Sivil havacılığa bağımsız denetim geliyor
Açıklamada bulunan Ekşi, sivil havacılıktaki denetimlerin özel şirketlerce yapılmasına ilişkin taslak yönetmelik hazırladıklarını belirtti.
Uygulamanın 2 yıl önce tüm havayollarının üye olduğu uluslararası kuruluş IATA tarafından başlatıldığını anlatan Ekşi, sivil havacılığın denetimi için devletin belirli imkanları ve personel kadrosu bulunduğunu, sektörde özlük haklarını sağlayarak istihdam edebilecekleri çalışan sayısının sınırlı olduğunu vurguladı.
Ekşi, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Sektör de çok hızlı gelişiyor. 2003 yılından sonra sektör 2,5 kat arttı, ama bizim personel sayımız aynı oranda artamadı. Çünkü kamuya yönelik bazı kısıtlamalar var. Sektörde pilotu, teknisyeni denetliyorsunuz. Bu işi bizzat yapanlar, emekli olduktan sonra bu firmalarda çalışabiliyorlar. Dolayısıyla çok iyi bildiğiniz konuyu denetlediğiniz zaman çok daha etkin denetim yapabiliyorsunuz. Ama bizde emekli olan personelin devlette çalışmasının zor olması, özlük haklarının özel sektöre göre iyi olmaması nedeniyle burada yeteri tecrübeye sahip insanların istihdam edilememesi, bir de sektörün büyümesine ayak uydurma sebebiyle dedik ki 'denetimi bağımsız denetim kuruluşları marifetiyle yapalım'. Bu aslında finans ve banka sektöründe kullanılıyor. Dolayısıyla devlet adına onlar denetleme yapıyorlar.''
Düzenlemeyle sektörde bu konuda uzmanlaşmış insanların istihdam edileceği şirketlerin Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) adına denetim yapacaklarını kaydeden Ekşi, ''Bizim adımıza denetim yapacaklar. Dolayısıyla yaptırımları, izin vermeyi, lisanslandırmayı yine devlet otoritesi olarak biz yapacağız'' diye konuştu.
Sektörde gelecek geri beslemelere göre taslağa son şeklini vereceklerini ifade eden Ekşi, ''Bizim belli kriterlerimiz olacak. Bu kriterlere göre firma diyecek ki 'bağımsız denetim kuruluşu olmak istiyorum'. Biz onu gidip denetleyeceğiz'' ifadelerini kullandı.
-''ŞİRKETİN YÜZDE 51 HİSSESİ YERLİ OLACAK''-
Kamuda 65 yaş üstünde istihdam yapılamadığını, ancak sektörde buna yakın yaşta olup denetim faaliyetlerinde görev alabilecek çok deneyimli kişilerin bulunduğunu vurgulayan Ekşi, bu kişilerin bağımsız denetim firmalarında görev alabileceklerini söyledi.
Bu şirketlerin hizmete geçmesiyle yıllık denetim planları hazırlayacaklarını, denetim türlerine göre iş bölümü yapacaklarını anlatan Ekşi, ''İşletmeler yetkilendirdiğimiz kuruluşlarla karşılıklı sözleşme yapacaklar, kendilerini denetlettirecekler. Denetim kuruluşu bize raporunu gönderecek. Raporunu biz inceleyeceğiz ve onaylayacağız. Eksik denetlediğine inanıyorsak biz denetleyeceğiz. Bu, sektöre hız, kalite ve bu konuda uzmanlaşmış şirketler getirecek'' dedi.
Avrupa'da sivil havacılık sektörünün denetiminde bağımsız şirketlerin görev aldığını belirten Ekşi, ''Yönetmelik taslağında bağımsız denetim şirketinin yüzde 51'inin Türk olması gerekiyor. Türkiye'de bu sektör de oluşsun diye koyduk. Dışardan direkt ithal olmasın, Türkiye'de oluşsun. Bu konuda zannediyorum iyi netice alacağız'' şeklinde konuştu.
Taslağa yönelik sektörden özellikle ücretlere yönelik eleştiriler aldıklarını bildiren Ekşi, piyasada rekabet oluşması için parasal konularda sektörün taleplerini dikkate alacaklarını söyledi.
Ekşi, taslağa bir denetim kuruluşunun bir şirketi en fazla 2 yılda bir denetleyebileceğine ilişkin bir madde koyduklarını anlatarak, düzenlemeyi sektör temsilcileriyle görüş alışverişinde bulunarak hayata geçireceklerine dikkati çekti.
Düzenlemeyle SHGM'nin yaptığı tüm denetim türlerinin bağımsız şirketlere açılacağını bildiren Ekşi, bu yıl içinde taslağın yayımlanmasının ardından tarifenin hazırlanacağını, sistemin gelecek yılın ikinci yarısında devreye girebileceğini kaydetti.
Sivil Havacılık Genel Müdürü Bilal Ekşi, bundan sonraki denetimlerde sadece kuruluşlara ceza vermeyeceklerini, uçağın kalkışına engel olabilecek unsurlardan oluşan 'kategori 3' bulgusu tespit edilen pilot, teknisyen veya yer hizmet kuruluşu personelinin de direkt ceza almaya başlayacağını kaydetti.
Açıklamada bulunan Ekşi, uçak denetimlerine yönelik ''denetim sayısının artırılması'' yönündeki hedeflerini, ''performans bazlı denetim'' olarak değiştirdiklerini belirtti.
Böylece denetimlerin uygun ve etkili hale getirildiğini ifade eden Ekşi, ''Sadece sayıya odaklandığınızda denetimin kalitesinde zafiyet olmaya başlıyor. Bu konuda Devlet Denetleme Kurulu 'sayısal artıştan ziyade etkinliğe önem verin' önerisinde bulundu. Ben de sektörden geldiğim için sürekli sayıyla uğraşmanın kaliteyi daha fazla artırmadığı yönünde tespitlerimiz vardı. Bu kadar SAFA (yabancı hava araçlarına yönelik denetim) yapıyoruz, ama Türkiye'nin SAFA puanına baktığımızda istediğimiz sayıya gelmediğini görüyoruz. Sadece sayıya odaklandığınızda uçağa giriyorsunuz, hemen çıkıyorsunuz, başka bir uçağa geçiyorsunuz'' şeklinde konuştu.
Geçen yıl Türkiye'nin SAFA puanının 1 civarında olduğunu bildiren Ekşi, şu anda 0,9'a indirdikleri bu rakamı, yıl sonuna kadar Avrupa ortalaması olan 0,8'e çekmeyi hedeflediklerini bildirdi.
Bundan sonraki denetimlerde sadece kuruluşlara ceza vermeyeceklerini anlatan Ekşi, ''2920 sayılı Kanun'a göre, kuruluşlara da şahıslara da ceza verilebiliyor. Uçağın kalkışına engel olabilecek unsurlardan oluşan Kategori 3 bulgusu tespit edilen pilot, teknisyen veya yer hizmet kuruluşu personeli direkt bizden ceza almaya başlayacak'' diye konuştu.
Türkiye'nin tüm bu değerlerinin uluslararası ortamda ülkenin güvenlik notu olarak lanse edildiğini vurgulayan Ekşi, geçen yıl 2 bin 500'e yakın olan SAFA sayısının bu yıl Ağustos ayı itibariyle yaklaşık bin 600 olarak gerçekleştiğini kaydetti.
-''23 TÜRK TESCİLLİ UÇAK YABANCI SEMALARDA''-
Sivil Havacılık Genel Müdürü Ekşi, yüzde 99'u tamamlanan Yolcu Hakları Yönetmeliğinin, AB uyum süreci çerçevesinde bu yıl sonuna kadar yayımlanmak zorunda olduğunu belirterek, hala tam oturmayan bu düzenlemenin Avrupa'da gelecek yıl yeniden ele alınacağına dikkati çekti.
Yönetmelikle, yolcuların gecikme, iptal veya rota değişikliklerinde bilet ücretlerinin belirli bir kısmını alabileceğini, havayolu işletmesi eşyasını kaybederse malzeme talebinde bulunabileceğini veya tazminat alabileceğini, sefer iptallerinde de tazminat veya konaklama imkanı zorunluluğu doğacağını bildiren Ekşi, düzenlemenin uluslararası mevzuata uygun olacağını vurguladı.
Ekşi, Türk tescilli 23 uçağın yurt dışına kiralandığını, bu rakamların sürekli artığını bildirdi. Sektörü bu açıdan teşvik ettiklerini ifade eden Ekşi, bir uçağın aylık 500-750 bin avroya kiralandığını, bunun da aylık 15 milyon avroya yakın gelir sağladığını kaydetti. Ekşi, özellikle orta doğu bölgesinde Türkiye'ye bu anlamda büyük ihtiyaç olduğunu dile getirdi.
-''İŞLETMELER MAKRO BAKSIN''-
Türkiye'de transit yolcu sayısındaki artışın devam ettiğini, Ağustos verilerine bakıldığında toplam yolcuda yüzde 12-13 artış yaşandığını ve bunun yıl sonuna kadar devam edeceğini belirten Ekşi, ''Türkiye'de sivil havacılık inanılmaz derecede büyüyor. Dünyada yüzde 3-5'lerde dolaşırken, Türkiye'de yüzde 10'ların üzerinde sürekli bir artış var'' diye konuştu.
Ekşi, havacılık işletmelerine yönelik şunları söyledi:
''Sektörümüzle beraber aynı hedef doğrultusunda çalışmak istiyoruz. Sektörün önünü açacak şekilde davranıyoruz. Onların da temel vizyonu Türkiye'nin 2023 vizyonu olsun. Günlük çıkarlar değil daha makro olarak bakmalarında fayda var. Ama sektörümüz belli bir olgunluğa erişmiş durumda. İyi bir noktaya doğru gittiğimizi düşünüyoruz.''
