Yılda 300 milyon dolar liman yatırımı şart
Türkiye, hükümetin çizdiği hedefle, Cumhuriyet’in 100. yılında 500 milyarı ihracat olmak üzere toplam 1.2 trilyon dolar olarak tahmin edilen dış ticaret kapasitesine ulaşıp dünyanın 10 büyük ekonomisinden biri olma yolunda ilerlerken, ülkedeki ulaşım ağı bu büyüklükteki dış ticaretin yaratacağı yük trafiğini ne ölçüde karşılayacak?
Ulaştırma Bakanlığı, DLH İnşaatı Genel Müdürlüğü’nün hazırlattığı ‘Ulaştırma Kıyı Yapıları Master Plan Çalışması 2010’a göre, dış ticaretin yüzde 90’ının geçtiği Türkiye’nin limanlarındaki konteynır kapasitesi 2012, genel kargo ve dökme yük elleçleme kapasitesi 2016 yılından itibaren talebi karşılayamaz duruma gelecek. Türkiye’nin limanlarında şu anda 11.7 milyon TEU’luk konteyner kapasitesi, 276 milyon ton genel kargo ve dökme yük, 148 milyon ton sıvı dökme yük ve 2.2 milyon adet araç elleçleme kapasitesi var. Master Plan Çalışması’na göre daha iyimser tahminler içeren Türkiye Liman İşletmecileri Derneği’nin (TÜRKLİM) yayınladığı 2010 tarihli Türkiye Limancılık Sektör Raporu’na göre; 2023 yılında Türkiye limanlarında 14 milyon 353 bin TEU konteyner yükü, 319 milyon ton genel kargo ve kuru dökme yük, 103 milyon 733 bin ton sıvı dökme yük ve 3 milyon 850 bin adet motorlu araç yükünün oluşacağı tahmin ediliyor.
En önemli dış ticaret hacmini oluşturan otomotiv sektörü, 2023 yılında Türkiye’deki limanlarda 3.5 milyon adet otomobil ve hafif ticari araç elleçleme kapasitesi yaratacak. Daha çok Marmara ve azınlıkla Ege Bölgesi’nde yer alan limanlarda yapılan otomobil ve hafif ticari araç elleçlemesine yönelik mevcut 2.2 milyon araçlık kapasite 2017 yılından itibaren yeterli olmayacak. Her iki çalışmada da yer alan Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi . Yrd. Doç. Dr. Ersel Zafer Oral, 2023 yılının dış ticaret büyüklüğünün ihtiyaçlarını karşılamak için Marmara, Karadeniz, Akdeniz ve Ege’deki mevcut liman kapasitesine ek olarak her yıl 300 milyon dolarlık yatırımla, yıllık 1 milyon TEU’luk yeni kapasite oluşturulması gerektiğine dikkat çekiyor.
