’ya yapıyorlar. Avrupa pazarında ve Türkiye iç pazarında daralma olduğu için orada böyle beklentiler olması normal. Biz de iç pazar çalışmasını yaparken 2013’te 2012’ye göre yüzde 3- 4 civarı bir daralma olacağını öngördük. Geçen sene 811 bin civarında satışın olduğu bir pazar oldu, bu sene 785 binlik bir pazar olacağını tahmin ediyoruz. Üretimde ve ihracatta böyle bir pazar olacak. Bu doğru; ama bu olsa bile biz büyüyeceğiz. Araç satışının yanı sıra perakendecilikte ve servis alanında da rakamlarımızı daha yüksek seviyeye çekeceğiz. 2. el satışında da geçtiğimiz yıl 14 bin adet satış yapmışken bu sene bu alanda 16 bine ulaşacağız. Uzun dönemli araç kiralamada yüzde 20, kısa dönemde ise 30 büyüme öngördük. Dolayısıyla otomotiv üretimi ve ihracatında bizim öngördüğümüz gibi yüzde 3, 4’lük bir azalma olsa da diğer iş birimlerinde artıracağımız iş potansiyeliyle 2013’ü yüzde 7’lik bir genel kar artışıyla kapatacağız.
-2013’te karşılaşabileceğiniz artılar ve eksiler nelerdir?
Özdemir: Otomotiv sektörünü etkileyen pek çok değişken var. Bunlardan bir tanesi EURO kurları; çünkü EURO’ya çipalı fiyatlar belirleniyor. Bir diğeri faiz oranları. Türkiye’de yapılan satışların yüzde 70’i perakendedir. Bunların da yüzde 85’i kredi faiziyle gerçekleştirilir. Bir diğer önemli unsur da araç fiyatları. ÖTV’nin artışı aracı artırıyor. 2012’de ÖTV’ye 1.600 cc’lik araçlarda (toplam satışların yüzde 90’ı) yüzde 3’lük bir ÖTV artışı olmuştu. Bu artış geçen sene yüksek kampanyaların arz-talep dengesini artırmasından dolayı fiyatlara yansımamıştı. Bu sene yansıyacak. Yani Avrupa’daki kriz bu sene de devam edecek. Pazarda 2 olumlu, 2 de olumsuz durum söz konusu. Faiz oranları ve kurlar aynı seviyede kalacak. Bunlar olumlu gelişmeler. Öte yandan ÖTV’nin artışı fiyatlara yansımaya devam edecek ve arz-talep dengesinin fiyatlara olan etkisi de sürecek. Bunlar da olumsuz gelişmeler. Bütün bunları üst üste koyduğumuzda otomotiv sektörü için geçtiğimiz yılla aşağı yukarı aynı seviyelerde geçecek bir yılın bizi beklediğini söyleyebiliriz.
-Türkiye’nin otomotiv alanında gelişmiş Batı ülkeleriyle henüz boy ölçüşecek bir seviyede olmadığı hepimizin malumu. Bu noktada Türkiye’nin komşusu olan ve daha küçük ekonomisi olan ülkelere yönelmeniz kısa ve uzun vadede adetsel ve rakamsal olarak daha karlı bir iş olacaktır. Ancak dünyanın daha büyük ekonomik güçlerinin bulunduğu pazarlara girmeden onlarla yarışacak seviyeye gelmek mümkün mü?
Özdemir: Bence bu mümkün. Nedenini ise şöyle açıklayabilirim; Biz kendimizi Avrupa ve Amerika’daki yetkili otomobil satıcılarıyla da mukayese ediyoruz. Geçtiğimiz yılın başında Amerika’ya gittim ve oradaki yetkili satıcıları inceledim. Orada en büyük satışı yapan firma 200 bin civarında yıllık satış yapıyor. Ancak 15 milyonluk bir pazar var. Yani yüzde 3’lük bir pazar payı var. Bizim ise Türkiye’deki pazar payımız yüzde 8.1. Avrupa’da da satılan 100 araçtan 8’ini satan bir yetkili satıcı yok. Uzakdoğu piyasasını bilmiyorum; ancak Avrupa ve ABD’yi baz aldığımızda bu açıdan dünyanın en büyüğüyüz diyebilirim. Satış adedine baktığımızda da yıllık 60-65 bin bandındaki rakamlarla Amerika’da olsak oranın 6.lığa oturuyoruz. Bu rakamlarla zaten onlarla yarışıyoruz. Eğer ki sorunuz oralara açılarak daha iyi bir noktada olup olmayacağımız yönündeyse şu an için öyle bir stratejimizin olmadığını söylemek isterim. Biz şu anda araç kiralama tarafında yakın coğrafyaya yeni yatırımlar planlıyoruz. Azerbaycan ve Kuzey Irak’ın Erbil kentinin ardından Kazakistan şu an birinci olarak gündemimizde yer alan ülke. Bölgelerin ihtiyaçlarına göre araç temin ediyoruz. Açıldığımız ülkelerde petrol çok olduğu için genelde büyük araçlar tercih ediliyor. 4x4 araçlar tercih ediliyor.
-Yurtdışına yaptığınız yatırımlarda ve iç pazardaki çalışmalarınızda devletten neler bekliyorsunuz?
Özdemir: Yurt dışı için pek bir beklentimiz yok; ama yurt içinde bir numaralı beklentimiz ÖTV oranlarının biraz daha aşağıya çekilmesi. 1.600 cc’lik bir araçta yüzde 40 ÖTV, yüzde 18 KDV’yle yüzde 68’lik bir vergi ortaya çıkıyor. Araç 1.600 cc’nin üstüne çıktığında ise 100’lük bir vergi oranı ortaya çıkıyor. Avrupa’da ise vergiler yüzde 20 civarında. Eğer ki Avrupa’ya entegre olacaksak bu rakamların da Avrupa seviyelerine gelmesi gerekir. Bizim penceremizden tablo bu. Ancak devletin ve hükümetin penceresinden nasıl görünüyor bilemiyorum.
-Otokoç’un geleceğine dair neler söyleyeceksiniz?
Biz her sene belirli bir istikrarda büyümeye devam edeceğiz. Bazı ekonomi dergilerinin yaptığı araştırmalarda görüldü ki 2009 yılında Türkiye’nin 54. Büyük şirketiyken bugün itibariyle 35. sıraya kadar geldik. Daha da yukarılara çıkmaya devam edeceğiz. Otomotiv pazarının büyümesi tabii ki bizi de daha ilerilere itecektir; ancak biz başta araç kiralama olmak üzere diğer tüm iş birimlerinde agresif büyümeler gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Bizim için büyümeden de çok müşteri memnuniyeti büyük önem taşıyor. Rahmetli Vehbi Koç Bey’in de dediği gibi, “Müşteri velinimetimizdir.” Dolayısıyla onlar olmasa biz de olamayız. Her iş birimimizde de müşteri memnuniyeti göstergelerinde de her alanda en ön sıradayız. Avis ve Budget’le aldığımız ödüller de bunun göstergesi. Ford ve Fiat için yetkili satıcılarda yapılan müşteri memnuniyeti araştırmalarında da bürün şubelerimizde Türkiye ortalamasının üzerindeyiz. Dolayısıyla bundan sonra da sadece satışlarda değil müşteri memnuniyetinde de bu standartta seyretmek bizim temel hedefimizdir.
Röportaj: Ulaş KIROĞLU
Fotoğraflar: FUAT ŞENCAN
