Türkiye’nin en büyük ve enkapsamlı enerji fuarı ICCI 2012 açıldı
Enerji ve Tabii KaynaklarBakanı Taner Yıldız yaptığı konuşmada dünyadaözellikle OECD ülkelerinin 2035 yılına kadar yapacakları yatırımların dünyabazında çok ciddi bir rakam oluşturmadığı ama OECD dışındaki ülkelerin dünyanınbüyümesinde çok etkili bir büyüklüğe ulaştığını gördüklerini söyledi. BakanYıldız, 5.6 milyar ton civarındaki petrol kullanımı, 2030 yılında 5.8 milyarton petrolü alan OECD ülkesi dışındaki ülkelerin ise 6.4 milyar ton civarındaolan toplam talebin 10.9 milyar tona ulaşabileceğini gördüklerini sözlerineekledi. Taner Yıldız şöyle devam etti:
“Bu yaklaşık yüzde 69’luk büyüme dünya ortalamasının yüzde 40’lardaolacağını gösteriyor. Ama bu aynı zamanda enerjide rekabet edeceğimizi ülkelerinsınıflandırılmasını ve pazar açısından da sanayicilerimizin ne tür pazarlarahitap edeceğini gösteriyor.”
Arap baharı fiyatları etkiledi
Bakan Taner Yıldız konuşmasında doğalgaz ve elektrikteki rekabetidüzenlemek için yapılanların enteresan sonuçlar ortaya koyduğunu ifade etti. Birkısmının kamuoyu tarafından algılandığına dikkat eçekerek, “Bunlardan biriTürkiye’de TL cinsinden 2008 Aralık ayındaki fiyatlarına TL cinsinden henüzulaşamamış olmasıdır. Yani krizin tesiri ve enerji kalemlerindeki dalgalanmalarhenüz stabil hale gelmedi. Hele hele son bir yılda Arap baharı buna artı katkıkoydu. Şu anda ihracatımızın önemli bir bölümünü teşkil eden AB ülkelerinezdindeki rekabete baktığımızda doğalgaz hala ikinci konumda.” Bakan Tanerşöyle konuştu:
Petrol ABD’de düşük Uzakdoğu pahalı
“Dünyada doğalgazın dört ana eksende dağıtımının yapıldığını vefiyatlandırmanın da buna göre yapıldığını unutmamak lazım. Geçen hafta Katardaydık,oradaki enerji piyasasının dünyadaki yapılandırılmasına baktığımızda enteresansonuçlar görüyoruz Amerika’nın Türkiye’nin yarısı fiyatında olduğunu ama aynızamanda beş katı fiyatla da uzak doğuda satıldığını biliyoruz.”
“Dünyadaki talep artışının kaynaklarına göre dağılımına baktığımızdayine Türkiye’deki enerji yapılanması açısından da dikkat çeken rakamlar var.Akaryakıtın yüzde 14’ler civarında doğalgazın yüzde 50’ler civarında, kömüryüzde 30 nükleer enerjinin yüzde 61’ler civarında, hidroelektrik kaynağınınyüzde 47, rüzgar, güneş jeotermal gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının iseyüzde 550 kat civarında artacağını görüyoruz. Yani 5.5 katına çıkabilecek biryenilenme enerji kaynaklarının, çizilen bu tablo doğru yöne gittiğimizigösteriyor.”
“STK’lar tencere tava çalanlara karşı örgütlenmeli”
Bakan Taner Yıldız ayrıca, sivil toplum örgütlerine düşen görevlerolduğunu aktararak “Bugün bir sürü iyi niyetli tava çalan vatandaşlarımızınyanında, yerli kaynaklarımıza müdahale edenlere karşı sivil toplum örgütlenme gücünükullanmak durumundadır. Çünkü bizim her yerli kaynaklar yaratıldığı gerekyapacağımız yatırımlar tarafımıza yol su elektrik olarak dönmüyor bunlar ithalenerji olarak geri dönüyor. STK’ların doğalgazla ilgili şikayete gelirsek evetdoğalgaz ithalatını azaltmamız lazım” dedi.
Türkiye de şu anda 2 bin tane yatırımın realize edilmiş 71 tanesinin şuanda durdurulduğunu da ifade eden Yıldız, “Bunların önemli bir kısmı yerlienerji kaynakları ile alakalı. Burada herhangi bir yanlışlık yok,politikalarımızla örtüşmeyen söylemlerimizle örtüşmeyen bir yan yok. Buradaönemli bir sıkıntı yerli enerji kaynakları ile ilgili. Bununla hep berabermücadele etmemiz lazım. Ben her yapılan müdahalenin kötü niyetli olduğunusöylemiyorum. Ama sonuçlar itibariyle sonucun özelilkel ithal enerji ilealakalı, cari açıkla alakalı önemli sonuçlar doğurduğundan bahsetmek istiyorum.Herhangi bir kalemin doğalgaz veya petrolün veya ithal kömürün enerji kalemleribaşlığı altında olması enerji sektöründe kullanıldığını göstermez. Hele hele2011 yılında 54 milyar dolar civarındaki ithalat kaleminin enerji başlığıaltında söylendiğini ama bunun yarıdan fazlasının ulaşım sektöründe kullanılmıştır”şeklinde konuştu.
Enerji Borsası Strateji Belgesi mayısta
Bakan Taner Yıldız Enerji Borsası ile ilgili önemli açıklamalardabulundu. Mayıs 2012 tarihi itibariyle bir strateji belgesi olacağınısöyleyerek, “Buradan çıkacak sonuçların mutlaka o belgesi olacağını söylemeliyim.Bizim teşvik ve tasarruf paketi ile alakalı Türkiye’de enerji sektörüne düşenönemli görevler var. Bunların içinde madencilik sektöründen bütün üretim kaynaklarınakadar özellikle son Güney Kore ve Çin seyahatleri ile birlikte Katar’dakigörüşme bundan sonra yatırımları daha da artıracaktır. Doğrudan yatırımların Türkiye’decazip yatırım alanları olduğunu gösteriyor” dedi.
EPDK Başkanı Hasan Köktaş ise konuşmasında Türkiye’nin kalkınmasında tekstil,inşaat gibi sektörler motor gücünü oluştururken artı sanayi üretimindeki büyümeoranında en yüksek payı olan enerji sektörü, lokomotif bir sektör olmaya adayhale geldiğine dikkat çekti. Köktaş,Türkiye ekonomisinin geçen yıl yüzde 8.5 civarında büyüdüğünü, sanayi üretiminingeçen yılın şubat ayına göre yüzde 4.4 oranında arttığını ve en büyük artışınyüzde 11.4’le enerji sektöründen geldiğini belirtti. Sadece şubat ayında toplam2 milyar lirası hidroelektrik santralleri olmak üzere toplam 3 milyar liralıkenerji yatırımı teşviki alındığını sözlerine ekleyen Köktaş şöyle devam etti:
“Son aylarda Türkiye’nin en büyük holdinglerinin yöneticileri ardıardına yıl boyunca en fazla yatırımı enerji sektörüne yapacaklarını açıklıyor.Türk bankalarının enerji sektörüne son beş yılda yaklaşık sağladığı kredi 25milyar doları aşmıştır, bu yıl yüzde 15/20 oranında artması beklenen bankalarınverecekleri kredi payından en yüksek payı enerji sektörü yatırımları alacaktır.1923ten 2002 yılına kadar Türkiye’nin 15 milyar dolarlık doğrudanyabancı sermaye yatırımı girmişken, son dokuz yılda 100 milyar dolarayaklaşmıştır. Son 4-5 yıldır Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımdan enbüyük payı enerji sektörü alıyor.”
EPDK tarafından lisans verilen, yeni özel sektör yatırımları 1660,kurulu yatırım ise 73 bin 430 megabayta ulaştığını açıklayan Köktaş, incelemedeğerlendirme ve başvuru aşamasında olan proje adetinin 2 bini geçmiş ve 90 bin800 megabayta ulaşmıştır. Bu kadar çok sayıda projenin gerekli tüm izinlerialarak lisanslandırılmış olması bu projelerin tamamının gerçekleşeceği anlamınagelmeyeceğini açıkladı. Köktaş sözlerini şöyle tamamladı:
“Ülkemiz ekonomisinin motor gücü haline gelen enerji sektörünü daha dagüçlendirilmesi için hepimize büyük sorumluluklar düşüyor Enerji kanunlarındayapılacak değişiklikler, sektörün yeni dinamizm kazanması açısından önemlidir.
EPDK da çok daha yeni düzenlemeler için çalışmalarına devam edecek.Enerji piyasasını güçlendirmek için saydığım bu hususlara önem gösterecektir.”
TÜSİAD Yönetim KuruluBaşkanı Ümit Boyner yaptığı konuşmada yeni yatırımların Türkiye’nin geçirmesigereken dönüşüm için küçük bir kısım olduğunu ifade ederek mevcut yatırımlar veiş yapma ortamının sürdürülebilir bir seviyeye ulaşması gerektiğine ve en büyükithalat kalemini enerjinin oluşturduğu gerçeğine dikkat etmek gerektiğinivurguladı. Boyner, enerjide dışa bağımlı bir ülke olması nedeniyle Türkiye’ninenerji açığının, milli gelire oranla yıllık ortama yüzde 4 civarında bir açıkverdiğini söyleyerek şöyle konuştu.
“Enerji tek başına cari açığın yüzde 60’tan fazlasını oluşturur halegeldi. Cari açığı giderek Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ile Sanayi Bakanlığı’nınortak sorumluluğunda olduğunu biliyoruz. Bu dönemle her çeşit iktisadifaaliyetin her çeşit girdisi olan enerjinin dengeli ve rekabetçi bir ortamdasağlanması gelecek kuşaklar için en önemli sorumluk. Ancak enerjide ithalatabağımlı olmamız, enerji denklemimizde stratejik bazı seçimler yapmamızı zorunlukılıyor. 2023 vizyonu ile hazırlanan politikalar için gerekli politikalarınsağlanması gerekiyor. Bu doğrultuda yerli ve yenilenebilir enerjinin sağlanmasıiçin gerekli önlemleri almalıyız. Gerekli yatırım ve finansmanı önümüzdeki 10yıl içinde yapmak için harekete geçmeliyiz.
Tüketiciler olarak enerji tasarrufuna büyük katkılar sağlayabiliriz.Refah arttıkça enerji tüketimi artışında Türkiye Çin’den sonra ikinci sıradayer alıyor. Bu nedenle enerji verimliği öne çıkıyor.
Rekabetçi enerji sektörüne ihtiyaç var
“TÜSİAD olarak geçen yıl başlattığımız vizyon 2050 Türkiye projesinindevamı olarak binalarda enerji verimliliğini bu sene daha detaylı işleyeceğiz. Daharekabetçi daha fazla katma değer üreten Türkiye’nin mutlaka serbestleşmesinisağlamış, rekabetçi piyasa koşullarında çalışan bir enerji sektörüne ihtiyacıvar. O nedenle bu sektörde gerçekleştirilmesi gereken hem serbestleşme hem dekaynak çeşitlendirme çalışmalarına tüm sanayiciler olarak katkı sunmakzorundayız. Enerjide arz güvenliğini sağlamaya dönük yatırımlar için önemli birkoşul da uzun vadeli öngörülebilirlik. Bu çerçevede son dönemde piyasanınliberalleştirilmesi yönünde atılan adımları memnuniyetle karşıladık. Elektrikpiyasası kanunu ile başlamak üzere başta doğalgaz piyasası olmak üzere enerjipiyasalarını ilgilendiren diğer mevzuatların da enerji yatırımlarında örnekolan özel sektör ile işbirliği içinde ele alınması daha iyi sonuçlar doğuracak.
Ümit Boyner TÜSİAD’ın Enerji Bakanlığı ile birlikte gerçekleştireceğiEnerji Borsası’nın uzun vadeli öngörülebilirliğin sağlamak için serbest piyasatarihinde referans fiyatın oluşturulması kritik öneme sahip olduğunu söyledi.Boyner, “Enerji Borsası bu referans fiyatın şeffaf ve piyasa temelindeoluşmasının en önemli boyutu. Ancak bundan böyle de enerji borsası ülkemizenerji sektörünün tam serbest ve rekabetçi bir yapı oluşturulması içinulaşılması gereken bir sonraki aşamayı ifade ediyor” dedi.
MÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihat Vardan da konuşmasında enerji konusunun cari açığı etkileyenen önemli konu olduğuna dikkat çekerek, 2002’den 2012 ye kadar enerji faturasıaltı kat arttığına, 2011 sonunda toplam ithalatımızın yaklaşık yüzde 22.5’uyani 54.1 milyar dolara ulaşan bir fatura çıktığına dikkat çekti. Vardan Şöyledevam etti:
Kabusla kalkıyoruz
“Bu rakam dışticaret açığı içinde ithalatın payının yüzde 45’lere cari açığı ise yüzde75’lere ulaştığını gösteriyor. Dış ticaret açığını bu şekilde etkileyen toplamenerji tüketiminin yaklaşık yüzde 76’sının ithalata dayalı olması konusugünümüzde önümüzdeki zaman dilimi içinde hepimizin ciddi tedbirler almasınıgerektiriyor. Petrol ve doğalgaz fiyatlarının artma ihtimalinin oldukça yüksekolması hepimizin bir şekilde bu kabusla kalkar durumda olduğumuzu görüyoruz.Peki bu durumda biz ne yapacağız ne yapmalıyız? Öncelikle mevcut yurt dışıkaynaklardan temin ettiğimiz enerjiyi sağlama almak gerekiyor Özellikle yanı başımızdaİran Irak Suriye gibi ülkelerde devam eden gerginlikler diğer yandan bundanyanaklı süre gelen sorunlar tüm dünyayı endişeye sevk ediyor. Biz enerjidemadem ki dışa bağımlıyız o halde kaynaklarımızı güvenceye almak zorundayız.”
