Türkiye’de büyümenin lokomotifi ihracat sektörü 2015 yılının dördüncü ayını da kayıpla geride bıraktı. Yılbaşından beri ihracat yüzde 8.1 azalırken, nisandaki kayıp yüzde 9.8 oldu. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) verilerine göre nisanda ihracat 11 milyar 823 milyon dolara indi. 4 aylık ihracat 48.9 milyar dolara, 12 aylık ihracat ise altın ihracatı hariç 145.3 milyar dolara geriledi. Altın dahil 12 aylık ihracat ise 153 milyar dolar. Bu rakam bırakın 2015 için hükümetin Orta Vadeli Program’da (OVP) hedeflediği 173 milyar doları yakalamayı geçen yılın bile yüzde 1.3 gerisinde. İhracatçı tüm bu gerilemeyi yılbaşından beri olduğu gibi Euro dolar paritesine bağlıyor. Geçen yıl nisanda bir Euro 1.38 dolar iken bu yıl 1.08 dolar seviyesine indi. Bu yüzde 22’lik kayıp anlamına geliyor. Parite nedeniyle nisanda 1.5 milyar, 4 ayda 4.5 milyar dolar kaybedildi. En büyük pazarı Avrupa’da parite nedeniyle kan kaybına uğrayan ihracatçı umudunu ise yitirmedi. İhracatçı, Avrupa Birliği ülkelerinde bu yıl beklenen yüzde 1.8’lik büyümeyle ihracatta toparlanma yaşanacağını umut ediyor. merkez bankası’ndan da öngörülebilir kur seviyelerinin oluşması konusunda daha pro-aktif olmasını istiyor.
Lider de geriledi
İhracatçıların bu ayki durağı Bayburt’tu. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi doların değer kazanması ve paritedeki düşüşün ihracata baskı yaptığını dile getirerek nisanda en fazla ihracatı 1.8 milyar dolarla otomotiv sektörünün yaptığını söyledi. Ancak otomotiv sektörü ihracatın şampiyonu olsa da geçen yıl nisana göre ihracatında yüzde 11.8’lik düşüş yaşandı. Nisanda en fazla ihracat Almanya’ya yapıldı ama geçen yıla göre Almanya’ya ihracattaki gerileme yüzde 9.6 oldu. Tüm dünyada yavaş büyümeye dikkat çeken ve bunun artık normal senaryo haline gelidiğini belirten Büyükekşi, “Bu yıl dünya ekonomisi için yüzde 2.9, gelişmiş ülkeler için yüzde 2.4 ve gelişen ülkeler için yüzde 4.3 büyüme bekleniyor. Çin’in büyümesi yavaşlıyor. Çin’in büyümesinin yavaşlaması da emtia fiyatlarının gerilemesine yol açıyor” diye konuştu.
Rusya'da istikrar
Avrupa Birliği’ndeki toparlanmaya dikkat çeken Büyükekşi, burada büyüme ile birlikte bu bölgede ithalat artış beklentileri arttığını kaydetti. Büyükekşi, “AB ithalatındaki artış Türkiye’nin ihracatına da olumlu katkı sağlayacak. Kesinleşen Eurostat verilerine göre Türkiye’nin AB’ye Euro cinsi ihracatı ilk iki ayda yüzde 12 arttı. Aynı dönemde ise AB’nin birlik dışı ithalatı Euro bazda yüzde 1 geriledi. Türkiye ilk 2 ayda AB’ye ihracatını en fazla arttıran 4’üncü ülke oldu” dedi. Büyükekşi bu yıl AB’de beklenen yüzde 1.8’lik büyümenin de ihracatı artıracağına dikkat çekti. Diğer yandan İran’a ihracatın olumlu bir tempoda ilerlerken bu ülke ile müzakerelerde ulaşılan aşamanın ümit vadettiğine ifade eden Büyükekşi, Rusya’da da göreceli bir istikrar görüldüğünü ve rublenin değeri ile fiyatlar daha istikrarlı ve öngörülebilir hale geldiğinin altını çizdi. Büyükekşi, bu gelişmelerin de önümüzdeki dönemde ihracatımıza pozitif yansıyacağını söyledi.
Dolarla borçlanan sıkıntıda
Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) faiz artırımına yılsonuna doğru başlaması öngörüldüğünü hatırlatan, Büyükekşi, şöyle konuştu: “Doların değer kazanması, faizi düşük olduğu için dolarla borçlanan tüm küresel firmalar için büyük risk haline geldi. Finansal kriz yıllarında ABD dışı şirketler ve hükümetlerin dolar borçları, sıfıra yakın faizden ve dolar kurundan faydalanmak için katlandı. Şimdi döviz kurlarını hedge etmeyen firmalar için FED’in faizleri artırmasıyla koşullar zorlaşabilir. Piyasadaki güvende ciddi azalmalar ve dalgalanmalar yaşanabilir.”
