"Acenteler kendi adına bilet bastıramaz"
“Taşımacının biletinin kullanılması konusunda bir süre uzatımı söz konusu olmayıp, taşımacının bastırdığı biletlerin acentelerce kaşelenerek kullanılması gerekir. Kendi biletini kullanan araç sahipleri cezalandırılacak.”
Acenteler tarafından taşımacının biletinin kullanılması konusunda Müsteşar Yardımcısı Talat Aydın’la gerçekleştirilen röportajı yayınlıyoruz.
Kurala uyum için; acentelerin, maliyede taşımacı adına kayıtlı bilet kullanmaları zorunlu mudur? Maliyede kendi adlarına kayıtlı bilet kullanarak kurala uyum imkanı var mıdır? Varsa nasıl?
4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun 10’uncu ve Yönetmeliğin 8/1- (d) ve (e) maddelerinde acente ve komisyonculuk yapanlar konusunda F1 ve F2 yetki belgesi sahibi acenteler, sözleşme ile acentelik hizmeti verdiği yetki belgesi sahibi taşımacıların biletlerini kullanmak zorundadır. Taşımacı firmanın adına basılmış yolcu biletleri üzerinde ayrıca acente firmanın adı, ünvanı, adresi, vergi dairesinin adı ve hesap numarasının da yer aldığı bilgilerin/kaşenin bulunması/basılması da zorunluluğu olduğundan kendi adlarına bilet bastırılamaz ve kullanılamaz.
Kurala uyumda bir erteleme/süre uzatımı var mıdır?
Sektörden gelen talep üzerine, yolcu taşımacılığında acentelik hizmeti veren firmaların Karayolu Taşıma Yönetmeliği’ndeki şartlara uyum sağlayabilmesi amacıyla, Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin geçici 1’inci maddesinin 11’inci fıkrası ile 30.09.2010 tarihine kadar bir uyum süresi tanınmış olup bu süre 30.09.2010 tarihinde sona erdiğinden Yönetmelik gereği yeni bir süre verilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Acenteler tarafından tanzim edilen biletlerde acente bilgileri (adı, unvanı, adresi, vergi dairesinin adı ve hesap numarası) basılı değilse; kaşelemek yerine, bilgisayar ile bilet tanziminde bu bilgiler ilgili yerlere bilgisayar ile yazdırılabilir mi?
F1 ve F2 yetki belgesi sahibi acenteler tarafından sözleşme ile acentelik hizmeti verdikleri yetki belgesi sahibi taşımacı firmaların elektronik ortamda hazırlanmış yolcu biletlerinin üzerinde ayrıca acente firma bilgilerinin de uygun bir yerde eksiksiz olarak yer alması veya bu bilgilerin yer aldığı kaşenin basılması kanun ve yönetmelik hükümlerine uygun olur.
Gerek basım, gerek kaşeleme ve gerekse bilgisayar ile yazım hallerinde çok fazla olan acente bilgilerinin bulundurulması zorluklar arz etmektedir. Bu bilgiler azaltılabilir mi?
Acente Yetki belgesi alabilmek için zaten vergi kaydı arandığına ve gerektiğinde buradan bulunabileceğine göre acentenin yetki belgesi numarası, ad veya unvanı, düzenlendiği yer (merkez veya şubenin yeri: İstanbul Göztepe, Ankara Kızılay… gibi) yazılsa yeterli olabilir mi?
Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 38’inci maddesinin 3’üncü fıkrası gereğince düzenlenmesi gereken yolcu biletlerinde; yetki belgesi sahibi taşımacının adı/unvanı, adresi, vergi dairesi adı ve hesap numarası ile yolcunun adı, soyadı, kalkış ve varış yeri, koltuk numarası, hareket tarihi ve saati, taşıma ücreti, biletin seri ve müteselsil sıra numarası ve düzenleme tarihinin yer alması zorunludur. Ayrıca, acentelik hizmeti veren F1 ve F2 yetki belgesi sahibi yetkili acenteler tarafından yetki belgesi sahibi taşımacı adına düzenlenecek yolcu biletleri üzerinde yönetmeliğin 38’inci maddesinin 3’üncü fıkrasındaki bilgilere ek olarak acentenin adı, unvanı, adresi, vergi dairesinin adı ve hesap numarasının da eksiksiz yer alması gerektiğinden ve yönetmelik hükmü olduğundan sadece, soruda sorulanların bilette yer alması yeterli değildir.
B2, D2 gibi tarifesiz/grup/turizm taşımalarına acentelik hali mümkün ancak bu durumda taşıma sözleşmesine ilişkin bir açıklama ve zorunluluk yok. Bir açıklama yapılabilir mi? Acente karşı tarafa kimin faturasını verecektir?
B2 ve D2 yetki belgesi sahibi taşımacı firmaların sözleşme ile acentelik hizmeti aldıkları F1-F2 yetki belgesi sahibi acentelerin, tarifesiz yolcu taşıması için düzenleyecekleri taşıma sözleşmesinde taşımacı firma ile müşterinin adı, soyadı veya unvanları, kalkış ve varış yeri, taşıma güzergahı, taşımanın yapılacağı gün/günler ve saat/saatler, taşınacak yolcu sayısı, taşıma ücretinin belirtilmesi ve her seferde taşınan yolcuların numaralandırılmış oturma yerlerine göre düzenlenmiş yolcu isim listesinin bulunması zorunludur.
Ayrıca, F1-F2 yetki belgesi sahibi acentelerin taşımacı firma adına düzenleyecekleri taşıma sözleşmesinde; taşımacı firma bilgilerine ek olarak acente firmanın adı, unvanı, adresi, vergi dairesinin adı ve hesap numarasının da yer aldığı bilgilerin/kaşenin bulunması/basılması veya bunun elektronik ortamda hazırlanması zorunludur. F1-F2 yetki belgesi sahibi acenteler, B2 ve D2 yetki belgesi sahibi taşımacı firma adına taşımacı firmaya ait faturayı düzenlerken yine, acentelik bilgilerinin yer aldağı kaşeyi basmak zorundadır.
Otobüse biletsiz olarak alınan yolculara bilet tanzimi nasıl olacaktır? Kimin bileti tanzim edilecektir?
Yönetmelik gereği, tarifeli yolcu taşımalarında kalkış ve varışların bir terminalden yapılması esastır. Terminal ve ara duraklar dışında yolcu indirilip bindirilmez. Tarifeli yolcu taşımalarında her yolcu için ayrı ayrı yolcu bileti düzenlenmesi zorunlu olup, tarifeli yolcu taşımalarında biletsiz, tarifesiz yolcu taşımalarında taşıma sözleşmesiz, eşya taşımalarında ise taşıma senetsiz taşıma yapılamaz. Yetki belgesi sahipleri, yaptıkları bu sözleşmelere uymakla yükümlüdürler.
Bu nedenle; yetki belgesi sahibi taşımacı firma adına basılmış yolcu bileti, kendi şubeleri veya sözleşmeyle yetki verdiği acente firmalar tarafından düzenlenebilir. Taşımacı firmanın yetki belgesine kayıtlı sözleşmeli bir taşıt, terminal ve ara duraklar dışında yolcu indirilip bindirmesi ve araç sahibi kendi biletini kullanması halinde araç sahibine 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun 26’ncı maddesi gereğince yapılan ihlale göre idari para cezası tutanağı düzenlenmesi gerekmektedir.
