Türk sivil havacılığında son 10 yılda yaşanan gelişmeler, gökyüzünü adeta uçakların kullandığı bir otobana çevirdi. İstanbul semalarındaki yoğun uçak trafiğine çözüm bulmak isteyen Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) de, yıllardır sürüncemede kalan ‘askeri hava koridorlarının kullanımına’ el attı. Ticari uçakların izlediği rotaların daha da kısaltılmasını amaçlayan SHGM, radikal bir kararla sorunun acilen çözümü konusunda taslak proje hazırladı.
Bu projeye göre, yıllardır Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) tahsis edilen 4 uçuş koridoru, başta Türk Hava Yolları (THY) olmak üzere yerli ve yabancı havayolu şirket uçaklarının kullanımına açılacak. Bu sayede, özellikle İstanbul’daki Atatürk Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanı’ndaki uçak rötarları da en aza indirilecek. Yenilenecek uçuş rotaları sayesinde yerli havayolu şirketlerinin de yıllık yaklaşık 200 milyon dolar yakıt tasarrufu sağlayacağı ifade ediliyor.
Yeni rotaların sivil uçak trafiğine açılması amacıyla TSK’ya yazı gönderen SHGM, THY ve özel havayolu şirketlerinin iç ve dış hat uçuşlarını buradan yapabilmesi için Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın nisan sonuna kadar, ‘sadece askeri uçakların kullandığı uçuş rotalarının sivile açılması’ ile ilgili gerekli çalışmayı yapmasını istedi. Sağlanacak milyon dolarlık tasarruf nedeniyle uçuş rotalarının kısaltılmasına sıcak bakan TSK’nın da, yeni projeye onay vermesi ve mayıs ortasında belirlenen yeni rotalardan seferlerin yapılması bekleniyor.
Havayolu şirketleri, 4 yeni uçuş rotası sayesinde, İstanbul çıkışlı yurtiçi seferlerinin yanı sıra özellikle hac ve umre uçuşlarında ciddi yoğunluk yaşanan Suudi Arabistan ile Ortadoğu seferlerinde zaman ve yakıt tasarrufu sağlayacak. Projenin ilk etabı olan 4 yeni kısa rota ile havayolu şirketlerinin yaklaşık yıllık 200 milyon dolar tasarruf sağlaması beklenirken, yeni rotaların yaygınlaştırılması ile tasarruf miktarının yıllık yaklaşık 500 milyon dolara ulaşması hedefleniyor.
Yeni rotalar askeri uçaklara tehlike oluşturmayacak
SHGM, Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) ve havayolu şirketlerinin yıllardır gündemindeki kısa uçuş rotaları konusunda ilk somut çalışma Pegasus Hava Yolları tarafından 2006’da hazırlandı. Proje ile havayolu şirketlerinin büyük tasarruf sağlayacağı ve belirlenecek yeni rotalardan gerçekleşecek uçuşların da, askeri uçaklar için herhangi bir tehlike oluşturmayacağı ifade edildi. Ancak askeri ve sivil tarafların proje üzerinde mutabık kalmalarına rağmen bugüne kadar somut bir gelişme yaşanmadı.
Havayolu şirketleri, DHMİ Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı hava koridorlarından uçuş düzenliyor. Bu koridorların denetimi DHMİ radarları tarafından gerçekleştiriliyor. Bunun dışındaki tüm hava sahası, TSK’nın (Hava Kuvvetleri Komutanlığı) denetiminde bulunuyor. Ticari uçaklar, özel durumlarda DHMİ’nin belirlediği hava koridoru dışına çıkmak istediğinde TSK’nın ilgili birimlerinden izin almak zorunda kalıyor.
Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın verilerine göre, son 10 yılda uçak trafiği yüzde 160,1 artarak 2012 sonunda 1 milyon 376 bin 486’ya ulaştı. Yaşanan artışa rağmen uçakların kullandığı hava koridorlarında düzenlemeye gidilememesi nedeniyle de, gökyüzündeki trafik, havalimanlarında uzun süreli rötarlara dönüştü.
Tasarruf büyük uçaklarda dört kat artacak
Uçuş rotalarının kısaltılması bir yandan yakıt tasarrufu sağlarken, bir yandan da atmosfere yayılan karbondioksit emisyonunu da azaltacak. Kısa rotalar sayesinde dakikada ortalama 40 kilo yakıt harcayan Boeing 737 tipi uçaklar, İstanbul-Bodrum uçuşunda 520 kilo tasarruf sağlamış olacak. Yakıt tasarrufu Boeing 777 veya Airbus 340 ve Airbus 330 tipi geniş gövdeli uçaklarda yaklaşık dört kat daha artacak. IATA verilerine göre, 1 dolarlık yakıt 3,15 kilogram CO2 yani karbondioksit emisyonu bırakıyor. Böylelikle çevre temizliği konusunda da önemli bir adım atılmış olacak.
