Rusya ile Türkiye arasındaki jet krizi, Ege Denizi’ne de sıçradı. Rus savaş gemisi, dün üzerine doğru geldiğini iddia ettiği Türk balıkçı teknesi 'Geçiciler 1'e uyarı ateşi açtı. Rusya Savunma Bakanlığı, olay üzerine Moskova’daki Türk askeri ataşesini çağırdı.
Moskova ile Ankara arasında geçtiğimiz ay Suriye sınırında düşürülen Rus savaş uçağının ardından bu defa da Ege Denizi’nde gemi krizi patlak verdi. Rusya’ya ait bir savaş gemisi, üzerine doğru geldiğini iddia ettiği bir Türk balıkçı teknesine uyarı ateşi açtı.
600 METRE KALA
Rusya Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına göre dün TSİ ile 08.03’te yaşanan olayda Rusya’nın Karadeniz Donanması’na bağlı Smetlivy adlı savaş gemisi, Yunanistan’ın Limni Adası’nın 22 kilometre açığındayken, 1 kilometre uzaklıkta kendisine yaklaşmakta olan Türk balıkçı teknesini fark etti. Rus destroyeri, çarpışmayı önlemek için telsizle iletişime geçerek balıkçı teknesini uyarmayı denedi ancak yanıt alamayınca fişek ve fenerle uyarılarını sürdürdü. Rus tarafının iddiasına göre tüm bunlara rağmen balıkçı teknesi, yönününü değiştirmedi. Bunun üzerine mesafe 600 metreye düşünce gemiden uyarı ateşi açıldı. Rus yetkililer, ateşin, hafif silahlarla ve tekne menzil dışındayken açıldığını vurguladı. Uyarı ateşinin ardından Türk teknesinin, yönünü değiştirdiği ve Rus savaş gemisine 540 metre uzaklıktan geçtiği ileri sürüldü.
TÜRK ATAŞE ÇAĞRILDI
Rusya Savunma Bakanlığı Türk askeri ataşesini olay üzerine çağırdı. Bakanlık Sözcülüğü’nün açıklamasında, “Türkiye’nin Moskova’daki askeri ataşesine bu tür olayların yıkıcı sonuçlara yol açabileceği söylendi. Ankara’nın Suriye’de uluslararası terörizme karşı savaşan Rus askeri birliğine karşı provokatif davranışlara son verilmesi istendi. Ege Denizi’nde, “Geçiciler Balıkçılık” teknesinin Rus donanmasına ait “Smetlivy” gemisine karşı sergilediği davranışları anlatılarak, ateş açmak zorunda kalındığı da hatırlatıldı” denildi.
Libya görüşmeleri için Roma’da bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ege Denizi’nde yaşanan olaya ilişkin şunları söyledi: “Rus tarafından açıklamayı gördük. Şimdi o balıkçı teknesi tespit edildi ve balıkçı ile de görüştükten ve olayın nasıl olduğuna dair bilgi aldıktan sonra gerekli açıklamalarımızı biz de yaparız ama biz hep şunu söylüyoruz; gerilimden yana değiliz. Biz gerilimleri diyalog yoluyla aşmadan yanayız ve 24 Kasım’da yaşanan bu üzücü olaydan sonra da attığımız adımlar hep bu yönde oldu.”
ATEŞ AÇILDIĞINI FARK ETMEDİK
Balıkçı teknesi ‘Geçiciler 1’in kaptanı Muzaffer Geçici, “Bize ateş açıldığından haberimiz yok. Elimizde görüntü kayıtları var. Sahil Güvenliğe teslim edip ifade verdik” dedi. DHA’ya konuşan Geçici, şöyle devam etti: “Gökçeada ile Bozcaada arasında avlanıyorduk. Stop halindeki savaş gemisinin bir mil açığından geçtik. Gemimizde kamera sistemleri var. Sahil Güvenlik yetkililerine verdik. Onlar stop vaziyetteydi. Biz yolumuza gidiyorduk. Onların Rus gemisi olduğunu dahi bilmiyorduk. NATO gemisi zannettik. Saat 08.30’da yanlarından geçtik. Bize bir taciz veya ateş olduğunu duymadık. Şu anda Gökçeada’nın 5-6 mil açığındayız. Yanımızda Sahil Güvenlik 308 var. İfade verdik. Kamera görüntülerini de teslim ettik. O geminin Rus gemisi olacağı aklımızdan daha geçmedi.”
ULUSLARARASI SULARDA OLDU
Yunanistan Savunma Bakanlığı’ndan Yunan medyasına sızan haberlere göre, rotası Rusya olan Smetlivy savaş gemisi Ege’nin uluslararası sularında seyrediyor ve Çanakkale Boğazı’na girmek için Türk makamlarının onayını bekliyordu. Aynı yetkililer, Rus savaş gemisinin geçen cumartesi geceyarısından biraz önce uluslararası denizcilik iletişim kanalı “Link 16”dan bir Türk gemisine 2 milden fazla yaklaşmaması için uyarı yaptığını bildirdi.
Rusya’nın, Yunanistan’ın Limni Adası açıklarında ’Smetlivy’ adlı destroyerin bu sabah ‘çarpışmayı önlemek için uyarı ateşi açtığını’ açıkladığı balıkçı teknesi ’Geçiciler 1’in kaptanı Muzaffer Geçici, konuştu. Geçici, "Bize ateş açıldığından haberimiz yok. Elimizde görüntü kayıtları var. Sahil Güvenliğe teslim edip ifade verdik. Avlanmaya devam ediyoruz" dedi.
Rus donanmasına ait savaş gemisinin bu sabah Ege Denizi’nin uluslararası sularında çarpışma noktasına geldiği iddia edilen Bandırma Limanı’na kayıtlı ’Geçiciler- 1’ adlı teknenin kaptanı Muzaffer Geçici konuyla ilgili konuştu.
Bugün saat 19.00 sıralarında irtibat kurduğumuz kaptan Muzaffer Geçici, Gökçeada’nın 5-6 mil açıklarında avlanmayı sürdürdüklerini söyledi. Rus donanmasına ait ’Kashin’ sınıfı 810 borda numaralı güdümlü füze destroyeri ’Smetlivy’ in kendilerine ateş açtığını fark etmediklerini belirten kaptan Muzaffer Geçici, şunları söyledi:
"Gökçeada ile Bozcaada arasında avlanıyorduk. Stop halindeki savaş gemisinin bir mil açığından geçtik. Gemimizde kamera sistemleri var. Sahil Güvenlik yetkililerine verdik. Onlar stop vaziyetteydi. Biz yolumuza gidiyorduk. Onların Rus gemisi olduğunu dahi bilmiyorduk. NATO gemisi zannettik. Saat 08.30’da yanlarından geçtik. Bize bir taciz veya ateş olduğunu duymadık. Şu anda Gökçeada’nın 5-6 mil açığındayız. Yanımızda Sahil Güvenlik 308 var. İfade verdik. Kamera görüntülerini de teslim ettik. O geminin Rus gemisi olacağı aklımızdan daha geçmedi."
Muzaffer Geçici, Gökçeada ile Bozcaada arasında avlanmaya devam edeceklerini de sözlerine ekledi.
"DENİZDE ÇATIŞMAYI ÖNLEMEDE BÖYLE USUL YOK"
Rus donanmasının ’Smetlivy’ isimli gemisinin Ege Denizi’nde bir Türk balıkçı gemisi ile çarpışmayı engellemek için uyarı ateşi açmasını değerlendiren Piri Reis Üniversitesi Denizcilik Tarihi Araştırma Merkezi Müdür Vekili, Uluslararası İlişkiler Uzmanı Emekli Deniz Kurmay Albay Dr. Murad Hatip, uluslararası kurallara göre, denizde çatışmayı önlemede böyle bir usul olmadığını söyledi.
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Emekli Kurmay Albay Murad Hatip, geçen 4 Aralık günü İstanbul Boğazı’ndan geçen Rus Savaş Gemisi ’Caesar Kunikov’un üst güvertesinde bir roketatarlı denizci bulundurmasının dostane davranış olmadığına dikkat çekti. Bunun siyasi nezaket kurallarına sığmayacağını belirten Hatip, "Ayrıca 10 gün sonra Limni Adası açıklarında uluslararası sularda hiçbir tehlike arz etmeyen bir balıkçı teknesine ateş açılması da uygun bir davranış, dostane bir davranış değildir.
Rus Bakanlığı’nın yaptığı açıklamada, çatışmayı önlemek maksadıyla, ikaz maksadıyla ateşin yapıldığı söylenmektedir. Ancak uluslararası denizde çatışmayı önlemek kurallarına göre, denizde çatışmayı önlemede herhangi bir şekilde böyle bir usul yoktur. Bu şekilde davranışların Rusya ile Türkiye arasındaki son günlerde oluşan siyasi krizi daha da tırmandıracağını değerlendiriyorum.
Türkiye bir noktada, kendi açısında itidalli davranırken, Rusya tarafından bunun karşısında krizi daha da yukarıya çekme çabasında olduğunu görmekteyim. Denizcilik kuralları gereğince, denizde çatışmayı önlemek için bütün gemilerin, teknelerin uygulayacağı bir tüzük var. Bütün dünya devletlerindeki gemiler, bu gerek harp gemisi gerek sivil gemi gerekse de balıkçı gemileri olsun, hepsi için geçerlidir, uygulamak zorundadır ve de uygularlar. Bu çatışmayı önleme kurallarında ateş açma gibi herhangi bir hususun olmadığını belirtmek istiyorum" dedi.
’TÜRK BOĞAZLARI RUSYA İÇİN BİR NEFES BORUSUDUR’
Hatip, bundan sonra iki tarafın da daha itidalli davranması gerektiğini belirterek, "Türkiye için boğazların önemi yadsınamaz. Ancak Rusya için de Türk boğazları bir nefes borusu, bir yemek borusu kadar önemlidir. Onun için Türk boğazlarında, Türk karasularında ve Türk karasularından uluslararası sulara geçişlerde çok hassas davranması Rusya’nın milli menfaatleri açısında çok daha önemlidir" dedi.
Rusya Savunma Bakanlığı Basın Servisi’nden yapılan açıklamada, "13 Aralık 2015 tarihinde Yunan Lemnos Adası’ndan 22 kilometre uzaklıkta Ege Denizi’nin kuzey kısmında bulunan Rus ’Smetlivy’ devriye gemisi Türk balıkçı gemisi ile çarpışma olasılığını son anda engelledi" denildi.
ÇAVUŞOĞLU'NDAN AÇIKLAMA
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ege Denizi’nde Rus savaş gemisinden Türk balıkçı teknesine ateş açılmasına ilişkin açıklamalarda bulundu ve gerilimden yana olmadıklarını ifade etti.
Roma’da katıldığı Uluslararası Libya Konferansı sonrası Türk gazetecilere açıklamalar yapan Bakan Çavuşoğlu, “Rus tarafından açıklamayı gördük. Şimdi o balıkçı teknesi tespit edildi ve balıkçıyla da görüştükten sonra biz de nasıl olduğuna dair bilgi aldıktan sonra biz de gerekli açıklamalarımızı yaparız” dedi.
“Ama biz hep şunu söylüyoruz: gerilimden yana değiliz, gerilimleri diyalog yoluyla aşmadan yanayız” diyen Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “24 Kasım’da yaşanan bu üzücü olaydan sonra da hep attığımız adımlar bu yönde olmuştur. Bu konuda Türkiye’nin hakkını tüm dünya da teslim ediyor. Türkiye’nin olgun yaklaşımı, sabırlı yaklaşımı, diyalogtan yana olması ve gerilimi tırmandırmak istememesi herkes tarafından takdirle de karşılanmaktadır. Dolayısıyla balıkçıdan gerçek bilgileri, olayın nasıl gerçekleştiğini dinledikten sonra gerekli açıklamaları da zaten yaparız.”
