58 ülkede ulaşım hizmeti veren ancak ‘plakasız ve vergisiz korsan taksicilik’ yapmakla suçlanan Uber, İstanbul’u kendine hedef seçti. Uber’in Türkiye operasyonunun başında bulunan Koreli Austin Kim, Tepkilerin farkındayız ama taksiciler de gelip bizim sisteme dahil olsun. İstanbul trafiğini biz rahatlatırız’ dedi.
Dünyada özellikle Avrupa’da taksicilerin ‘İşimizi çalıyorlar’ diye suçladığı özel ulaşım hizmeti veren Uber, İstanbul’a hem karadan hem de denizden verdiği özel ulaşım hizmetiyle giriş yaptı. Son dönemde birçok kişi, taksi yerine cep telefonu uygulamalarıyla İstanbul’un dört bir yanında mobil halde bulunan Uber araçlarını çağırıp taksi ücretine göre nispeten daha düşük fiyat ödeyerek (Bu bazı şartlarda daha pahalıya da çıkabiliyor) bu servisi kullanıyor.
Taksiciler, ‘Taksi plakası olmadan taksi hizmeti veriyorlar, vergi vermiyorlar’ diye isyan etse de Uber’in konforlu araçları, kravatlı sürücüleri ve güvenlik konusundaki ekstra özeni her geçen gün yeni müşteriler kazanmasına sebep oluyor. Uber’in Türkiye operasyonunun başında bulunan Austin Kim, Uber’i Vatan gazetesinden Uğur Koçbaş’a anlattı:
- Uber Türkiye’ye ne zaman giriş yaptı?
Yaklaşık 1 senedir faaliyetteyiz. 25 Haziran 2014’ten beri. Ben Mayıs gibi katıldım. En lüks kategori araçlarımızla başladık şimdi 5 kategoride hizmet veriyoruz. ‘Diğer şehirlere ne zaman gelecek?’ diye sorular alıyoruz ama şu anki hedefimiz ilk önce İstanbul’u oturtmak. Yaz sezonunda Bodrum’da da hizmet verdik. İstanbul’da da tekne hizmetine başladık.
300 taksici Uber’le çalışıyor
- Taksiciler tepkilerinde haklı değiller mi? Hem taksi plakanız yok hem de bir anlamda taksicilik yapıyorsunuz? Ayrıca bir vergi problemi de var.
İlk önce şunu söyleyeyim. Bizde yaklaşık 300 sarı taksi çalışıyor şu anda. Şartlarımız gerçekten çok iyi. Taksicilerden komisyon almıyoruz. Sefer başı Uber’den 5 lira ek prim olarak vermekteyiz. Uber’in kendi aracı diye yok. Teknolojik platform sağlıyoruz sadece.
- Yani siz şoförle müşteriyi birleştiren bir şirket olarak kendinizi tanımlıyorsunuz.
Evet, ama sadece ticari araçlar. Yani şu an normal vatandaş katılamıyor sisteme. Ulaştırma Bakanlığı’ndan veya İBB’den lisanslı araçları alabiliyoruz. Şoförler de belli mülakatlardan, eğitimden geçiyorlar.
- Tur şirketleriyle ortaklık yapıp onların araçlarını bünyenize mi katıyorsunuz?
Evet, mesela sizin de turizm araçlarınız vs. varsa gerekli belgelerle birlikte internet üzerinden başvurup katılabiliyorsunuz.
- Normal taksiden daha mı ucuz Uber?
Yakın fiyatlardayız. Normalde takside kilometre başı 2 lira. Bizim sistemde 1.35 + dakika başına 30 krş işleniyor.
- Uber, tüm dünyada tam da bu konu yüzünden tartışılan bir firma. Birçok ülkede aleyhinizde açılan dava var. Avrupa Adalet Divanı sizin bir teknoloji firması mı yoksa ulaşım firması mı olduğunuza karar verecek. Türkiye’de bir sorun yaşıyor musunuz?
İstanbul’daki en büyük trafik nedeni her araçta ortalama 1.2 kişinin olması. Yani çoğunlukla bir otomobilde bir kişi oluyor. Şu an Türkiye’de yasal altyapısı olmayan bizim araç paylaşımı konseptimizde mesela Şişli’den Kadıköy’e geçiyosunuz yolda başkalarını da alarak oraya geçen kişileri aynı araçta toplamak mümkün oluyor. Keşke bunu yapmamıza izin verilse. İstanbul trafiğine ilaç olurduk.
- İstanbul’da günde kaç kişi Uber kullanıyor?
Aylık ortalama 10 binler kullanıyor. Genelde Uber XL yani büyük konforlu araçlar tercih ediliyor.
Galatasaray aşığı Koreli
“Ben 1991-98 arası buradaydım, babamın işi dolayısıyla. Sonra 2008’de tekrar geldim Türkiye’ye. Ailem de burada. Zaten kardeş ülkeyiz sizinle. Ben ABD’de okurken yurttaki odamda iki bayrak vardı. Biri Türk bayrağı diğeri ise Galatasaray bayrağı. Koyu bir Galatasaray’lıyım. Bir dönem maçlarına da kaçırmadan gidiyordum.”
UberGO tarifesi
Açılış: 3 TL
Kilometre: 1.35 TL+0.30 TL/dk
Taksi tarifesi
Açılış: 3.20 TL
Bekleme: 0.35 TL/dk
Kilometre: 2.00 TL
Seçimde ücretsizdi
Uber son iki seçimde 2 bin 400 seçmen ve sandık görevlisini promosyon koduyla ücretsiz sandıklara taşımış. Austin, ‘Gecelere kadar çalışanlar, engelliler ücretsiz olarak götürüldüler’ dedi.
50 milyar dolar
Travis Kalanick adlı ABD’nin 32 yaşında kurduğu Uber’in değerinin şimdi 50 milyar doları aştığı hesaplanıyor.
Türkiye’deki geliri Hollanda’ya gidiyor
- Vergi ödüyor mu Uber Türkiye?
Uber Türkiye diye bir teknoloji firması var. Orada çalışanların hepsi tabi ki vergi sorumluluğunu yerine getiriyor. Yolculuk kısmını sorarsanız, biz başkasının (Anlaşmalı turizm firmaları) üzerinden fatura kesemiyoruz. O nedenle ortaya çıkan KDV’yi yolculuğu gerçekleştiren firma ödüyor. Biz müşteri ile hizmet vereni bir araya getiren bir teknoloji şirketi olarak yüzde 20 komisyon alıyoruz.
- Burada kazandığınız gelir Türkiye’de mi kalıyor peki?
Hayır, Hollanda’ya aktarılıyor. Biz yolcuyla sürücüyü teknolojiyle birleştiriyoruz. O teknoloji de Türkiye’den değil Hollanda üzerinden gerçekleşiyor.
- Birçok insan bunu ‘Türkiye’den para kazanıp Türkiye’de vergi ödememek’ olarak yorumlayabilir ama?
Yolculuğunuz 100 lira tuttu diyelim. Normal şartlarda 80 lira Türkiye’de kalır, 20 lira yurtdışına geçmesi gerekir ama şu an Türkiye’deki faaliyetlerimiz üzerinde promosyon tanıtım dahil edildiğinde masrafımız 110-120 lira tek yolculuk için. Şöyle söyleyeyim. Uber’in her şeyi Türkiye üzerinden olsa bile vergi ödemezdi çünkü zarar ediyor olurdu. Şu an hala yatırım sürecindeyiz.
- Türkiye ve İstanbul hedefiniz nedir? İstanbul trafiğini nasıl rahatlatacaksınız?
İstanbul, Uber gibi bir teknoloji firması için süper bir fırsat. Çünkü 2 milyon gibi bir araç sayısı mevcut. Yüzde 90’ı boş gidip geliyor. Uber öyle bir hale geldi ki ABD’de insanlar kendi aracından vazgeçip Uber kullanıyor. Siz bir turizm şirketi aracısınız. Havaalanına transfer götürüyorsunuz. Tam dönerken başka bi iş çıkıyor ve araç dolaşımda olmaya devam ediyor. Sarı taksi olunca da müşteri bulmak için boş boş dolanırsın. Uber’de ise aracı merkezi bir yere park edersin sinyalin gelmesini beklersin. Ortalıkta boş dolaşan araç bırakmıyor sistemimiz. Hem de yakıt açısından tasarruf sağlıyor.
‘Şu işe bak, İstanbul’a geldik şoför Japon çıktı’
Austin, Uber ile ilgili güvenlik kaygılarına şöyle yanıt veriyor: Sürücüler yasal gerekliliklerin dışında, sınavlarda ve sabıka kontrolünden geçiyorlar. Sabıka konusunda taksicilerle baya uğraştım. Çoğu ben sabıka kaydı istediğim zaman uğraşmak istemiyor. Sabıkalı çok taksici var. ‘Önemli bir şey değil’ diyorlar ama ben kesinlikle Uber’de sabıkalı birini çalıştırmıyorum. Maalesef Türkiye’de sürücülere disiplin lazım. Yazılı halde gösteriyorum şunu giyin bunu giymeyin şeklinde.
Kullananların yüzde 40’ı turist
Türkiye’de Uber kullananların yüzde 40’ı turist. İstanbul’da çoğunlukla Arap turistler oluyor. İlk başlarda sürücüler müşterisi Arap olduğunda direkt beni arıyordu konuş diye... Ben yabancıyım ya, onların dilinden anlarım diye düşünüyorlar... Bazıları da Google Translate’e giriyorlarmış. Ben de şoför olarak birkaç defa çıktım sistemi görmek için. O gün 3 müşterim oldu. 2’si Arap çıktı. ‘Türkiye’ye geldik Japon şoför çıktı şansımıza’ diye düşünerek benimle İngilizce konuştular. İstinye Park’tan aldım müşteriyi. Genç bir kız bana 3 dolar bahşiş verdi. ‘Starbucks’tan bir kahve alırsın kendine’ dedi. (Kaynak: t-24)
