Turhan: Sermaye piyasaları için fırsat olacak
Türkiye her alanda olumlu gelişmeler kaydedildiğini aktaran İMKB Başkanı İbrahim Turhan gelecek dönemi sermaye piyasaları için fırsat olacağını söyledi.
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Başkanı İbrahim Turhan, Türkiye'nin, her alanda olumlu gelişmeler kaydettiğini, bunun da gelecek dönemde sermaye piyasalarının gelişmesi için olumlu bir fırsat teşkil ettiğini belirtti.
Turhan, Forum İstanbul 2012 kapsamında düzenlenen ''Küresel Şirketlerin Bölgesel Yönetim Merkezi ve Uluslararası Finans Merkezi'' başlıklı panelde yaptığı konuşmada, İstanbul'un bir finans merkezi, yönetim merkezi olmasını sağlayacak şartları oluşturmak için dünyayı gözlemek gerektiğini söyledi.
Merkez Bankası'nda görev yaptığı dönemde G-20 toplantılarına katıldığını anlatan Turhan, şunları kaydetti:
''Bu toplantılar, küresel kriz oluncaya kadar senede 3 kez yapılan toplantılardı. Bakanlar düzeyinde yapılan toplantılardan sonra kısa bir bildiri metinleri hazırlanıyordu. 2008 öncesi metinlerde, regülasyon kelimesi ortalama 1 kere geçiyor. 2008'den sonra hazırlanan G-20 sonuç bildirilerinin sadece bir tanesinde 30 tane geçiyor. İşin aşırıya kaçmaması da çok önemli. Krizden önce organize olmayan piyasalara yönelik büyük bir ilgi vardı. Krizle birlikte bu piyasalarda herhangi bir sıkıntı olduğunda sorun sadece orada kalmıyor. Bir şekilde sektörün geri kalanına etki ettiğine, vergi mükelleflerine bir yük olarak döndüğüne, ekonomilerin düşük büyüme hızı gibi istenmeyen sonuç ortaya çıktığına göre, burada bir müdahale ihtiyacı çıkıyor. Düzenleyici ve denetleyici otoriteler şunu fark etti; bu yapılarda şeffaflık yok. Fiyatlar borsalarda büyük ölçüde belirleniyor. Bu yapılar orada oluşturulmuş fiyatları kullanarak, hakkını vermeden ekonominin bütünü için sistemik risk teşkil edebilecek bir yapı arz edebiliyor. Oralardan organize piyasalara yönlendirme başladı.''
Turhan, kriz öncesi piyasalarda parçalanma söz konusu olduğunu, ancak krizden sonra bu yapıların bir araya gelerek, ulusal şampiyonların yaratılmaya çalışıldığını ifade ederek, ürün piyasalarının tek yapı altında toplanmaya çalışıldığını, deniz aşırı ve sınır ötesi birleşmelerin bir trend haline geldiğini söyledi.
''Sermaye piyasası gelişimi için uygun ortam oluşmamış''
Türkiye'nin içindeki duruma bakıldığında çok ilginç bir uyumsuzluk gördüğüne dikkati çeken Turhan, şöyle devam etti:
''Milli gelir büyüklüğü olarak dünyanın 16. büyük ekonomisi, dünyadaki üretimin 1,5'unu barındırıyor. Ticarette dünyadaki küresel ticaretin 2,5-3'ü Türkiye'den yapılıyor. Ama sermaye piyasamıza bakıyoruz, toplam dünyadaki piyasa kapitilizasyonu içerisinde binde 5'te bulunuyor. Bu aslında olmaması gereken bir tablodur. 1980 ve 1990'lı yıllarda yaşadığımız makro ekonomik istikrarsızlık, yüksek enflasyon, yüksek reel faizler, kamu kesimi mali disiplinin sağlanamaması gibi sebeplerle sermaye piyasası gelişimi için uygun bir ortam oluşamamış. Şu anda bakıldığında Türkiye, her alanda olumlu gelişmeler kaydediyor. Bu da gelecek dönemde sermaye piyasalarının gelişmesi için olumlu bir fırsat teşkil etmiş oluyor.''
Osman Gazi vizyonu
İMKB Başkanı Turhan, İstanbul bir merkez yapılacaksa nasıl bir vizyon oluşturulması gerektiğini ise şöyle anlattı:
'Ben, yapılması gereken vizyona Osman Gazi vizyonu demiştim. Tarihsel olarak bakıldığında, Osmanlı Beyliği'nin imparatorluğa dönüşmemesi lazımdı, imkansızdı. İktisadi gücü yok, tarımsal gelişim için uygun değil, nüfusu fazla değil, etrafı düşman doluydu. Osmanlı'nın imparatorluğa dönüşmesi, Osman Gazi'nin vizyonunda yatıyor. Ülkenin neresinde olursa olsun özellikle fıkıh ile ilgilenen bilim insanları davet edilir. 'Bütün ihtiyaçlarınızı karşılayacağım. Tek istediğim burada araştırma yapılmasıdır. Beyliğimin sınırlarında bütün mal varlığınız benim garantim altındadır. Söğüt Pazarı'na giriş serbesttir. Herhangi bir pazar vergisi ödemeyeceksiniz. Bu pazarda çıkabilecek ihtilafları da anında çözmeyi taahhüt ediyorum. Yerli ile yabancı arasında bir fark olmayacak ve özel yer ayrılmayacak' demiştir. Bütün fıkıh bilimcileri Osmanlı Beyliğine geliyor. Bu açıklandıktan sonra tacirler gelip bakıyor. Malları canları garanti altına alınıyor. Bir tarafta bilim, araştırma geliştirme yapılarak iktisadi faaliyetin de canlanması sağlanıyor. İşte merkez böyle olunuyor. Vizyonun böyle olması lazım. Kısa dönemli değil uzun dönemli düşünüp, adil, şeffaf, dürüst, hukukun üstünlüğünü her şeyin üstünde tutan ve kısa vadeli vergilerle değil, toplam iktisadi büyümeden kazanmayı hedefleyen bir vizyonun ortaya konulması gerekiyor.''
'Türkiye'de bir Hollanda veya Belçika artı Avusturya var''
Katılımcıların sorusu üzerine, bir ülkenin gelişmişlik düzeyi ve finansal merkez olması arasında ciddi bir korelasyon bulunduğunun altını çizen Turhan, ''Türkiye, kendi ekonomik dinamizmi dolayısıyla zaten pekçok avantaja sahip. Baktığımızda nüfusun yarısından fazlası 30 yaşın altında. Kişi başına düşen gelir yaklaşık 10 bin dolar. 75 milyonun yaşadığı bir ülkeden bahsediyoruz'' dedi.
Gelir dağılımı açısından bakıldığında üst gelire sahip kısmın toplam gelirin yüzde 45'ini alırken, bunun grubun diğer ortalama nüfustan 20 kat daha zengin olduğu anlamına geldiğini ifade eden Turhan, ''Sadece bu kısma baktığımızda, burada 15 milyon insanın yaşadığını görüyoruz. Yani Türkiye'de bir Hollanda veya Belçika artı Avusturya nüfusu var. Bir de bu ülkeye bu pencereden bakmak gerektiğini düşünüyorum'' diye konuştu.
AB'ye girmek isteyen bir ülke olarak Türkiye'nin bütün çabasını AB standartlarına tam uyuma sahip olmak için gösterdiğini vurgulayan Turhan, bu durumun Türkiye için bir fırsat penceresi açtığını, çünkü komşu ülkenin Türkiye ile ilişkisi varsa, bu durumda küresel yatırımcıların bu özel pazarın veya şirketin uluslararası modern standartlarla da uyumlu olduğundan emin olduklarını söyledi.
Şu anda finansal hizmette çok sert bir rekabetin söz konusu olduğuna dikkati çeken Turhan, bunun dünyanın her yerinde kendisini gösterdiğini, rekabet şartlarına uyum sağlanmaması halinde ayakta kalma şansının da az olduğunu ifade etti.
İbrahim Turhan, gerçekleştirilecek çalışmalarla hedeflenen İstanbul Finans Merkezi projesinin sadece bölgedeki insanların faydasına değil, aynı zamanda bütün dünyanın faydasına olacağını da vurguladı.
