Zamlar enflasyonu ne kadar arttıracak?
Merkez Bankası, elektrik ve doğal gaz tarifelerinde yapılan zamların Nisan ayı tüketici enflasyonuna doğrudan etkisine dair tahminlerini açıkladı.
Merkez Bankası, elektrik ve doğal gaz tarifelerinde yapılan düzenlemelerin Nisan ayı tüketici enflasyonuna doğrudan etkisinin 0,5 puan civarında olacağının tahmin edildiğini bildirdi.
Bu çerçevede, enerji grubu fiyat artışının Nisan ayında ivmelenerek devam etmesi ve grup yıllık enflasyonunun belirgin bir oranda yükselmesinin beklendiği ifade edildi.
Merkez Bankası'nın Ocak ayına ilişkin ''Fiyat Gelişmeleri'' değerlendirmesinde, Mart ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,41 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun bir önceki aya göre değişmeyerek yüzde 10,43 seviyesinde gerçekleştiği hatırlatıldı.
Temel enflasyon göstergelerinin aşağı yönlü eğilimini koruduğu, hizmet fiyatlarının ılımlı seyrini sürdürdüğü belirtilerek, ''Elektrik ve doğal gaz tarifelerinde yapılan düzenlemelerin Nisan ayı tüketici enflasyonuna doğrudan etkisinin 0,5 puan civarında olacağı tahmin edilmektedir'' denildi.
Mart ayında enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranının yüzde 8,28'e, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranının ise yüzde 7,91'e gerilediği belirtildi.
Kirada tarihi en düşük artış
Hizmet fiyatlarının Mart ayında yüzde 0,31 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 6,17'ye gerilediğine işaret edilerek, özellikle kiraların bu dönemde yüzde 0,19 ile endeks tarihindeki en düşük artışlarından birini gösterdiği ve grup yıllık enflasyonu yüzde 4,52 seviyesine gerilediği kaydedildi.
Artan akaryakıt fiyatlarının ulaştırma hizmetlerine yansımasının bu dönemde sınırlı kaldığı, haberleşme hizmetleri grubunda fiyatların 2011 yılı ilk çeyrek seviyesinin altındaki seyrini sürdürdüğü ifade edildi.
Artış gösteren tek ana hizmet kalemi lokanta ve oteller
Lokanta ve oteller grubu yıllık enflasyonunun Mart ayında artış gösteren tek ana hizmet kalemi olduğu, bu gelişmeler neticesinde yemek ve ulaştırma hariç hizmet grubunda yıllık enflasyonun azalış eğilimini sürdürerek yüzde 4,70 seviyesine gerilediği bildirildi.
Değerlendirmede, mevsimsellikten arındırılmış fiyatlarla yayılım endeksinin, hizmet fiyatlarının ana eğiliminde ılımlı görünümün sürdüğüne işaret ettiği belirtilerek, şöyle denildi:
''Mart ayında temel mal grubu yıllık enflasyonu 0,33 puan gerileyerek yüzde 9,82 olmuştur. 2011 yılı içinde gözlenen döviz kuru gelişmelerinin enflasyon üzerindeki birikimli etkilerinin zayıflaması dayanıklı tüketim malları fiyatları kanalıyla temel mal grubu yıllık enflasyonunu olumlu yönde etkilemiştir. Dayanıklı mal (altın hariç) grubu fiyat endeksinde Mart ayında kaydedilen düşüşte sırasıyla yüzde 0,45 ve 0,47 oranlarında gerileyen mobilya ve otomobil fiyatları etkili olmuştur.
Diğer taraftan, giyim grubu yıllık enflasyonu yükselişini sürdürürken, giyim ve dayanıklı dışı temel mal fiyatlarındaki artış eğilimi Mart ayında hızlanmıştır. Mart ayında enerji fiyatları yüzde 2,02 oranında artmış ve bu artışın aylık tüketici enflasyonuna katkısı 0,30 puan oluşmuştur. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki artış ve Türk lirasında gözlenen sınırlı orandaki değer kaybı sonucunda yüzde 4,23 oranında yükselen yurt içi akaryakıt fiyatları belirleyici olmuştur.
Benzer şekilde, bu dönemde tüpgaz fiyatları artış yönünde ivmelenirken, katı yakıt fiyatları hızı azalmakla birlikte yükselişini sürdürmüştür. Sonuç olarak, enerji grubu yıllık enflasyonu 0,80 puan artarak yüzde 13,39 olmuştur. Nisan ayı itibarıyla elektrik ve doğal gaz tarifelerinde gidilen artışların ilgili ay tüketici enflasyonuna doğrudan etkisinin 0,5 puan civarında olacağı öngörülmektedir.''
Bu çerçevede, enerji grubu fiyat artışının Nisan ayında ivmelenerek devam etmesi ve grup yıllık enflasyonunun belirgin bir oranda yükselmesinin beklendiği bildirildi.
İşlenmiş et ürünleri fiyatlarındaki yükseliş
Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatlarının Mart ayında yüzde 0,33 oranında azaldığı ve grup yıllık enflasyonunun yüzde 11,25 ile görece yatay seyrettiği belirtildi.
Mevsimsel etkilerden arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatlarının bu dönemde gerileyerek, son iki aydaki ılımlı görünümünü sürdürdüğü, bu dönemde taze meyve ve sebze fiyatlarının geçmiş yıllar ortalamasına kıyasla daha yüksek bir oranda azalış gösterdiği, kırmızı et fiyatlarındaki düşüşün ise hız kesmekle birlikte devam ettiği, ancak işlenmemiş gıda fiyatları yıllık artış oranının düşük bazın etkisiyle sınırlı bir oranda yükselerek yüzde 13,35 olduğu vurgulandı.
İşlenmiş gıda fiyatlarının Mart ayında yüzde 0,40 oranında yükselerek, son 8 ayın en düşük artışını kaydettiği, ekmek ve tahıl ürünlerinde fiyat artışları yavaşlarken, süt fiyatlarındaki gerilemeye paralel olarak peynir ve diğer süt ürünleri fiyatlarında azalış gözlendiği bildirildi.
Bu dönemde katı-sıvı yağ fiyatlarındaki artışlar azalarak devam ederken, işlenmiş et ürünleri fiyatlarındaki yükseliş dikkat çektiği, bu gelişmeler sonucunda işlenmiş gıda grubu yıllık enflasyonunun yüzde 9,44 ile nispeten yatay seyrettiği belirtildi.
ÜFE
Mart ayında üretici fiyatları yüzde 0,36 oranında artarken, yıllık enflasyonun 0,93 puan azalarak yüzde 8,22 olduğu hatırlatıldı. Tarım fiyatlarının işlenmemiş gıda fiyatlarına da yansıyan bir şekilde gerilediği ve grup yıllık enflasyonunun yaklaşık 2 puan azalarak yüzde 6,16 olduğu ifade edildi.
Bu dönemde canlı hayvan ve hayvansal ürünler grubu fiyatlarındaki gerilemenin sürdüğü, benzer şekilde, bir önceki ay yükselen buğday ve pamuk fiyatlarının ise bu dönemde, pamuk fiyatlarında yüzde 4,80 gibi yüksek bir oranda olmak üzere gerilediğine dikkat çekildi.
İmalat sanayine girdi oluşturan diğer tarım ürünlerinden ayçiçeği ve mısır fiyatlarında sırasıyla yüzde 2,05 ve 3,82 ile yüksek oranlı artışlar gözlendiği, imalat sanayi fiyatları Mart ayında yüzde 0,95 oranında artarken, yıllık enflasyonun 0,57 puan azalışla yüzde 8,97'ye gerilediği ifade edildi.
Uluslararası fiyat gelişmeleriyle Türk lirasındaki sınırlı değer kaybının etkisiyle petrol ürünleri ve ana metal imalatı fiyatlarının sırasıyla yüzde 5,53 ve 3,15 oranlarında arttığı, petrol ve ana metal grupları dışlandığında ise imalat sanayi fiyatlarının bir önceki aya kıyasla yüzde 0,54 oranında arttığı, grup yıllık enflasyonunun 0,72 puanlık azalışla yüzde 8,18 seviyesine gerilediği kaydedildi.
MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, dayanıklı mallarda fiyatların gerilediği diğer gruplarda ise fiyatların arttığı belirtildi.
Dayanıklı mal grubunda fiyatlar ev aletleri ve mobilya fiyatlarına bağlı olarak gerilerken, dayanıksız mallarda fiyatların başta et ürünleri olmak üzere gıda imalatı fiyatlarındaki artışlarla yükseldiği bildirildi.
Ara malları fiyatlarının ana metal ürünleri imalatı; sermaye malları fiyatlarının ise makine ve teçhizat ile elektrikli makine imalatı fiyatlarındaki artışlara bağlı olarak sırasıyla yüzde 1,04 ve 0,57 oranlarında arttığı kaydedildi.
