Tersanelere yeni sipariş gelmiyor
ODEK kısa adıyla tanımlanan Oruç Reis Denizcilik Kulübü'nün ülke ekonomisine ve sektörüne katkı sağlamayı amaçlayan, dünya çapında Türk Denizcilik Endüstrisi'nin bilinirliğini arttırmayı amaçlayan bir sivil toplam kuruluşu olduğunu belirten Genel Sekreter Vedat Parlar, sivil toplum kuruluşları olan TÜSİAD, MÜSİAD ve TUSKON gibi denizcilik sektöründeki eksikliği gidermek amacıyla faaliyet gösterdiklerini söyledi.
ODEK'in uzun yıllardır birbirini sayan, seven denizcilik sektöründeki girişimcilerin bir araya gelme arzusu neticesinde ortaya çıkan bir oluşum olduğunu vurgulayan Vedat Parlar şöyle devam etti:
"Genel bir değerlendirme yaptığımızda gemi inşa sanayii konusunda rakamları ve grafikleri çok iyi okumak gerekir. Son 40 yıla baktığımızda, dünya filosu, 1982 ile 1987 yılları arasında dwt olarak küçük oranda azalmıştır, fakat diğer tüm zamanlarda, dünya gemi filosu sürekli büyümüştür. Dünya tarihinin kilometre taşlarının arkasında hep gemi inşaat sektörünü direkt veya dolaylı olarak görürsünüz. Bu durum gelecekte de böyle olacaktır. Burada önemli olan, Türkiye olarak, bizim bu devasa sanayinin neresinde olduğumuzdur."
2011 umut yılı olsa da...
G-20 ülkelerinin, 2010 yılı ilk yarısındaki büyüme rakamları ve 2011 öngörülerinin pozitif yönde olmasının sektör için ümit verici olduğunu ifade eden Parlar, "Ancak piyasaya girecek yeni gemilerle birlikte, bu olumlu gelişmenin navlunlara ne kadar yansıyacağı konusundan emin değiliz. Bu konuda bir tahminde bulunmak zor. Gemi İnşa Sektörü olarak, siparişlerin 2010 yılına benzer bir süreç izleyeceğini ve birçok siparişin yine Çin, Japonya ve Kore'nin paylaşacağı öngörüsü ağır basıyor. Bizim için değişen bir şey olacağını düşünmüyoruz. Türk gemi inşa sektörü adına konuşursak, son iki yıldır herhangi bir önlem alınmaması nedeniyle 2011 yılı da şu anda pek parlak görünmüyor. Tersaneler, ellerindeki siparişlerinin tamamına yakınını 2010 yılının ilk yarısında tamamladılar ve diğerleri de bitmek üzere. Maalesef, bu tablo son derece endişe vericidir ve acil önlemler alınmaz ise 2011 yılının, bu tablodan daha kötü bir görüntüsü olacağını sanıyoruz" dedi. Türkiye'nin gemi inşada zirve yaptığı 2008 yılında uluslararası pazardan yüzde 0,8 pay aldığını belirten Vedat Parlar, durum böyleyken, bazı söz sahibi kişilerin "Dünyada beşinci olduk" demesi, sektörü oluğundan büyük göstererek rehavet oluşmasına neden olduğunu söyledi.
Dünya beşinciliğinin adet bazında olduğunu hatırlatan Vedat Parlar şöyle devam etti:
"Tersanelerimize sipariş verenlerin çoğunluğu Türk armatör ve bizzat tersanecilerin kendileridir. Kendi tersanesine sipariş veren 80-90 adet gemi olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Türk armatörlerden içerisinde, tersanelere 45 adede varan sipariş verenler olmuştur. Bu rakamlar, Türkiye'yi söz konusu 5'inciliğe yükseltmiş, hatta o dönem, ‘sektör yüzde 360 büyüdü' denmiştir. Ne yazık ki krizle birlikte tüm bu siparişler iptal edilmiş veya ertelenmiş olduğundan kısa sürede tersanelerin hemen hepsi siparişsiz kalmıştır. Bu olumsuz gelişme, bankaları da ürküterek, kredi konusunda zorlukları beraberinde getirmiştir. Devlet yetkilerince de 1-2 yıl önce kâğıt üzerinde gerçekleşen ama reele yansımayan büyüme tersanecilere hatırlatılarak, "Kazandığınız paralar ne oldu" sorularına muhatap kalan sektör yetkilileri, şu anda durumu ne devlet yetkililerine ne de finans sektörüne anlatabilmektedir. Aslında, krizin geleceği 2007 yılında ilk sinyallerini siparişlerin azalmasıyla belli olmuştu. O döneme ilişkin raporlar, 2007 yılı son çeyreği ile 2008 yılı ilk yarısında tersanelerimize verilen siparişlerin bir elin parmaklarını geçmediğini gösteriyor."
Tersanelere yeni sipariş gelmiyor
Sektörün en önemli sorununun yeni sipariş olmaması olduğuna dikkat çeken Parlar, "Yan sanayiine ağırlık verilmesi gerekiyor. Yeni inşa gemiler, bazı türlerde yüzde 60'a varan oranda yurtdışına bağlı ve buna rekabet gücümüzü azaltıyor. Güney Kore, bugünkü durumuna 70'li yıllarda belirlediği 10–15 yıllık planlar ile geldi. Ülkemizde de sektörün tüm oyuncuları bir araya gelip, uzun süreli hedefler koymalı. Böylece 10 yıl içinde Japonya ve Kore ile rekabet etme fırsatı bulabiliriz. Öncelikle buna devletin inanması, istemesi ve öncülük yapması gerekiyor. Sipariş alınamamasında, sektörün yanlış yönlendirilmesi, yurtdışı tanıtım eksikliği ve hatta yanlış tanıtılması, iyi pazar araştırmalarının yapılmaması gibi faktörler önemli rol oynamıştır. Sektördeki ve yönetimlerdeki herkes özeleştiri yaparak aynı hataları bir daha yapmamak üzere, gelecek yıllar için acil plan ve önlemlere yoğunlaşmalıdır" dedi.
Kaynak: Osman Öndeş - Referans Gazetesi
