Türkiye ile AB arasında ikinci liman açılımı
Türkiye, AB ile ilişkilerin tıkanma sürecine girdiği bir dönemde ikinci kez “liman açılımı” ile Kıbrıs düğümünü çözmeye çalışıyor.
Türk limanlarının Rum gemi ve uçaklarına açılmasını öngören formül Brüksel’e ulaştırıldı. AB ile müzakerelerde 8 başlığın dondurulmasına ve müzakere sürecinin tıkanmasına neden olan “limanlar” ile ilgili açılım, AB Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Temsilcisi Stefan Füle’nin Ankara ziyareti öncesi Brüksel’e iletildi. Benzer bir açılım, geçen Ekim ayında da iletilmiş, ancak Rumların direnmesi nedeniyle bir sonuç alınamamıştı.
Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Kıbrıs ve AB konusunda “bir adım önde” prensibine uygun olan limanlar açılımı ile ilgili formül şu şekilde:
1) Türkiye, Mersin ya da İzmir gibi ana limanlardan birini Rum gemilerine açacak.
2 ) Aynı anda Avrupa Birliği’nden KKTC’ye yönelik izolasyonların en geç 3 ay içinde kaldırılacağına yönelik bir taahhüt alınacak.
3) Avrupa Birliği, 3 ay içinde KKTC’ye yönelik izolasyonları kaldıracak. Ercan Havaalanı dahil, KKTC’ye doğrudan uçuşlar ve ticari ulaşım gerçekleşecek.
4) Türkiye, Rum gemi ve uçaklarına tüm limanlarını ve havasahasını açacak.
5) Böylelikle, 2006’nın Aralık ayında AB tarafından dondurulan 8 başlığın 7’si serbest kalacak. Sadece ‘“Tarım ve Kırsal Kalkınma” ile ilgili başlık Fransa’nın engellemesi nedeniyle askıda kalmaya devam edecek.
Fransa ve Rum engeli
Fransa “tam üyeliğe yönelik olması nedeniyle” 5 başlığı, Rumlar ise Kıbrıs yüzünden 6 başlığı engelliyor.
AB, 2006’nın Aralık ayında, ‘Ankara protokolü’ olarak adlandırılan ve Kıbrıs Rum Kesimi dahil tüm AB ülkelerine limanların açılımını öngören anlaşmanın Türkiye tarafından yerine getirilmediği gerekçesiyle 8 başlığı askıya almayı kararlaştırmıştı. Bu başlıklar şunlar: Malların serbest dolaşımı, İş kurma hakkı, Mali hizmetler, Tarım ve Kırsal Kalkınma, Balıkçılık, Taşımacılık, Gümrük Birliği, Dış ilişkiler.
Rum sözcü: Bunlar iletişim oyunları
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, önceki gün Lefkoşa’da KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ile bir araya gelmişti. Kıbrıs Rum Yönetimi, “Hedefimiz yıl sonunda anlaşma ve 2012’nin ilk aylarında da referandum” diyen Davutoğlu’na, “Türkiye iletişim oyunlarını bıraksın” cevabını verdi. Rum Yönetimi Sözcüsü Stefanos Stefanu, “Ankara’nın, Kıbrıs sorununa çözüm bulunmamasındaki sorumluluklarını başkasına yüklemeye dayalı, kabul edilmez ve tahrik edici iletişim politikası sürüyor. İletişim oyunlarına başvuracakları yerde AB üyesi Kıbrıs Cumhuriyeti’ne saygı gösterseler ve yükümlülüklerini yerine getirseler daha iyi ederler” dedi.
Komisyon sıcak bakıyor sonbaharda gündemde
Avrupa Birliği Komisyonu’nun Türkiye’nin son önerisine sıcak baktığı, Kıbrıs Rum Kesimi’nin ikna edilmesi halinde önümüzdeki sonbahardan itibaren hayata geçirilebileceği yönünde çalışmalar yürüttüğü bildirildi.
AB ülkelerinin çoğunun da, Kıbrıs görüşmelerinin uzaması ve bir çözüm konusundaki beklentilerin giderek azalması nedeniyle bu formüle sıcak baktığı belirtildi.
Son olarak BM gözetiminde Cenevre’de gerçekleşen Kıbrıs toplantılarında Türk ve Rum liderler arasında Ekim ayına kadar ‘sıklaştırılmış müzakere’ kararı çıkması nedeniyle, Türkiye’nin ilettiği ‘liman formülü’nün, Sonbahar ayında hayata geçebileceği yönünde görüşlerin güçlendiği kaydedildi.
