ABD 41 yıl sonra ilk kez petrol ihraç etti. 40 milyon dolar değerindeki petrol ihracatı, dün Texas'taki bir limandan ayrılarak Güney Kore'ye hareket eden bir tankerle gerçekleştirildi.
Sembolik değerdeki ihracat, 41 yıllık yasağın ardından ABD'nin dünya petrol piyasasına tekrar tedarikçi olarak geri dönmesinin ilk adımı olarak nitelendirildi. ABD'nin böylelikle enerji pazarında pay elde ederek, petrol fiyatları üzerinde de doğrudan söz hakkına sahip olabileceği gündeme geldi. ABD'de 2000'li yılların başından beri hızla gelişen kaya gazı teknolojisi, bu ülkeyi net enerji ithalatçısı konumundan net ihracatçı konumuna yükseltti.
‘Kaya gazı devrimi’ olarak nitelendirilen bu süreçte ABD, 1990'da sadece 4 milyon metreküp olan kaya gazı üretimini 2013 yılında 245 milyon metreküpe yükseltti. Bu gelişmelerin sonucunda, ABD'deki petrol ve doğalgaz üreticileri uzun süredir artan üretim miktarlarının ihracat için değerlendirilmesi konusunda lobi faaliyeti yürütüyorlardı. Bir süre önce ABD kaynaklı petrol ürünlerinin ihracatına yönelik ilk lisansın verilmesinin ardından, diğer şirketlerin de emsal karar üzerinden ihracata başlayacağı tahmin ediliyor.
1973 PETROL KRİZİ
Mısır ve Suriye, 1973 yılının ekim ayında İsrail'e savaş açtı. 'Yom Kippur' olarak adlandırılan bu savaşın başlamasından 6 gün sonra OPEC üyesi Arap ülkeleri, ABD, İngiltere, Japonya, Kanada ve Hollanda'ya savaşta İsrail'e yardım ettikleri gerekçesi ile petrol ambargosu uygulama kararı aldı. Dünyada petrol tedarik krizinin yaşanmasına neden olan ambargo, Mart 1974'te son bulduğunda petrol fiyatları varil başına 3 dolardan yaklaşık 12 dolara fırladı.
ABD, bu krizin ardından, kendi ülke sınırları dahilinde çıkarılan rafine edilmemiş petrol ve doğalgaz ürünlerinin ihracatına yasak getirdi. Bu yasağa daha sonra rafine edilmiş ve ağır işlemden geçmiş petrol ürünleri de dahil değildi. Yasak, Kanada'ya ham petrol ihracatı ile Amerikan şirketlerinin ülke dışından elde ettiği ham petrol ihracatını kapsamadı.
Uzmanlar, dün gerçekleştirilen ihracata konu petrol ürünün "kondensat" olarak bilinen ultra hafif petrol olduğunu ifade ediyor. Bu ürün, benzin, dizel veya jet yakıtı olarak işlenebilecek bir özelliğe sahip. İki ABD'li firma açtıkları davaları kazanarak ABD Ticaret Bakanlığından ihracat izni almayı başardı fakat bakanlığın izni şu an için sadece Texas'taki Eagle Ford Shale formasyonundan elde edilen ürünleri kapsıyor.
