Türk denizciliğinin 2023 vizyonu belirlendi

İMEAK Deniz Ticaret Odası tarafından düzenlenen ve Doç Dr. Oğuz Babüroğlu'nun moderatörlüğünü yaptığı ‘Türk Denizciliğinin Geleceği Arama Konferansı Antalya’da gerçekleşti.

Arama Konferansı’na, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Suat Hayri Aka, Deniz ve İç Sular Düzenleme Genel Müdürü Cemalettin Şevli, Kıyı Yapıları ve Tersaneler Genel Müdürü Hızırreis Deniz, Deniz Ticaret Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Azman, İstanbul Liman Başkanı Hüseyin Gani Aygün, Denizcilik eski Müsteşarı Hasan Naiboğlu, Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürü Mehdi Gönülalçak, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulu Başkan Yardımcısı Hamza Taşkeser, İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Metin Kalkavan, Meclis Başkanı Cengiz Kaptanoğlu, İMEAK DTO Şube Başkanları, Meclis üyeleri, sektör temsilcileri ile birlikte sektör basını katıldı.

Oldukça verimli çalışmalara sahne olan ve 3 gün süren ‘Türk Denizciliğinin Geleceği Arama Konferansı'nda Türk denizciliğinin 2023 hedefleri ve stratejileri belirlendi.

HEDEF 70 MİLYAR DOLAR

Denizciliğin 2023'de 70 milyar dolarlık potansiyele sahip olduğu vurgulanan Arama Konferansı'nda toplam turizm gelirinde deniz turizminin payının yüzde 25'e çıkarılması öngörüldü. Türk deniz ticaret filosunun dünya sıralamasında ilk yedi arasına girmesinin kaydedildiği konferansta, İstanbul'un denizcilik merkezi olacağı ifade edildi. Arama Konferansı'nda sektörün 2023 vizyonuna yönelik olarak 20'nin üzerinde hedef saptandı.

BABÜROĞLU: ARADIĞIMIZ ŞEY ORTAK AKIL

Türk Denizciliğinin Geleceği Arama Konferansı, moderatör Doç. Dr. Oğuz Babüroğlu’nun açılış konuşmasıyla başladı. Arama Konferansı’nda aranılan şeyin ortak akıl olduğunu söyleyerek sözlerine başlayan Babüroğlu, “Aradığımız şey ortak akıl. Ama mutlaka hazır aklı kullanıyoruz. Özellikle de gelecek tasarımı yaparken yeni aklı davet ediyoruz. Buradaki görevimiz bundan sonraki 10 yılın denizcilik açısından nasıl geçeceğini tasarlamak. Zaten 2003 yılında yaptığımız çalışmaların hangi noktada olduğuyla alakalı üzerinden bir geçeceğiz. O zaman ne demiştik? Neler yaptık? Bunlara bakacağız. Denizci millet denizci ülke sloganımız çıkmıştı, yeniden bakacağız. Daha evvelki sektör performansının üzerinden geçip bundan sonraki 10 yılın nasıl olmasını istiyorsanız onu tasarlayacağız. Bir çalıştay gibi çalışacağız. Konferans kelimesi aslında confer’den geliyor. Bir araya gelmek demek ama zamanla anlamı değişmiş. Sadece Türkiye’de 750 konferans gerçekleştirdik. Çok fazla sektöre girip çıkmış durumdayız. Katılımlı bir planlama ve hiyerarşisiz çalışma ilkeleri önemli. Demokratik bir diyaloğu oturturken sizin katkılarınızı alacağız. Öneriler, dilek temenni gibi kaymalar olduğunda bizim rolümüz akışı size hatırlatarak disiplinli bir çalışma ortamı kurmak. Buradan çıktığımızda “iyi ki geldik” diyelim. Önümüzdeki ne tip gidişatlar, akımlar var onlara bakarız, sonra kendimize bakarız, nasılız, nerede zaaflarımız var, nerede önemli kazanımlarımız var, bunlara bakacağız. Ondan sonra geleceği tasarlayacağız. En son evrede de bunu işi hangi projelerle nasıl yapacağız, kimler yapacak, kimin görevi ne olacak bunlara bakacağız. Hep birlikte herkesin ürünü olduğunda onu hayata geçirmek daha kolay oluyor. Sektör bayağı geniş ve dolayısıyla bunların hepsini kucaklamak istiyoruz” dedi.

BEYİN FIRTINASI VERİMLİ GEÇTİ

Arama Konferansı’nın ilk gününde katılımcıların tümünün katıldığı ‘beyin fırtınası’ gerçekleştirildi. Gelecek 10 yılda gerçekleşmesi beklenilen gelişmelerin hızlı ve tek cümleler halinde ortaya koyulduğu beyin fırtınasında tam 180 adet konu başlığı belirlendi. Dilek ve temennilerden uzak bir şekilde sektörü etkileyen her aşamadaki değişikliklerin ele alındığı beyin fırtınası oldukça verimli geçti.

HAKİM AKIMLAR GRUP ÇALIŞMASI

Arama Konferansı 4 evreye göre gerçekleştirildi. Bunlar; kazanımlarımız, zayıf yanlarımız, gelecek ve projeler. Hâkim Akımlar grup çalışmasında, 10 yıl içinde ne gibi değişikliklerin yaşanabileceği 6 ana grupta konu başlıkları oluşturularak masaya yatırıldı. Yine dilek ve temennilerden uzak bir şekilde düzenlenen çalışmada sektör, önümüzdeki 10 yılın fotoğrafını çekmeye çalıştı, konu başlıkları oluşturuldu. Her grup bir sözcü seçerek aldıkları kararları katılımcılarla paylaştı.

GRUP 1: YENİ UFUKLAR

• Eğitimde yeni eğilimler ve uygulamalar ile dünya pazarında Türkiye liderliğe oynayacak.

• Çevresel faktörler ve sınırlamaların gemi dizaynına etkileri ile filo yapısı değişecek.

• Yeni enerji uygulamaları hayatımıza girecek.

• Şirket kümelemeleri (consolidation) çok daha fazla artacak.

• Türk Koster filosunun bölgemizde önemi anlaşılacak ve yenilenmesine çalışılacak.

• İstanbul denizcilikte kümelernme merkezi olacak.

GRUP 2: DENİZCİLİĞİN KILAVUZU

• Sermaye yapısı güçlü mega şirketler hakim olacak.

• Çevreci yakıtlarla çalışan ekomodel gemiler gelecek.

• Deniz taşımacılığı artacak, yeni rotalar oluşacak.

• Çevre baskısı artacak, mevzuat şartları ağırlaşacak.

• Türkiye denizci eğitiminde dünyada öne çıkarak markalaşacak.

• Dünya ekonomisinde ticaret merkezi doğuya kayarken Amerika dünyanın yeni üretim merkezi olacak.

GRUP 3: YENİ DÜNYA

• Yeni gemi yakıtlar arayış / yeni nesil gemiler.

• Yeni armatörlük: Yeni sermaye, banka + sigorta.

• Yeni dünya siyaseti: milliyetçilik + devletçilik, milli bayrak.

• Denizcilik eğitiminin önemi artacak.

• Tekelleşme ticari.

• Limanlar – model değişimi / işletmecilik.

GRUP 4: ZENGİN YEŞİLLER

• Şirket evliliği gibi nedenlerle denizcilikte sermayenin önemi artacak (finansman).

• Yeşil, çevreci gemiler.

• Offshore önem kazanıyor.

• İstanbul ikmal ve bakım merkezi.

• Kıyı tesisleri yeniden inşa edilecek.

• Türk Gemi adamı dünya denizciliğinde daha önemli yer alacak.

GRUP 5: DENİZCİLİK ZOR ZANAAT!

• Çevre ile ilgili daha sıkı kurallar.

• Gemi tonajları büyüyecek.

• Liman işletmeciliğinde model değişecek, ihtisaslaşma artcak.

• Denizcilikte karteller ve tröstler artacak. Denizcilikte kurumsallaşma önem kazanacak - babadan kalma / gelme geleneksel denizcilik bitecek.

• Marinacılık ve bağlama alanı / yeri ihtiyaçları artacak.

• Devletler hem bölgesel hem de inovatif rekabet içerisinde olacak.

GRUP 6: REKABETLE GELİŞİM

• Çevre ile ilgili daha da sıkı kurallar gelecek, gemi yakıtları değişecek (alternatif).

• Multimodel transport önem kazanıyor.

• Açık deniz üretim tesisleri artacak.

• Devlet himayesi, korumacılık artacak.

• Firmalar markalaşacak / kurumsallaşacak.

• İşleri gelişmekte olanlar yapacak, parayı gelişmişler alacak.

ORTAKLAŞTIRILMIŞ HAKİM AKIMLAR

YENİ NESİL GEMİLER (OFFSHORE)

• Çevresel faktörler ve sınırlamalar gemi dizaynına etkileri ile filo yapısı değişecek.

• Türk Koster filosunun bölgemizde önemi anlaşılacak ve yenilenmesine çalışılacak.

• Çevreci yakıtlarla çalışan ekomodel gemiler gelecek; yeşil, çevreci gemiler.

• Yeni gemi yakıtlar arayış / yeni nesil gemiler.

• Gemi tonajları büyüyecek.

• Offshore önem kazanıyor.

• Açık deniz üretim tesisleri artacak.

EĞİTİM

• Eğitimde yeni eğilimler ve uygulamalar ile dünya pazarında Türkiye liderliğe oynayacak.

• Türkiye denizci eğitiminde dünyada öne çıkarak markalaşacak.

• Denizcilik eğitiminin önemi artacak.

KONSOLİDASYON / MEGA OYUNCULAR / YENİ ARMATÖR

• Şirket kümelemeleri (consolidation) çok daha fazla artacak.

• Sermaye yapısı güçlü mega şirketler hakim olacak.

• Yeni armatörlük: Yeni sermaye, banka + sigorta

• Şirket evliliği gibi nedenlerle denizcilikte sermayenin önemi artacak (finansman).

• İşleri gelişmekte olanlar yapacak, parayı gelişmişler alacak.

TEKELLEŞME /TRÖSTLER

• Tekelleşme ; denizcilikte karteller ve tröstler artacak.

İSTANBUL İKMAL MERKEZİ

• İstanbul ikmal ve bakım merkezi olacak.

• İstanbul dünya çapında denizcilik’te kümelenme merkezi olacak.

ÇEVRE BASKISI VE YENİ MEVZUATLAR

• Çevre baskısı artacak, mevzuat şartları ağırlaşacak.

• Çevre ile ilgili daha da sıkı kurallar gelecek, gemi yakıtları değişecek (alternatif).

• Yeni enerji uygulamaları hayatımıza girecek.

LİMANLAR MODEL DEĞİŞTİRİYOR

• Limanlar – model değişimi / işletmecilik.

• Liman işletmeciliğinde model değişecek, ihtisaslaşma artacak.

KIYI TESİSLERİNİN YENİDEN İNŞASI

• Kıyı tesisleri yeniden inşa edilecek.

• Marinacılık ve bağlama alanı / yeri ihtiyaçları artacak.

DEVLET TEŞVİKİ

• Devlet himayesi, korumacılık artacak.

• Devletler hem bölgesel hem de inovatif rekabet içerisinde olacak.

• Yeni dünya siyaseti: milliyetçilik + devletçilik, milli bayrak.

KURUMSALLAŞMA

• Firmalar markalaşacak / kurumsallaşacak.

• Denizcilikte kurumsallaşma önem kazanacak - babadan kalma / gelme geleneksel denizcilik bitecek.

Tek Grupta Çıkanlar

• Dünya ekonomisinde ticaret merkezi doğuya kayarken Amerika dünyanın yeni üretim merkezi olacak.

• Multimodel transport önem kazanıyor.

• Deniz taşımacılığı artacak, yeni rotalar oluşacak.

BÜTÜNLEŞTİRİLMİŞ VİZYON - MİSYON

Vizyon: Denizci Ülke, Denizci Millet

Misyon: Ulaştırma politikalarını belirleyen yurtiçi ve yurtdışı tüm ilgili kurumlar ile işbirliğini geliştirmek, mevcut ve oluşturulacak yeni koridorlarda yetkin ve aktif olmak.

Denizcilik sektörünün Türkiye ekonomisindeki ağırlığını arttırarak öncü sektör haline getirmek ve dünyada bu konudaki iddialı ülkeler arasına girmek.

Denizciliğin uluslararası standartlara ve kalite sistemlerine uygunluğunu sağlamak, çevre bilincini ve deniz kültürünü yaygınlaştırmak.

Ana Hedefler

• Min. 10 adet büyük ölçekli gemi yönetim şirketi (ship management) oluşturmak.

• Filo büyüklüğünde dünyada ilk 7’ye girmek.

• 75 milyon dwt.

• 0-9 yaş : % 65

• 25 milyon dwt Türk bayraklı (1/3)

• Türk bayraklı gemilerle dış ticaret yüklerimizin %35’ini taşımak

• 85 milyar $ gelir ( ihracat + döviz ikamesi: 70 milyar $)

• 10 milyar $ gemi ve yat ihracatı

• 4 milyar $ satış sonrası servis

• 1 milyar $ geri dönüşüm

• 5 milyar $ askeri gemi inşası

• 20 milyar $ deniz turizmi

• 25 milyar $ navlun gelirleri

• 4 milyar $ liman inşası

• 1 milyar $ gemi yönetim + tedarik

• İçinde bulunduğumuz bölgede 1, dünyada ilk 3 içinde gemiler için satış sonrası servis merkezi olmak ve yılda 150 miyon dwt havuzlama gerçekleştirmek.

• Tersanelerimizin üretiminin %80 satış sonrası servis, %15 özel gemi (tailor made), %5 askeri gemi olarak gerçekleştirilmeli.

• 10,000 metre yat üretimi.

• Yat inşasında dünyada 2. sırada, gemi inşada Avrupa’da 1. sırada olmak.

• 2023’te yılda 3.6 milyon dwt gemi inşası.

• Deniz turizmi gelirlerini turizm gelirlerinin %25’ine getirmek ve deniz turizminin tüm kollarında Akdeniz çanağında ilk 3’e girmek.

• 50,000 bağlama kapasiteli marina

• Kruvaziyer turizminde yılda 6 milyon turist getirmek

• 1.5 milyon kişi istihdamı

• Türkiye’nin dünya deniz taşımacılığındaki payını %7.5’a çıkarmak, limanlarımızı 1 milyar ton elleçleme hedefine uygun olarak geliştirmek ve limanların bu duruma uygun hale getirilmesi.

• 2023’te 25000 gemi adamı ihracatı.

• Top 200’e (dwt olarak) 15 armatörün girmesi

• Koster filosunun %80’inin yenilenmesi

• Filonun yenilenmesinde tüm gemilerin %80’inin yeşil gemi olarak inşası

• Ar-Ge harcamalarının her alan için o alanın toplam gelirinin %3’üne çıkarılması

• İstanbul’un mega liman ve denizcilik merkezi olması

• 10 milyar $ yakıt ikmali

• 3 adet kruvaziyer limanı

• 10,000 yat bağlama kapasitesi

• 1 milyon kruvaziyer yolcusu aktarma hedefi, home part olma

• Kent içi yolcu ulaşımının %5’inin deniz yoluna kaydırılması

• 250 bin akbilden 1 milyon akbile ulaşmak