Geçtiğimiz günlerde Uluslararası Nakliyeciler Derneği'ndeki (UND) İcra Kurulu Başkanlığı görevine başlayan Fatih Şener, UND merkez binasında bir basın toplantısı gerçekleştirdi. Toplantıda sektörün güncel ve öncelikli sorunlarına değinen Şener, özellikle vize ve davetiye uygulamalarına bir son vermeyi hedeflediklerini belirterek, şu açıklamalarda bulundu:
“Ticaret liberalleştikçe ve serbestleştikçe ülkelerin tarife dışı kota üretme performansları gelişiyor. Daha yaratıcı, illegal olmayan engeller üretiyorlar. Düşünün ki uluslararası taşımacısınız. Deniz, hava, kara yollarından sadece karadasınız. Hava taşımacısı olsanız gerçekten üzerinden geçtiğiniz ülkede şu anda monarşi mi var, demokrasi mi var, gümrük müdürü mü değişmiş, gümrük müdürü ile karayolları müdürünün bir kavgası mı var veya güçlü bir tren lobisinin rantı mı var sizi ilgilendirmez. Karayolunda ise bir sürü global oyuncunun piyonu veya rakibi olabilirsiniz. Bu anlamda UND olarak bize Yönetim Kurulu’nun verdiği öncelikli görev; taşımayı kolaylaştıracak, hızı artırıp maliyeti azaltacak konularda sektörü rahatlatmak.
Vize uygulaması maliyetleri artırıp, verimliliği düşürüyor
Vize bizim sektörümüzde önemli bir prosedür. Habuki yük, tor ve sürücü ayrılmaz bir bütündür. Gemicilikte gemi adamı diye bir şey var ve onun statüsü uluslararası alanda hareket tarzı farklı. Pilotlar da hava adamları. Bizimkiler de kara adamları ama gördükleri muamele farklı. Schengen vizesi almak için 22 farklı evrak tanzim etmek zorundasınız. Tanzim ettiniz vizenizi aldınız, altı ay sonra tekrar gidiyorsunuz tekrar 22 evrakı tekrar alıyorsunuz. Halbuki o zaman zarfında sizin kimlik numaranız, suretiniz, ikametgahınız her şeyiniz aynı…
“Davetiye istenmesi saçmalık!”
Üzerine gitmemiz gereken öncelikli mesele ise davetiye meselesi. Normal vize süreçlerinde vizeyi verecek olan ülke sizin nerede kalacağınızdan, ne kadar süre kalacağınızdan ve ne zaman döneceğinizden emin olmak ister. Bunu sürücülerden de istiyorlar. Örneğin; siz Avrupalı bir müşterisiniz ve buradan yük taşıtacaksınız. Türkiye vatandaşı olarak, vizeyi alabilmek için noter onaylı davetiye yazısı almak zorundasınız. Bu yazıyla firma yetkilisi sizin o ülkeye giriş yaptıktan sonra belirli bir süre kalacağınıza ve geri döneceğinize kefil oluyor. Davetiye seferlik, vize ise süreli ve yıllık. Siz vizenizi aldıktan ve işinizi o ülkede bitirdikten sonra bir yıl boyunca başka ülkelerde başka firmalar için taşımacılık da yapıyorsunuz. Size kefil olan adamın zaten bir sorumluluğu olmuyor. Dünyanın neresine giderseniz gidin bundan saçma bir şey olmaz. Bunu kavgasını hep beraber vermeliyiz.
“Kendi ülkemizde de adalet bekliyoruz”
Bizim görevimiz; uluslararası rekabette ortaya çıkarılan tarife dışı engeller ve gerekçelere karşı çıkmak. Neredeyse artık gözünün üzerinde kaşın var diyorlar. Taşıma yapacağınız ülkede - örneğin Avusturya’da - ‘Benim karayollarım kıymetli, TIR’ı trenle geçirin’ diyorlar. Biz bunun için 12 saat beklemeyi kabul ediyoruz ama 24 saat beklememizi istiyorlar. O zaman ne oluyor? Bulgar tırı geliyor, sen tren kuyruğu beklerken yanından geçip bir de korna çalıyor. Bu hikayenin daha hazin başka bir boyutu da var. Bulgar TIR’ı yükü Ümraniye’den alıyor. İşlerini hallediyor. Sonra saat 16 – 16:30 limitinden az önce gelip köprüyü geçiyor. Geçiş yasağına takılmıyor. Türk TIR’ı ise plakası zaman geçtiği için geçiş yasağına takılıyor ve saat 22:00’ye kadar bekliyor. Bulgar kapıya ulaşırken, bizimki hala bekliyor. Yani bize sadece yurtdışında engelleyici muamele yapmıyor, kendi topraklarımızda da engelleyici muamele görüyoruz. En azından kendi topraklarımızda ayrıcalıklı değil, adaletli muamele görmek istiyoruz. Yönetim Kurulu’nun bize verdiği öncelikli görev; vize ve davetiye meselesine savaş açmak ve artık gündemden çıkarmak. Vizeyi tamamen ortadan kaldırmak. Sürücü vizesi tırdan, tır yükten ayrılamaz. Yükü engellemek için geçiş belgeleri dediğimiz kotalar, sürücüyü engellemek için vizeler söz konusu. Bu iki limiti aşabildiğiniz kadar taşıma yapıyorsunuz.
Eğitimler sürecek
Sektörümüzün bilgi birikimi, eğitim eksiği nedeniyle de zaman zaman transit geçtiğimiz ülkelere kozlar da veriliyor. Son günlerde yaşanan Bulgar krizinde böyle şeyler oldu. Biz sektör mensuplarımızın belge olarak, bilgi olarak, ekipman olarak kapılarımızdan dört dörtlük çıkmalarını hedefliyoruz. Çünkü orda bir eksik olduğunda o boşluk kullanılarak bunu bir engele dönüştürüyorlar. Nakliyecilerimize engele dönüşebilecek tüm boşlukları anlamalarına katkı sağlayarak gidermek misyonunu benimsedik.
Vizelere yılda 6 milyon 500 bin Euro ödeniyor
Sektörde 35 bini Avrupa’ya çalışan yaklaşık 60 bin araç var. Sürücü sayısının da bu sayının 1,5 katı olduğunu düşünürsek 52 bin sürücü ediyor. Bu sürücülerin yarısı yıllık, yarısının da 6 aylık vize alıyor. Yani Schengen vizesinin ortalama maliyetinin 60 Euro olduğunu düşünürsek her yıl Türk nakliye şirketleri uluslararası taşımacılık yapan sürücüler 4 milyon 725 bin Euro’ya ödüyor. Aracı kurumlara ödenen 1 milyon 817 bin Euro ile bu rakamın 6 milyon 542 bin Euro’yu buluyor. Dernek olarak bu maliyet kaybına son vermek için çalışıyoruz.
Dernek üyeliğinde kolaylık
Derneğimize ne kadar firma üye olursa o kadar güçleniriz diye düşünüyoruz. Bu yüzden üye sayısının artırılması için de kolaylıklar yaptık. Yeni üyelik ücretini Haziran ayına kadar 3 bin TL’den 900 TL’ye düşürdük. Ocak ayından itibaren derneğimize toplam 85 yeni üye katıldı ve üye sayımız böylece 1.110’a çıktı.
Haber ve Fotoğraflar: Buğse Naz Biricik
