Rusya, Japonya, Kore Cumhuriyeti ve Tayvan denizciler sendikaları “elverişli bayraklar” ile mücadelede ortak çabalar harcıyorlar. 9 ila 13 Temmuz tarihlerinde bu ülkelerin limanlarında tüm yabancı gemiler denetlenecek. . Bu etkinliğin amacı,“elverişli bayraklar” kullanan gemi sahiplerini ilgili sendikalar ile toplu iş sözleşmeleri bağlamaya mecbur etmek. Bu sayede denizciler dünyanın her limanında haklarını savunabilecekler.
“Elverişli bayraklar”, hukuksal terim. Bu terim, her hangi bir ülkenin vatandaşı olan gemi sahibinin, ticari yarar düşüncesiyle gemisinin kaydını başka bir ülkede yaptırmayı tercih ettiğini ifade ediyor. Deniz Hukuku Merkezi’nden profesör Vasiliy Gutsulyak konuyla ilgili şöyle konuştu:
“Yurt bayrağı altında kayıtlı geminin sahibi pek çok finansal problemlerle karşı karşıya geliyor. Söz konusu, vergiler, gemide çalışanlara ödenen maaş, geminin durumunun iyi olması için yapılan masraflar, milli yasalarda öngörülen sendikal haklar vs. Bunun için gemi sahipleri “elverişli bayraklar”ı tercih ediyorlar. Gerçekte oldukça küçük bir meblağa karşılık olarak diğer ülkelerden gemi sahiplerinin kendi bayraklarını kullanmaları olanağını sağlayan ülkeler var. Böyle ülkeler için bu, başlıca gelir kaynaklarından biri. Böyle durum, gemi sahiplerinin çıkarlarına uygun bir durum. Ancak gemi adamları gerçekte sosyal bakımdan korunmasız kalıyorlar.
Bu durum 100 yıldan beri devam ediyor.. Fakat son zamanlarda “elverişli bayraklar” kullanmanın boyutu rekor düzeye ulaştı. Bugün dünyada ticaret gemilerinin yarısından fazlası “elverişli bayraklar” taşıyor. Neticede geminin ve gemi çalışanlarının vicdansız gemi sahiplerinin rehinelerine dönüştükleri olaylar sıklaştı. Geçenlerde Sicilya’da 6 Rusyalı denizci ile birlikte, gemi adamları birlikte bir gemi alıkonuldu. Az tanınan bir devlet olan Sent-Vinsent ve Grenadin’in “elverişli bayrağı”nı taşıyan gemi, tamirat işleri için Sicilya’daki limanda demir attı. Tamiratın tamamlanmasından sonra gemi sahibi, masrafları ödemek istemedi. Birkaç aydır gemi çalışanlarına maaş ödenmiyor ve Rusya Konsolosluğu yardım ettiği halde Rusyalı denizciler gemiden ayrılamıyorlar. Sent-Vinsent ve Grenadin devleti tarafından gemi çalışanlarına yardım yapılmıyor.”
Çoğu zaman yabancı gemilere “elverişli bayraklar”, kendi ticaret gemileri ve deniz seyrüseferine ilişkin yasaları olmayan küçük fakir ülkeler tarafından sağlanıyor. Bu ülkelerin yabancı gemilerin kaydını yaptırması yasaklanamaz, ancak gemi çalışanlarını savunmak mümkündür. Rusya Denizciler Sendikası Başkan Yardımcısı Nikolay Suhanov, ise konuyla ilgili şunları söyledi:
“2006-da Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) Cenevre Koferansı’nda Uluslararası Ulaştırma Çalışanları Federasyonu tarafından kabul edilen sözleşmede taşıdığı bayrağa bakmaksızın her gemide uluslararası kuralların uygulanması yani gemi çalışanlarına asgari maaş ödenmesi ve normal çalışma koşullarının sağlanması öngörüldü. 2006 tarihli sözleşme 28 devlet tarafından onaylandı. Sözleşmenin yürürlüğe girmesi için bu belgenin 30 devlet tarafından onaylanması şarttır.
Gemi çalışanları sözleşmenin 2013 yazında yürürlüğe gireceğini umuyorlar. O zaman onlar “elverişli bayrakların” rehineleri olmaktan kurtulacaklar.”
