WTO’dan Boeing’e kötü haber
Dünya Ticaret Örgütü Boeing’in uluslararası ticaret kurallarına aykırı olarak Amerikan hükümetinden 5 milyar Dolar yardım aldığı sonucuna vardı.
Yaklaşık altı yıldan bu yana, Boeing ile Airbus şirketleri birbirlerini kendi hükümetlerinden yasadışı bir şekilde sübvansiyon almakla suçluyor. Amerikan şirketini Avrupalı rakibi Airbus şikâyet etmişti.
Gelinen son noktada Dünya Ticaret Örgütü, Boeing ‘in yeni bir uçak tasarlayıp, üretmek için Amerikan hükümetinden haksız biçimde 5 milyar Dolar’ın üzerinde yardım aldığı sonucuna vardı.
Airbus, Amerika Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA) ve Amerikan ordusunun Boeing şirketine verdiği araştırma-geliştirme ihalelerinin rekabet kurallarına aykırı olduğunu iddia ediyordu. Airbus ayrıca, Boeing’in, fabrikalarının bulunduğu eyalet yönetiminden aldığı vergi teşviklerinin de yine haksız rekabete neden olduğunu öne sürüyordu.
Airbus yetkilileri Dünya Ticaret Örgütü’nün, Boeing aleyhinde aldığı kararı sevinçle karşıladı. Avrupalı yetkililer, kararın, kendilerini on milyarlarca dolarlık zarara uğratan Amerikan politikalarının “ağır biçimde kınanması” anlamına geldiğini söylüyor.
Geçen yıl bir başka şikâyeti değerlendiren Dünya Ticaret Örgütü komisyonu ise Avrupa ülkelerini Airbus şirketine haksız teşvikler verdiği için kınama kararı almıştı.
Boeing: Haksız teşvik almadık
Boeing şirketinin Yönetim Kurulu Başkanı James McNerney, Avrupa’daki sübvansiyonların Amerika’dan çok daha fazla olduğunu söyledi.
McNerney, “Karar Amerika için bir zafer niteliği taşıyor. Avrupa’nın 20 milyar Dolar sübvansiyon verdiği belirlendi. Buna karşılık Amerika için belirlenen rakam 3,7 milyar Dolar. Bahsedilen 3,7 milyarlık teşvik de 20 yıl önce verilmiş. Amerika’nın haksız teşvik almadığı ortada,” dedi.
Küresel ticaret kuralları çerçevesinde hükümetlerin kendi ülkelerindeki firmalara, yabancı şirketler üzerinde haksız rekabete yol açacak şekilde vergi indirimi sağlaması, piyasa koşullarının altında faizlerle kredi vermesi ve benzeri uygulamalara yönelmesi yasak.
Serbest piyasa teorisi, şirketlerin fiyat ve kalite bakımından birbiriyle rekabet etmesi halinde tüketicinin en iyi ürünü en ucuza elde edebileceğini varsayıyor. Ancak hükümetlerin sunduğu sübvansiyonların bu rekabetçiliği haksız şekilde etkilediği savunuluyor.
