İstanbul Sanayi Odası (İSO) 500 çalışmasına göre, 2011 yılında kar eden kuruluş sayısı 380, zarar eden kuruluş sayısı 120 oldu. Kar eden kuruluş sayısı 2010’a göre 54 kuruluş azaldı, zarar eden kuruluş sayısı ise neredeyse ikiye katlandı. 2010’da ise İSO 500 kapsamında kar eden kuruluş sayısı 434, zarar eden kuruluş sayısı 66 düzeyindeydi.
İSO genelinde 2010 yılında yüzde 7.6 olan satış karlılık oranı, 2011’de yüzde 5.6’ya geriledi. Özellerde ise bu oran 2011’de dönem kar ve zarar toplamındaki düşüşün etkisiyle yüzde 5.9’dan yüzde 4.8’a indi.
Kamunun payı geriledi
2011 yılında İSO 500 kapsamındaki özel kuruluş sayısı 487, kamu kuruluşu sayısı 13 olurken, kamu kuruluşlarının sayısında azalma görüldü ve kamunun İSO 500’ün ekonomik büyüklükleri içindeki payı küçüldü. Kamu kuruluşlarının İSO 500 üretimden satışları içindeki payı 1982’de yüzde 49 iken, bu oran 2011’de yüzde 5.9’a geriledi.
Geçtiğimiz yıl İSO 500’deki sanayi kuruluşlarında toplam üretimden satışlar cari fiyatlarla yüzde 27, sabit fiyatlarla ise yüzde 13,1 oranında arttı. Bu artışların, 2010 yılındaki yüzde 21.8 ve yüzde 14,7’lik artışlara kıyasla elde edilmesi dikkati çeken bir unsur olarak göze çarpıyor. Net katma değer ise İSO 500 genelinde cari fiyatlarla yüzde 9.4’lük artış gösterdi, sabit fiyatlarla ise yüzde 1,8 oranında geriledi. Özel kuruluşlardaki artış ise cari fiyatlarla yüzde 19.1 sabit fiyatlarla yüzde 6.9 oranlarında gerçekleşti.
44 yıl sonra ilk kez ikinci sırada bir özel şirket yer aldı
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) ”Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listesinde TÜPRAŞ birinci olurken, TÜPRAŞ’ı Ford Otomotiv listeye ikinci sıradan girdi. Ford ile birlikte İSO’nun 44 yıldır aralıksız olarak hazırladığı listede ilk kez ikinci sıraya bir özel kuruluş girmiş oldu. 2011 yılı sonuçlarına göre ilk 5’te TÜPRAŞ’ı, Ford Otomotiv, Oyak-Renault, Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) TOFAŞ takip etti.
Sıralamada ilk 10’da yer alan diğer şirketler ile sırasıyla Arçelik, Ereğli Demir ve Çelik, İskenderun Demir Çelik, İÇDAŞ ve Aygaz oldu. En büyük 100 şirket arasında 8 kamu kuruluşu yer aldı.
Milangaz listeye 20. sıradan girdi
Milangaz 2011 yılında İSO 500’de iki sıra birden yükselerek listeye 20’nci sıradan giriş yaptı. Türkiye’nin ilk gazı Milangaz 45 yıl önce kuruldu. Bugün Türkiye’nin farklı noktalarına kurulan 28 dolum tesisine sahip şirketin 10 bini aşkın ana ve tali bayisi bulunuyor.
Yolbulan 39’dan girdi, Çebitaş 289 sıra birden yükseldi
Yolbulan Baştuğ Metalurji, 2011 yılında İSO 500 listesine 39. sıradan giriş yaptı. Demir çelik sektöründe kırk yılı aşkın süredir faaliyet gösteren şirket, Yolbulan ve Baştuğ ailelerinin ortaklığında, 2008 tarihinde kuruldu. Çebitaş Demir Çelik ise listede 289 sıra birden atlayarak İSO 500’ün en hızlılarından birisi oldu. Listede ayrıca Elita Gıda 248 sıra, MMK Metalurji 240 sıra yükseldi.
İhracatın lideri Tüpraş oldu
500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde en fazla ihracat yapan kuruluş sıralamasında da Tüpraş birinci oldu. Tüpraş 4.2 milyar dolar ile ihracat sıralamasında ilk sırada yer alırken, Ford otomotiv 3.4 milyar dolar ile ikinci, Oyak Renault 3.2 milyar dolar ile üçüncü oldu.
Borçlar % 20.1 arttı
2011 yılında İSO 500’de toplam borçlar yüzde 20.1 oranında artış gösterirken, özel kuruluşların borçları yüzde 26.6 arttı, kamu kuruluşlarında ise yüzde 38.3 düştü.
Özel kuruluşlardaki borç artışı, kurlardaki yukarı doğru hareket nedeniyle dış borcu olan kuruluşların TL karşılığı borçlarının artmasından kaynaklandı
Özkaynak toplamı yüzde 7.9 arttı. Özelde yüzde 7.2, kamuda yüzde 10.4 artış oldu. Aktif toplamı ise yüzde 14.1 arttı. Özel kuruluşlarda yüzde 17.8’lik yükseliş olurken, kamuda yüzde 5.8 azalma yaşandı.
Çalışan sayısı arttı
2011 yılında İSO 500 genelinde çalışan sayısı bir önceki yıla göre yüzde 4.3 oranında arttı. Bu oran özel kuruluşlarda yüzde 5.1 oranında artarken, kamuda yüzde 1.3 azalma oldu. Çalışan yoğunluğu ise 2011 yılında 1.3 ile en düşük seviyesine geriledi.
