Çin, stratejik demiryolunda çıkar peşinde
Çin'in, uzun bir zamandan beridir yapımı gündemde olan stratejik Çin-Orta Asya demir yolu ağında çıkar peşinde olduğu bildirildi.
Çin'in yapımına bir yıl içerisinde başlanması beklenen yol için Kırgızistan'dan önemli demir yataklarını talep ettiği belirtildi. Daha önce maliyetin karşılanması şartıyla, 47 yıllığına yolun işetmeciliğini talep eden Çin'in ve bu isteklerinin yolun transit güzergâhında yer alan Kırgızistan hükümeti tarafından olumsuz karşılandığı dile getirildi. Çin'in, Kırgızistan'dan ülkenin en zengin demir yataklarını talep etmesi Kırgız tarafının tepkisine neden oldu. Bu talebe olumsuz cevap veren Kırgız hükümeti, bahse konu demir yataklarının Çin'e verilmesinin asla söz konusu olmadığı açıklandı. Bazı Kırgız milletvekilleri ise Çin'in yol bahanesiyle Kırgızistan'ın büyük rezervlere sahip demir yataklarından pay almaya çalıştığını ileri sürdür. Vekiller, Çin'in talep ettiği ettiği demir yataklarında sadece yolun maliyeti olan 2 milyar dolarlık değil, çok daha fazla miktarda potansiyel olduğunu dile getirdiler.
Çin ve Orta Asya'yı birbirine bağlayacak tartışmalı demiryolunun uzunluğu yaklaşık 270 kilometre (268kilomtre) olacak. Kırgızistan demir yolu güzergâhının Kaşkar(Çin)-Torugart (Çin)-Balıkçı (Kırgızistan)-Celalabad (Kırgızistan)- Andican(Özbekistan) şeklinde olmasını istiyor. Bu seçenekle Kırgızistan'ın güneyi ile kuzeyi de birbirine bağlanmış olacak.
İlgili çevrelerin bilgilerine göre Çin-Kırgızistan-Özbekistan demir yolunun tamamlanması durumunda Kırgızistan'ın sadece yolun transitinden yılda yaklaşık 260 milyon dolar gelir elde edecek. Bölge için stratejik bir öneme haiz olan yolun yaklaşık 2 milyar dolara mal olması bekleniyor.
Kimi gözlemciler ise yıllardır gündemde olan demir yolu projesinin Çin'in ileri sürdüğü uzun vadeli çıkar niyetli teklifleri nedeniyle hayata geçirilemediği dile getiriyor. Çin'in daha önce de devrik lider Kurmanbek Bakiyev döneminde söz konusu yolla ilgili 47 yıllığına tek taraflı işletme şartı öne sürmüştü.
268 kilometre uzunluğundaki yol güzergahında 48 tünel, 95 köprü ve 4 istasyon yer alacak. Demiryolu güzergahında 3 bin 500 kişinin istihdam edilmesi planlanıyor.
